Anesthesiologie

Afdelingen

Anesthesie is een verzamelnaam voor alle vormen van verdoving. De meesten mensen komen in hun leven wel eens in aanraking met anesthesie. Dat kan zijn bij een bevalling, operatie, onderzoek of bij een levensbedreigend ongeval.

Een anesthesioloog is een medisch specialist die verantwoordelijk is voor het toedienen van een verdoving. De anesthesioloog is voor, tijdens en na de ingreep betrokken bij uw anesthesie.

Vooraf bekijkt de anesthesioloog zorgvuldig of, en op welke manier, u de ingreep het veiligst kunt ondergaan.
Tijdens de ingreep bewaakt de anesthesioloog u, terwijl u de ingreep ondergaat; hij/zij gebruikt hiervoor speciale bewakingsapparatuur.
Na de ingreep zorgt de anesthesioloog dat u comfortabel bent en goed herstelt van de ingreep, onder andere door het toedienen van optimale pijnstilling.
De anesthesioloog is ook betrokken bij patiënten die acute of chronische pijnverlichting nodig hebben, bijvoorbeeld vrouwen tijdens de bevalling.

Anesthesie kan op verschillende manieren worden gegeven:

Algehele anesthesie (narcose)

Bij algehele anesthesie (narcose) bent u in een slapende toestand. De anesthesioloog gebruikt hiervoor een combinatie van medicijnen zodat u niets voelt van de ingreep. De medicijnen worden toegediend via een infuus. Kleine kinderen worden vaak in slaap gebracht door hen door een kapje anesthesie damp in te laten ademen.

Sedatie

Sedatie (officieel Procedurele Sedatie Analgesie, PSA) is een lichte vorm van anesthesie die ervoor zorgt dat u comfortabel een bepaalde (poliklinische) ingreep of onderzoek kunt ondergaan. In de volksmond wordt dit vaak een roesje genoemd. Sedatie wordt uitgevoerd door een Sedatie Praktijk Specialist.

Bij sedatie verlagen we uw bewustzijn tot een zodanig niveau dat u zich slaperig en comfortabel voelt, waardoor u een onprettig onderzoek of pijnlijke behandeling als acceptabel ervaart. U wordt tijdens de procedure in slaap gebracht door de gecombineerde toediening van slaapmedicatie en pijnstillende middelen.

Behandelingen waarbij sedatie wordt toegepast zijn o.a. darm- of longonderzoeken. Ingrepen onder sedatie vinden meestal plaats buiten de operatiekamers, op andere afdelingen of poliklinieken in het ziekenhuis.

Ruggenprik

Een ruggenprik is een anesthesievorm waarbij met een prikje in de rug een deel van het lichaam tijdelijk verdoofd kan worden. Vanuit de rug lopen namelijk de zenuwbanen naar de verschillende lichaamsdelen. Er zijn 2 soorten ruggenprikken: spinaal en epiduraal

Spinaal:
Bij spinale anesthesie wordt er met een dunne naald een kleine hoeveelheid lokaal verdovend middel tussen 2 wervels ingespoten, in de ruimte waarin het wervelkanaal vloeistof circuleert. Bij deze anesthesievorm wordt het gevoel en de kracht van het onderlichaam tijdelijk uitgeschakeld. Een spinaal wordt vaak gebuikt bij urologische, gynaecologische en orthopedische ingrepen aan het onderlichaam. Ook voor zwangeren die een keizersnede krijgen, is dit vaak de eerste anesthesiekeuze.

Epiduraal:
Bij epidurale anesthesie wordt via een naald een dun slangetje (epiduraal katheter) ingebracht tussen 2 wervels, in de buitenste laag van het wervelkanaal. Via dit slangetje wordt lokaal verdovend middel toegediend. Hierdoor wordt het gevoel ( en dus de pijnsensatie) van een lichaamsdeel tijdelijk uitgeschakeld. Deze anesthesievorm wordt vaak gebruikt als pijnstilling tijdens en na long- en buikoperaties. Een epiduraal wordt vaak gecombineerd met algehele anesthesie, maar kan in sommige gevallen ook alleen gebruikt worden (bijvoorbeeld als pijnstilling bij ribbreuken of tijdens een bevalling). Na de operatie wordt een pompje met lokaal verdovend middel op de epiduraal katheter aangesloten, zo kan de pijnbestrijding enkele dagen worden onderhouden.

