Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Coloscopie bij colostoma en/of endoscopie van de rectumstomp (Folder)

Uw behandelend arts heeft met u een onderzoek van de dikke darm (coloscopie) afgesproken. In deze folder vindt u informatie over de gang van zaken rondom het onderzoek en de voorbereiding. Wij verzoeken u om deze folder minimaal één week vóór het onderzoek goed door te lezen, zodat u tijdig de juiste voorzorgsmaatregelen kunt nemen en uw darm van binnen helemaal schoon en leeg is voor het onderzoek.

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u door één of meerdere personen onderzocht en behandeld kunt worden. Het onderzoek kan zowel door een MDL-arts (Maag-, Darm- en Leverspecialist) als door een MDL-arts in opleiding of een physician assistant uitgevoerd worden. De endoscopieverpleegkundigen assisteren bij het onderzoek. Het is niet mogelijk om uw partner of uw familie mee te laten kijken tijdens het onderzoek.

Wat is een coloscopie?

Een coloscopie is een onderzoek waarbij de binnenkant (slijmvlies) van de dikke darm wordt bekeken en/of inspectie van de rectumstomp. Hierbij wordt een flexibele slang (endoscoop) via de stomaopening in de dikke darm geschoven. Bij inspectie rectumstomp wordt de slang via de anus ingebracht. De endoscoop buigt mee met de vorm van de dikke darm. Aan het uiteinde van deze slang zijn een lampje en een cameraatje bevestigd. Het lampje zorgt voor licht in de darm en de beelden die de camera maakt worden gelijktijdig op een monitor weergegeven en door de arts beoordeeld. Indien nodig kunnen tijdens het onderzoek met de endoscoop kleine stukjes weefsel (biopten) worden weggenomen of poliepen worden verwijderd.

Voorbereidingen minimaal één week voor het onderzoek

• Als u ijzertabletten of een ijzerdrankje gebruikt, zoals Fero-gradumet en Ferrofumaraat, dient u het innemen daarvan minimaal één week voor het onderzoek te staken. Doe dit in overleg met uw verwijzend arts. IJzertabletten kleuren de ontlasting zwart en veroorzaken een moeilijk te verwijderen aanslag op het darmslijmvlies waardoor beoordeling van het slijmvlies niet mogelijk is.
• Als u enige vorm van bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dient u dit vooraf aan de arts te melden die het onderzoek aanvraagt. Eventueel moet het gebruik van deze medicatie voor het onderzoek tijdelijk worden gestaakt.
• Als u andere medicijnen gebruikt en twijfelt over de inname tijdens de voorbereiding, kunt u dit navragen bij uw verwijzend arts.
• Als u een hartklepafwijking of een hartklepprothese heeft en uw cardioloog heeft geadviseerd om bij ingrepen antibiotica te gebruiken, dient u dit van tevoren aan de arts te melden die de  coloscopie aanvraagt. Als u een ICD of pacemaker hebt, dient u ook dit te melden aan deze arts.
• Als u suikerziekte heeft en insuline spuit, dient u minimaal één week van tevoren met uw arts of diabetesverpleegkundige te overleggen hoeveel insuline u moet spuiten op de dag van het onderzoek. U wordt ook verzocht om uw insulinepen en insuline mee te nemen.
• Het is handig om andere stomazakjes te bestellen om te gebruiken gedurende de voorbereiding. Ileostomazakje in een grote maat (zakjes voor een dunne darm stoma). Dit zijn zakjes die van onderen te openen zijn en dus geleegd kunnen worden. Dit is noodzakelijk bij het laxeren. Ook direct na het onderzoek is een ileostomazakje gemakkelijk in gebruik. Elk merk heeft zijn eigen ileostomazakjes. Als u niet weet welk zakje u nodig heeft , kunt u contact opnemen met uw stomaverpleegkundige of de leverancier van uw stomamateriaal. Doe dit een week voor het onderzoek, het bestellen hiervan kost namelijk tijd.

Waarom is een schone darm zo belangrijk?

Het is belangrijk dat de darm goed schoon is zodat het slijmvlies grondig kan worden onderzocht en zelfs de kleinste afwijkingen in het weefsel worden gezien. Wanneer de dikke darm van binnen nog vies is, is het zicht in de darm slecht en dit bemoeilijkt het onderzoek. Ook kan de arts belangrijke zaken, waaronder poliepen en zelfs kanker, missen. De arts kan dan beslissen om het hele onderzoek, na betere darmreiniging, opnieuw te doen.

Vergelijk het eens met:
Wanneer uw dikke darm schoon is tijdens de coloscopie, is het net als autorijden op een heldere dag. Het zicht op de weg is goed waardoor het autorijden gemakkelijk verloopt. Wanneer uw dikke darm vies is, is het net als rijden in de mist.

• Indien het onderzoek alleen inspectie van de rectumstomp betreft, dan is geen voorbereiding noodzakelijk. U krijgt dan voorafgaand aan het onderzoek op de endoscopieafdeling een klysma.
• Indien het via een dubbelloops transverso-stoma betreft, Is voorbereiding met een laxeermiddel noodzakelijk en krijgt u op de endoscopieafdeling een Klysma. Omdat het onderzoek plaatsvindt via de stoma en via de anus.

Voorbereidingen twee dagen voor het onderzoek
Volg twee dagen voorafgaand aan het darmonderzoek een aangepast dieet. Dit wil zeggen dat u licht verteerbaar voedsel eet.

NIET Toegestaan:

• Broodproducten zoals:
  • bruinbrood
  • volkorenbrood
  • brood met zaden en/of pitten,
  • crackers of beschuit met pitten/ zaden
  • muesli(repen)
• Volkoren en meergranenpasta en zilvervliesrijst.
• Roerbakgroente, rauwe groente, salades en peulvruchten.
• Fruit met schil en/of pitjes zoals:
  • kiwi
  • aardbei
  • bramen
  • sinaasappel
  • grapefruit
  • mandarijn
  • bessen
  • gedroogd fruit
• Overige voedingsmiddelen zoals: bonen, linzen, quinoa, cruesli, pinda’s en noten.
• Vette voedingsmiddelen zoals friet, snacks, pizza.

WEL Toegestaan:

• Broodproducten zoals: wit brood, beschuit en crackers zonder pitten en/of zaden.
• Hagelslag, chocoladepasta, honing, stroop, jam zonder pitjes/schil, magere kaas of vleeswaren.
• Melkproducten zonder fruit.
• Fruit zonder schil en/of pitjes: zoals appel, peer, banaan en meloen.
• Gekookte groente zoals: bloemkool, broccoli, wortelen, bieten.
• Aardappelen, witte rijst, pasta.
• Mager zacht vlees of vis zoals kipfilet of witvis.

Als u last heeft van obstipatie, kunt u 2 dagen voorafgaand aan het onderzoek een vloeibaar dieet volgen. 

Om uw darmen goed schoon en leeg te maken voor het onderzoek moet u 2 laxeermiddelen innemen. Beide middelen kunt u bij de apotheek halen met behulp van het recept dat u hiervoor heeft gekregen. Het eerste medicijn zijn 2 tabletten. De tweede is een sterk laxerende drank die uw darmen schoon en leeg spoelt waardoor u vaak naar het toilet moet. Voor het bereiden volgt u de aanwijzingen op de bijsluiter.

LET OP: Afhankelijk van het merknaam van het laxeermiddel drinkt u na de inname van de laxeerdrank een bepaalde hoeveelheid heldere vloeistof (zie tabel 2).

In de volgende tabel staan de aanwijzingen schematisch weergegeven. Uitgangspunt bij de voorbereiding is het tijdstip waarop het onderzoek gepland is.

Neem 1 keer (2 avonden vóór de dag van het onderzoek), om 22.00 uur 2 tabletten Bisacodyl in.

Tabel 1

* Afhankelijk van het soort laxeermiddel drinkt u een bepaalde hoeveelheid heldere vloeistof. Zie tabel 2:

Tabel 2

Heldere vloeistoffen zijn vloeistoffen waar u doorheen kunt kijken. Voorbeelden hiervan zijn water (met of zonder smaak), kruiden- of vruchtenthee, limonade (zonder prik), heldere appelsap, heldere (isotonische) sportdranken, heldere bouillon. Koffie, melkproducten en vruchtensap zoals jus d’orange zijn niet helder en mag u dus niet drinken.

Tips:

• Drink het medicijn met een rietje
• Voeg een klein scheutje ranja toe om de smaak te camoufleren.
• Zorg dat het medicijn koel gedronken wordt.

De darmen hebben door de vele darmvlokken een groot oppervlakte. Om deze oppervlakte goed te kunnen schoonmaken moet u veel drinken. Drink daarom zoveel mogelijk heldere vloeistof. Hoe meer hoe beter! Om bij te houden hoeveel u drinkt, kunt u de volgende maatvoering hanteren:

• 1 mok = 200 ml
• 1 glas = 175 ml
• 1 kopje = 125 ml

De darmvoorbereiding is succesvol wanneer na het drinken van beide liters Moviprep de ontlasting zo helder is als urine, zonder veel vaste deeltjes. Stop dan ook pas met drinken van heldere vloeistoffen wanneer dit het geval is.

Sedatie

Omdat dit onderzoek belastend kan zijn voor u, bestaat de mogelijkheid om hiervoor een ‘roesje’ te krijgen. Uw arts heeft dit al met u besproken. U krijgt dan een injectie met een ontspannend medicijn waardoor het onderzoek beter te verdragen is.

Om hartslag en ademhaling tijdens het roesje te kunnen controleren, krijgt u een knijper op één van de vingers geplaatst. Het is daarom van belang dat u eventuele nagellak van uw nagels verwijdert. Als u gebruik wenst te maken van een roesje tijdens het onderzoek wordt er bij het maken van de afspraak een bed voor u gereserveerd.

Verloop van het onderzoek

Op de dag van het onderzoek meldt u zich 20 minuten voor de afgesproken tijd aan de balie van de afdeling Endoscopie.

Hierna neemt u plaats in de wachtkamer waar een verpleegkundige van de afdeling Kortverblijf & dagverpleging u komt ophalen. Die zorgt ervoor dat u op een brancard komt te liggen, een infuusnaald krijgt en doet ook eventueel andere noodzakelijke handelingen ter voorbereiding.

Daarna wordt u opgehaald door de endoscopie verpleegkundige. Op de scopiekamer zelf:

• wordt u aangesloten aan de bloeddrukmeter;
• krijgt u een knijper op uw vinger om het zuurstofgehalte in uw bloed te meten wordt u voor het onderzoek in de goede houding gelegd. Als er wordt gekeken via het stoma, worden patiënten in rugligging gescopieerd. Bij inspectie rectumstomp mag u op uw linkerzijde liggen;
• mag u uw onderbroek aanhouden en het stomazakje zal worden verwijderd.

De arts dient vervolgens de medicijnen voor het roesje toe waarna het onderzoek begint. Door het roesje ervaren de meeste mensen het onderzoek als niet vervelend.

Er wordt een koud glijmiddel op de slang en uw stomaroosje en/of rectumstomp aangebracht waardoor de slang makkelijker in de dikke darm schuift. De meeste mensen ervaren het inbrengen van de slang als onaangenaam maar niet pijnlijk. Het kan echter wel pijnlijk zijn als de slang door de bochten van de dikke darm wordt geschoven. Tijdens het onderzoek kan er af en toe op uw buik worden gedrukt. Daardoor kan de slang beter door de bochten van de dikke darm heen gaan. Ook dit kan voor u pijnlijk zijn.

Probeert u zich tijdens het onderzoek zoveel mogelijk te ontspannen. Om het slijmvlies beter te kunnen bekijken, wordt er af en toe wat lucht via de slang in de darm geblazen. Dit kan een opgeblazen gevoel geven. Om dit gevoel kwijt te raken, kan er lucht via de stoma ontsnappen. Deze winden ruiken niet omdat er schone lucht ingeblazen wordt. U hoeft zich er dan ook niet voor te schamen.

