Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Remming myopie (Folder)

Bij uw zoon of dochter is een progressieve vorm van myopie geconstateerd. Tot voor kort werd bij een progressieve myopie alleen de brilsterkte aangepast. Uit diverse onderzoeken blijkt echter dat er verschillende behandelingen zijn om de progressie van de myopie te remmen en het risico op complicaties op oudere leeftijd te verminderen.

Wat is myopie?

Myopie of bijziendheid is een afwijking van het oog waarbij een bril of lenzen met min-sterkte nodig is om scherp te zien. Dit komt doordat de oogbol te lang is. Hierdoor valt het brandpunt van de lichtstralen die het oog in schijnen vóór het netvlies in plaats van erop en dit zorgt voor een onscherp beeld. De kans op myopie bij uw kind is groter als één of beide ouders ook bijziend zijn.

Myopie begint meestal op de leeftijd van 6 tot 12 jaar. In de kinderjaren neemt de sterkte vaak geleidelijk aan toe als het oog groeit en de ooglengte toeneemt. Het brandpunt van de lichtstralen valt hierdoor steeds verder voor het netvlies. Vanaf de leeftijd van ongeveer 25 jaar blijft de myopie  meestal stabiel.

Wat is het risico van hoge myopie?

Wanneer de myopie meer dan 1 punt per jaar toeneemt, noemen we dat progressieve myopie. Als er veel hoge myopie in de familie voorkomt en uw kind al voor het 6de jaar een lichte myopie heeft, valt uw kind in de risicogroep om een hoge myopie te ontwikkelen.

Bij de meeste mensen gaat myopie gepaard met een te lange oogbol. Hoe hoger de myopie, des te meer kans er is op ernstige en blijvende slechtziendheid op latere leeftijd. Doordat de oogbol als het ware uitrekt, wordt het netvlies dunner waardoor slijtageplekken en bloedingen in het netvlies kunnen ontstaan of het netvlies los kan gaan laten. Ook is er een verhoogde kans op vroege staar en glaucoom. Meestal treden deze aandoeningen op na het 40ste levensjaar.

De risico’s op deze aandoeningen nemen fors toe als de brilsterkte toeneemt, boven de -6,00 dioptrieën en/of een ooglengte (aslengte) van meer dan 26 millimeter. De kans op slechtziendheid neemt niet af na correctie van de brilsterkte door middel van laserbehandeling of een implantlens, omdat deze technieken niet de lengte van het oog beïnvloeden.

Correctie van de brilsterkte

Het slechter zien op afstand door de myopie kunnen we corrigeren met een bril met min-glazen. Met behulp van een druppelonderzoek meten we precies wat de benodigde sterkte is. Bij kinderen in de groei doen we dit regelmatig. Hoe snel de myopie toeneemt, verschilt sterk van kind tot kind. Om scherp te kunnen blijven zien, is het nodig dat de brilsterkte regelmatig wordt aangepast.

Behandeling bij progressieve myopie

Het doel van de behandeling is om de groei van het oog te remmen. Hiervoor zijn verschillende behandelingen mogelijk: leefstijladviezen, optische interventies (speciale brillenglazen/contactlenzen) en/of medicijnen (verschillende doseringen atropine). Welke behandeling het meest geschikt is voor uw kind, is afhankelijk van meerdere factoren. In overleg besluiten we met welke behandeling we het beste kunnen starten. Bij elke controle bekijken we het effect van de behandeling. Het is ook mogelijk om behandelingen te combineren. Er is nog geen behandeling gevonden om de groei te stoppen.

Leefstijladviezen

Een bril alleen helpt echter niet om de progressieve myopie af te remmen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het aanpassen van de leefwijze wel bijdraagt aan het remmen van een hoge myopie. Zo min mogelijk ‘dichtbijwerk’ en zoveel mogelijk buitenlicht zijn hierbij erg belangrijk.

Hierbij worden altijd de volgende adviezen gegeven:

• Laat uw kind na elke 20 minuten dichtbijwerk (boek/tablet/smartphone) een pauze nemen van minimaal 20 seconden, waarbij uw kind even op afstand kijkt om de ogen te ontspannen.
• In het algemeen geldt: beperk zoveel mogelijk het gebruik van beeldschermen voor jonge kinderen tot ongeveer 2 jaar. Voor kinderen tot 5 jaar is ongeveer 1 uur per dag het maximum. Voor basisschool kinderen is ongeveer 2 uur per dag het maximum.
• Laat uw kind het dichtbijwerk op meer dan 30 cm leesafstand houden.
• Zorg dat uw kind minimaal 2 uur per dag buiten is: buitenlicht remt de groei van het oog.

Optische interventies

Speciale myopieglazen

Sinds enkele jaren wordt er onderzoek gedaan naar specifieke brillenglazen. Door het ontwerp van deze glazen valt het perifere beeld op de juiste plek op het netvlies. Dit principe heet perifere myope defocus en zorgt ervoor dat de groei remt.