Zenuw- of plexusblokkade:
Bij deze anesthesievorm wordt een ledemaat verdoofd door een zenuw of bundel van zenuwen (plexus) tijdelijk te blokkeren. Er wordt met behulp van een echo apparaat en een speciale naald lokaal verdovingsmiddel rondom een zenuw gelegd. Door deze zenuw te verdoven, is het gevoel (en vaak ook de kracht) aan dit lichaamsdeel tijdelijk uitgeschakeld. Na gemiddeld 12 tot 24 uur is de verdoving weer uitgewerkt en keert het gevoel en de beweging weer terug. Voor bepaalde operaties kunt u met deze verdoving gewoon wakker blijven tijdens de operatie. Voor andere operaties wordt deze verdoving, naast algehele anesthesie, als aanvullende pijnstilling voor na de operatie gegeven. Deze anesthesievorm wordt veel bij orthopedische en plastische ingrepen gebruikt.

Onze medewerkers

Sedatie Praktijk Specialist

Veel gestelde vragen

Wat is het doel van een pre-operatieve screening?

Tijdens de pre-operatieve screening wordt beoordeeld of u gezond genoeg bent om de operatie of het onderzoek te ondergaan. Daarnaast wordt bekeken welke anesthesietechniek het meest geschikt is voor u. Voor sommige operaties is er geen keuze mogelijk, voor andere zijn er diverse anesthesievormen mogelijk.
Hoe verloopt de pre-operatieve screening?

Stap 1: Voor de screening wordt u gevraagd een gezondheidsvragenlijst in te vullen via het patiëntenportaal MijnCatharina. Het portaal is 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar. U logt in op www.mijncatharina.nl met uw DigiD. Heeft u nog geen DigiD? Houd er dan rekening mee dat het aanvragen vijf werkdagen kost. De vragenlijst kan ook op een van de computers in het ziekenhuis worden ingevuld. Kom dan wel iets eerder naar uw afspraak. Tijdens de pre-operatieve screening nemen we de vragenlijst met u door en krijgt u een lichamelijk onderzoek.

Stap 2: Medicatieverificatie: U gaat naar de medicatieverificatie (route 21) om uw actuele medicatiegebruik, allergieën en ernstige bijwerkingen van medicatie door te geven. Dit komt in uw medisch dossier te staan. U hoeft hier geen afspraak voor te maken, maar kunt gewoon langslopen op een tijdstip dat u schikt, minstens een half uur voordat u naar de polikliniek pre-operatieve screening komt. Let op: uw medicatie moet worden vastgelegd in uw dossier voordat u naar de Polikliniek pre-operatieve screening komt.

Stap 3: U heeft uw afspraak op de Polikliniek pre-operatieve screening in het Catharina Ziekenhuis (route 371). We nemen dan de ingevulde vragenlijst met u door en doen lichamelijk onderzoek (bijv. het meten van uw bloeddruk). We kijken dan naar uw gezondheid en welke manier van verdoving het best bij uw gezondheidssituatie en de ingreep past. Dit wordt een screening genoemd. De screening wordt uitgevoerd door de anesthesioloog (in opleiding) of de preoperatieve screeningmedewerker. Afhankelijk van uw ingreep, uw gezondheidstoestand en het soort anesthesie zal uw gesprek op de polikliniek Anesthesiologie kort of iets langer duren. Ook als het bezoek slechts korte tijd in beslag neemt, is dit toch noodzakelijk voor een goede voorbereiding en uw eigen veiligheid tijdens de ingreep. De anesthesioloog kan op basis van dit bezoek immers de risico’s voor u inschatten en minimaliseren.

Stap 4: Indien nodig wordt er nog aanvullend onderzoek gedaan, zoals bloedprikken, een hartfilmpje maken (ECG) of een bezoek aan de cardioloog, longarts of andere specialist.
Wat moet ik doen als er voorafgaand aan mijn operatie iets verandert in de medicatie die ik gebruik?

