Catharina Ziekenhuis maakt einde aan verschillen in meten van PSA-waarde prostaatkankerpatiënt

Het laboratorium van het Catharina Ziekenhuis heeft een app ontwikkeld waarin de vaak afwijkende PSA-waarden bij mannen met prostaatkanker van 29 laboratoria onderling vergeleken kunnen worden. De app rekent voor elk ziekenhuis ook de juiste waarde uit die gebruikt kan worden in de landelijke vastgestelde tabel voor de diagnostiek van prostaatkanker, de zogenoemde prostaatwijzer.nl. In die tabel kunnen patiënten en hun behandelaars onder meer bekijken hoe groot de kans is dat zij met een bepaalde PSA-waarde prostaatkanker hebben.

Met het vergelijkbaar maken van de PSA-waarden van verschillende ziekenhuizen door middel van de app, kan onnodige diagnostiek worden voorkomen en de keuze tot direct of later behandelen van prostaatkanker op dezelfde gronden worden gemaakt. Tijdens de ontwikkeling van de app bleek dat de verschillen in waarden tussen de verschillende ziekenhuizen kunnen oplopen tot 40 procent. Deze forse verschillen kunnen leiden tot het nemen van verschillende beslissingen door urologen, gebaseerd op niet vergelijkbare interpretatie van de PSA-waarde.

Verschillende meetmethoden

PSA – afkorting van Prostaat Specifiek Antigeen – is een eiwit en speelt een belangrijk rol binnen de diagnostiek naar prostaatkanker. In Nederland worden minstens zeven verschillende meetmethoden gebruikt om de PSA-waarde vast te stellen. Internationaal is het nog niet gelukt om deze methoden zodanig te standaardiseren dat elke methode een vergelijkbare concentratie meet, onder meer omdat het eiwit per persoon er anders kan uitzien. Omdat er nog geen gouden standaard techniek bestaat, is het harmoniseren van de verschillende PSA-methoden het hoogst haalbare doel. Het Catharina Ziekenhuis is erin geslaagd om voor 29 laboratoria in Nederland, waaronder alle academische centra,  een PSA-calculator te ontwikkelen die omrekenen mogelijk maakt.

Laboratoriumspecialist dr. Arjen-Kars Boer van het Catharina Ziekenhuis – bedenker van de app – geeft aan dat patiënten die voor hun diagnostiek of behandeling naar een (ander) ziekenhuis worden verwezen, met deze app nu eindelijk hun PSA-waarden van beide ziekenhuizen kunnen vergelijken.  Ook huisartsen en medisch specialisten kunnen met deze app veel angst bij hun patiënten wegnemen. Patiënten die hun PSA-waarde door een ander laboratorium lieten meten, werden soms geconfronteerd met een hogere of een lagere waarde. “Maar dan hoeft het niet zo zijn dat de tumor is toegenomen of geslonken. In die gevallen krijgen ze dan dus verkeerde informatie.  Met deze app behoort dat nu tot het verleden”, aldus Boer. Hij vindt het logisch dat patiënten niet weten dat er andere meetmethoden gebruikt kunnen worden. “Laat staan dat die patiënten dan weten welke methode het laboratorium gebruikt waar zij hun PSA-waarde laten bepalen.” 

Laboratoriumspecialist Arjen-Kars Boer, bedenker van de app PSA calculator.

Onrust wegnemen

Uroloog dr. Michel de Wildt van het Catharina Ziekenhuis: “In ons ziekenhuis zien wij veel patiënten van buiten de regio voor behandeling van hun prostaatkanker. Nu hebben we eindelijk de mogelijkheid om PSA-waarden van andere laboratoria dan de onze met elkaar te vergelijken. Hierdoor voorkomen we onnodige onrust bij de patiënt en wordt vermeden dat we belastende en soms ook risicovolle diagnostiek moeten uitvoeren. Daarnaast kan de beslissing om wel of niet te gaan behandelen op correctere gronden worden genomen.”

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen in Nederland. Jaarlijks wordt gemiddeld bij ruim 10.000 mannen prostaatkanker ontdekt. De afgelopen periode is het aantal patiënten met prostaatkanker toegenomen. In 2000 waren er 7.000 mannen met prostaatkanker. Prostaatkanker komt vooral voor in de leeftijdsklasse 60-85 jaar. 

De app ‘PSA calculator’ is in Nederland gratis te downloaden in de App Store en Google Play.


© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden