“Alle apneu-patiënten snurken, maar niet alle snurkers hebben apneu”

”Ik heb weleens een patiënt van me wakker moeten maken in de wachtkamer”, vertelt longarts Pascal Wielders droogjes, “of over die keer dat een patiënt met allemaal brandgaten in zijn broek zich meldde. Dan vroeg ik hoe dat kwam. Tja, dan kwam het verhaal dat meneer rookte, maar te pas en te onpas in slaap viel….”

Deze twee voorbeelden geven de impact van slechte slaapkwaliteit en dus ook slaapapneu aan. Wielders: “Dit zijn nog onschuldige voorbeelden. Er zijn ook duizenden ongevallen op de weg of thuis te herleiden tot deze aandoening, omdat de patiënt plotseling in slaap valt, soms maar enkele seconden.” Daarnaast ontstaat een enorme maatschappelijke schade omdat patiënten zich vaak ziek moeten melden en niet zelden arbeidsongeschikt worden verklaard. 

Wielders sprak over slaapapneu met een journalist van het ED; lees hier zijn verhaal.

Mensen met slaapapneu krijgen in hun slaap soms tientallen keren per uur te maken met een stokkende ademhaling. De oorzaak: hun tong valt naar achteren en blokkeert de luchtwegen. Dat leidt tot onrustige slaap, vaak wakker worden en luid snurken. Wielders kijkt op: “En onderschat de overlast op de partner van de patiënt niet.” Waarbij de longarts benadrukt dat weliswaar alle apneu-patiënten snurken, maar niet alle snurkers apneu hebben. Want daar zijn meerdere oorzaken voor. 

In je eigen bed

De ziekte blijft vaak jarenlang onopgemerkt. Slaapapneu-patiënten wijten de gevolgen, zoals geheugenverlies, concentratiestoornis en overdag plots in slaap vallen aan andere oorzaken, zoals een burn-out, depressie of simpelweg een hogere leeftijd. 

> Herken jij deze oorzaken? Neem contact op met je huisarts en vraag om een verwijzing naar de poli Longgeneeskunde: 040 – 239 56 00.

Voor een diagnose moet de patiënt een slaaponderzoek ondergaan, waarbij ademhaling, zuurstof in het bloed, hartslag en hersenactiviteit in de nacht wordt gemeten. Zeventien jaar geleden werd de patiënt voor zo’n onderzoek opgenomen in het ziekenhuis. ”Ik bedacht me toen: waar zou ik mijn directe familie zo’n onderzoek laten ondergaan? Niet in een ziekenhuis, maar in je eigen bed natuurlijk! Want daar slaap je toch het best”, zegt Wielders. Hij begon daarom te experimenteren om de meetapparatuur mee te geven met de patiënten. En met succes! 

Het Catharina Ziekenhuis werd eind jaren ’90 het eerste centrum in Nederland met dit thuisonderzoek. Dit jaar heeft tot nu toe nog geen één van zijn gemiddeld vijftienhonderd patiënten het slaaponderzoek in het ziekenhuis ondergaan. “Na een duidelijke instructie kan iedereen het onderzoek gewoon thuis doen.” De volgende dag wordt de apparatuur ingeleverd en uitgelezen, waarna de diagnose kan worden gesteld.

VGZ blij met initiatief

Zorgverzekeraar VGZ is blij met het initiatief. Op de eerste plaats omdat het meer comfort biedt voor de patiënt. Daarnaast levert het de zorgverzekeraars een besparing van miljoenen euro’s op, zegt Jan Sinnige van zorgverzekeraar VGZ. ”Landelijk stijgt het aantal patiënten dat thuis dit onderzoek ondergaat van vijftig naar zeventig procent. Maar in het Catharina Ziekenhuis is dat bijna honderd procent. Als alle ziekenhuizen het voorbeeld van het Catharina Ziekenhuis zouden volgen, kunnen we twintig miljoen euro besparen op een totale uitgave van bijna zestig miljoen.” Maar dat is niet realistisch, weet ook Sinnige. Een besparing van acht miljoen per jaar ligt meer in de rede. Een volledig slaaponderzoek thuis kost gemiddeld 525 euro minder per patiënt dan wanneer het in het ziekenhuis wordt afgenomen. VGZ gaat zich inzetten om meer mensen thuis te laten behandelen door dit mee te nemen in de gesprekken met de ziekenhuizen die het nog niet doen. 

Na de diagnose komt de behandeling. ”Voor slaap-apneu zijn er goede behandelingen beschikbaar”, zegt Wielders. Die variëren van een maskertje op de neus, waar onder lichte druk van 8 millibar zuurstof in de luchtwegen wordt geperst, tot een operatie aan tong en gehemelte. Deze operatie is niet alleen heel pijnlijk, maar ook in veel gevallen niet afdoende. ”Het enige wat echt helpt, is afvallen”, zegt Wielders, ”want in bijna alle gevallen staat overgewicht aan de basis van slaapapneu. Sommige patiënten ondergaan daarom een maagverkleining om van hun apneu verlost te worden.”