Tussen uw bezoek aan de pre-operatieve screening en de dag van de voorgenomen operatie kan uw medicatiegebruik veranderen. U heeft bijvoorbeeld andere medicijnen gekregen of uw dosis is aangepast. Het is zeer belangrijk dat u het doorgeeft bij de medicatie verificatie.
Wat moet ik doen als er voorafgaand aan mijn operatie iets verandert in mijn gezondheidstoestand?

Tussen uw bezoek aan de pre-operatieve screening en de dag van de voorgenomen operatie kan uw gezondheid veranderen. U heeft bijvoorbeeld hartklachten gekregen of u bent nieuwe of andere medicijnen gaan gebruiken. Het is zeer belangrijk dat u het doorgeeft aan de pre-operatieve screening als er dergelijke wijzigingen optreden. U kunt de pre-operatieve screening bereiken op maandag t/m vrijdag tussen 08.15 en 16.30 uur op telefoonnummer 040- 239 85 01.
Kan ik me voorbereiden op de operatie?

U kunt zelf een grote bijdrage leveren aan uw herstel en de kans op complicaties verkleinen door uw lichamelijke conditie te verbeteren, gezonde voeding te eten en te stoppen met roken. Om infecties te voorkomen, de genezing van de operatiewond te verbeteren en voor uw algehele gezondheid raden wij u zéér dringend aan ruim vóór de geplande ingreep te stoppen met roken. Voor hulp hierbij kunt u terecht bij uw huisarts. In verband met een goed herstel raden wij u aan om in ieder geval 24 uur voor de operatie niet te roken of alcohol/drugs te gebruiken.
Wat betekent 'nuchter' zijn voor de operatie, ingreep of behandeling?

Voor uw eigen veiligheid is het erg belangrijk dat uw maag leeg is op de dag van uw ingreep, dit noemen we ‘nuchter zijn’. U krijgt van de planners de operatiedatum en het tijdstip van aanmelden in het ziekenhuis door. Vanaf het tijdstip van aanmelden rekent u terug, indien u op de dag van de ingreep wordt opgenomen:

Tot 6 uur voordat u in het ziekenhuis moet zijn mag u:
Twee beschuitjes met jam eten. Voorbeelden: Als u zich om 08.00 uur in het ziekenhuis moet melden, dan mag u na 02.00 uur niets meer eten. Moet u zich om 14.00 uur melden, dan mag u ’s ochtends na 08.00 uur niets meer eten.

Tot 2 uur voordat u in het ziekenhuis moet zijn mag u:
Heldere vloeistoffen drinken. Dit zijn: water, appelsap en thee ZONDER melk. Voorbeeld: Als u zich om 08.00 uur in het ziekenhuis moet melden dan mag u na 06.00 uur niets meer drinken. De afgesproken medicatie mag u wel met een slokje water innemen op de dag van de operatie.

Let op: de operatie gaat niet door als u niet nuchter bent!
Wat is Sedatie?

Sedatie betekent letterlijk het verlagen van het bewustzijn van een patiënt. Wanneer er tijdens deze procedure ook pijnstilling (analgetica) wordt toegediend, dan spreekt men over procedurele sedatie analgesie (PSA). De Sedatie Praktijk Specialist zal u gedurende het gehele onderzoek of behandeling een slaapmiddel en een pijnstiller toedienen zodat uw bewustzijn verlaagd wordt en u geen pijn zult ervaren. Het doel van de sedatie is dat u comfortabel en zonder pijn een onderzoek of behandeling kan ondergaan. Het is dus mogelijk dat u nog wel geluiden waarneemt. De toegediende medicijnen zijn kortwerkend en u zult na het staken van de toediening snel ontwaken.
Wat gebeurt er op de operatiekamer?

Op de operatiekamer zijn de anesthesioloog, anesthesiemedewerker, operatieassistent, chirurg en arts-assistent aanwezig. Dit team is tijdens uw ingreep verantwoordelijk voor u. Voorafgaand aan uw ingreep neemt dit team nogmaals de veiligheidsvragenlijst met u door. Als alles gecontroleerd is, dient de anesthesioloog de anesthesie toe. Ongeacht het type anesthesie wordt u altijd aangesloten op een bewakingsmonitor. Zo krijgt u een bloeddrukmeter en zuurstofmeter aangesloten. Verder maken we een hartfilmpje en leggen een infuus aan. Zo kunnen we u tijdens de anesthesie goed in de gaten houden.
Wat gebeurt er na de ingreep?