Soms wordt een weefselstukje weggenomen voor microscopisch onderzoek. Dit is niet pijnlijk omdat het darmslijmvlies geen zenuwcellen bevat. Als tijdens het onderzoek poliepen worden gevonden, verwijdert de arts deze over het algemeen direct. Het onderzoek duurt gewoonlijk ongeveer 30 minuten. U moet er echter rekening mee houden dat door onverwachte omstandigheden de wachttijd tot 1 uur kan oplopen.

Risico’s en complicaties

Complicaties komen zeer zelden voor bij een coloscopie. Heel soms ontstaat er een bloeding bij het verwijderen van een poliep. Deze kunnen bijna altijd gestopt worden tijdens het onderzoek. In zeldzame gevallen ontstaat er een klein gaatje in de darmwand. Opname in het ziekenhuis kan dan nodig zijn. Hoe meer ingrepen er bij een coloscopie gedaan worden, hoe groter de kans op complicaties. Maar ook dan komt het zelden voor dat er iets mis gaat. Als u thuis, na het onderzoek, via  uw stomaroosje en/of rectumstomp veel helder bloed verliest of heel erg buikpijn heeft, kunt u tijdens kantooruren de afdeling Endoscopie bellen. Buiten kantooruren kunt u de Spoedeisende Hulp bellen. Deze telefoonnummers kunt u vinden onder het kopje ‘Contactgegevens’.

Nazorg

Na het onderzoek kunt u weer naar huis, tenzij u een ‘roesje’ heeft gehad. In dat geval gaat u na afloop van het onderzoek naar de afdeling Kortverblijf & dagverpleging van het ziekenhuis. Op deze afdeling blijft u minimaal 1 uur totdat het ‘roesje’ is uitgewerkt. Het is normaal dat u zich dan nog wat suf en slaperig voelt. U mag daarom alleen onder begeleiding naar huis. Tot de ochtend na het onderzoek mag u zelf niet actief deelnemen aan het verkeer. U kunt ook beter geen belangrijke beslissingen nemen op die dag. Als u geen ‘roesje’ heeft gehad, kunt u na afloop van het onderzoek meteen naar huis en gewoon aan het verkeer deelnemen.

U kunt na afloop van het onderzoek een klein beetje bloedverlies bij de ontlasting hebben, dit is normaal.

Uitslag

De uitslag van het onderzoek krijgt u bij het eerstvolgende polikliniekafspraak van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd.

Wanneer neemt u direct contact op?

• Als u via uw stomaroosje en/of rectumstomp veel helder bloed verliest.
• Als u heel erg buikpijn heeft.

Neem tijdens kantooruren telefonisch contact op met de afdeling Endoscopie. Buiten kantooruren kunt u de Spoedeisende Hulp bellen. De telefoonnummers kunt u vinden onder het kopje ‘Contactgegevens’.

Verhinderd

Kunt u om dringende redenen uw afspraak niet nakomen, geef dit dan zo spoedig mogelijk door aan de afdeling Endoscopie.

Vragen

Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen over het onderzoek? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de afdeling Endoscopie.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij leiden artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat ook een zorgverlener in opleiding uw behandeling, onderzoek of operatie kan uitvoeren. Maar dit is niet altijd zo. Uw veiligheid staat altijd bij ons voorop. Als een zorgverlener in opleiding u helpt, werkt deze altijd onder begeleiding van een gediplomeerd zorgverlener. Als u niet wilt dat een zorgverlener in opleiding u helpt, dan kunt u dit met uw arts bespreken.

Tot slot

Wilt u tot slot denken aan het volgende:

• Neem bij ieder bezoek/onderzoek uw identiteitsbewijs mee;
• Laat uw gegevens wijzigen in de centrale hal als er veranderingen optreden in uw gegevens;
• Neem een recente medicijnlijst mee als u medicijnen gebruikt;
• Neem bewaardoosje voor uw bril en/of gehoorapparaat mee indien u deze draagt.

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Afdeling Endoscopie
Tijdens kantooruren (08.30 uur – 16.30 uur)
040 – 239 87 85

Spoedeisende Hulp (SEH)
Buiten kantooruren (16.30 uur – 08.30 uur)
040 – 239 96 00

Afdeling Kortverblijf & dagverpleging
040 – 239 87 77

Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Endoscopie vindt u op www.catharinaziekenhuis.nl/maag-darm-en-leverziekten