Na de operatie wordt u naar de recovery gebracht, ook wel de uitslaapkamer genoemd. Op de recovery werken gespecialiseerde verpleegkundigen die er op toezien dat u rustig bijkomt van uw ingreep en de anesthesie. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan met de ingreep samenhangende zaken zoals pijn, misselijkheid en braken. Net als tijdens de operatie, bent u ook op de recovery aangesloten op de bewakingsapparatuur. De medische zorg en coördinatie tijdens uw opname op de recovery vallen onder de verantwoordelijkheid van de anesthesioloog. Zodra uw anesthesioloog tevreden is over uw herstel, gaat u terug naar de afdeling. In sommige gevallen kan het zijn dat u niet op de recovery, maar op een speciale bewakingsafdeling moet verblijven na de operatie, omdat de aard van de operatie een wat langer intensief bewakingstraject noodzakelijk maakt. U gaat dan naar de Medium Care of de Intensive Care.
Ik heb na de narcose of verdoving nog vragen, of ik hou klachten die hier volgens mij mee te maken hebben, wat nu?

U kunt altijd contact opnemen met de anesthesioloog. U kunt bellen naar de polikliniek pre-operatieve screening, maandag t/m vrijdag tussen 08.15 uur en 16.30 uur.
Ik heb diabetes, welke gevolgen heeft dit voor mijn ingreep?

Alle informatie over diabetes en het ondergaan van een ingreep vind u in de folder Diabetes. Deze is aan u uitgereikt tijdens de pre-operatieve screening.
Mag er iemand met me mee naar de Operatie Kamer (OK) als ik een ingreep onderga?

Nee helaas mag er niemand mee naar de OK. De enige uitzondering hierop is een tolk welke aanwezig dient te zijn tijdens de ingreep.
Mag ik zelf naar huis rijden?

Als u na de operatie die onder narcose of sedatie heeft plaatsgevonden nog dezelfde dag naar huis mag, zorg er dan voor dat u door een volwassene wordt begeleid en dat u niet alleen thuis bent. Regel vervoer per taxi of eigen auto: u mag en kunt zelf niet rijden. Doe het thuis de eerste 24 uur na de operatie rustig aan. Bestuur geen machines.
Mag ik op de dag van mijn operatie of ingreep op dezelfde dag naar huis of moet ik een nachtje in het ziekenhuis blijven?

U kunt navragen bij het secretariaat van uw behandelend arts of u dezelfde dag naar huis kunt. Als u bijvoorbeeld door de KNO- arts geopereerd wordt, kunt u dit navragen bij de KNO.
Wat moet ik meenemen als ik een ingreep moet ondergaan?

Het kan zijn dat u een nachtje in het ziekenhuis moet blijven en daarom wat spullen mee zou moeten nemen. U kunt dit navragen bij het secretariaat van uw behandelend arts. Als u bijvoorbeeld door de KNO- arts geopereerd wordt, kunt u dit navragen bij de KNO.
Ik wil graag mijn afspraak met de preoperatieve screening verzetten?

Als de gemaakte afspraak niet uitkomt kunt u de afspraak verzetten. Dit doet u door te bellen met het secretariaat van uw behandelend arts. Als u bijvoorbeeld door de KNO- arts geopereerd wordt, kunt u dit navragen bij de KNO.
Moet ik mijn piercings uit doen voor de operatie?

Ja. Piercings geleiden stroom waardoor er tijdens de operatie een kans is op brandplekken rond piercings, daarom verzoeken wij om deze te verwijderen voor de operatie.
Moet ik mijn kunstnagels of nagellak verwijderen voor de operatie?

Nee. Het is tegenwoordig niet meer nodig om nagellak en kunstnagels te verwijderen.
Mag ik make up op doen voor de operatie?

Nee. De anesthesist kan mede aan de (natuurlijke) kleur van uw huid zien hoe het met u gaat.
Moet ik mijn gebitsprothese, bril, contactlenzen en/of sieraden af doen voor de operatie?

Wij raden u aan geen waardevolle spullen mee te nemen naar het ziekenhuis. Uw bril, contactlenzen en gebitsprothese moet u op de afdeling achterlaten.

Anesthesiologie