De eerste onderzoeken naar deze glazen zijn veelbelovend, maar er is meer onderzoek nodig om met zekerheid te zeggen welk effect deze glazen hebben op de toename van de myopie.

Speciale zachte multifocale myopielenzen

Door het ontwerp van deze lenzen valt het beeld, net als bij de myopieglazen, op de juiste plek voor het netvlies. De wetenschappelijke onderbouwing voor de behandeling met deze contactlenzen is al veelvuldig onderzocht.

Het advies hiervoor is dat kinderen 8 jaar of ouder moeten zijn en dat de behandeling plaatsvindt bij een optometrist/contactlensspecialist met kennis van zaken over contactlenzen bij kinderen en van (progressieve) myopie

Nachtlenzen(ortho-keratologie)

Het woord nachtlenzen zegt het al: ze worden ’s nachts gedragen en er ’s ochtends uitgehaald. Na het dragen van de lenzen blijft het hoornvlies tijdelijk vlakker. Hierdoor zie je overdag scherp zonder bril of lenzen. Deze lenzen werken op dezelfde manier als de speciale myopieglazen.

Het Nederlands Oogartsen Gezelschap (NOG) raadt deze nachtlenzen niet aan onder de 12 jaar in verband met de risico’s op oogontstekingen.

Het zelfstandig en consequent hygiënisch om kunnen gaan met contactlenzen bepaalt wanneer een kind met contactlenzen kan starten. Strikte controle dient plaats te vinden door een orthoptist, optometrist en/of oogarts.

Medicijnen

Atropine druppels (verschillende doseringen)

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat atropine de meest effectieve oogdruppel is om progressieve myopie te remmen. Atropine is er in verschillende percentages van 0.05-1.0%.

Lagere doseringen atropine geven over het algemeen weinig bijwerkingen. Hogere doseringen atropine geven pupilverwijding en een verminderde accommodatie (het vermogen van het oog om scherp te stellen). Daardoor ontstaat een gevoeligheid voor (zon)licht en kun je dichtbij niet meer scherp zien. In dat geval schrijven we vaak een multifocale bril met meekleurende glazen voor.

Standaard starten we in het Catharina ziekenhuis met atropine 0.05%. In overleg met u kunnen we hiervan afwijken op basis van leeftijd, eerdere progressie, ooglengte en erfelijkheid.

U krijgt van de orthoptist/optometrist/oogarts een recept voor atropinedruppels mee die u bij de apotheek kunt afhalen. Elk half jaar controleren we hoe het gaat, waarbij we steeds de oogsterkte en ooglengte meten.

Als de progressie van de myopie niet voldoende geremd wordt met atropine 0,05%, kunnen we het advies geven om over te gaan op een hoger percentage. De duur van de behandeling met atropine hangt af van de leeftijd en de brilsterkte bij de start van de behandeling. Als de myopie een langere tijd stabiel blijft, bouwen we de atropine behandeling langzaam af totdat de myopie stabiel blijft zonder oogdruppels. Houd er rekening mee dat de therapie minimaal 2 jaar volgehouden moet worden voordat we het effect kunnen beoordelen.

Bijwerkingen

Atropine zorgt voor ontspanning van de accommodatiespieren (de spieren die ervoor zorgen dat het oog kan scherpstellen) en voor pupilverwijding. Dit kan leiden tot leesklachten en lichtgevoeligheid. De mate van klachten hangt sterk af van het percentage van de atropine. Zo geeft atropine 0.05% weinig tot geen klachten. De klachten bij een hoger percentage zijn meestal op te lossen door de vertebril af te zetten bij dichtbijwerk en een zonnebril op te zetten bij lichtgevoeligheid. Wanneer deze maatregelen niet voldoende zijn, kan een leesbril of multifocale bril met meekleurende glazen oplossing bieden.

Uw kind kan bij de start van de behandeling wat last van hoofdpijn krijgen. Meestal verdwijnt dit in de eerste maand. Algemeen lichamelijke bijwerkingen als rode ogen, koorts, huiduitslag, snelle hartslag, droge mond en gedragsstoornissen komen voor bij minder dan 1% van de behandelde kinderen. Wanneer een van deze bijwerkingen zich voordoet bij de start van de behandeling, moet de behandeling worden gestopt. De orthoptist of de optometrist zal samen met u en uw kind bekijken welke concentratie atropine het beste effect heeft met de minste bijwerkingen.

Gebruik atropine

Geef de druppels ’s avonds voor het slapen gaan. Geef uw kind een tissue en pak er zelf ook één. Laat uw kind het hoofd naar achter houden of laat uw kind liggen. Houd met de wijsvinger en de duim van één hand het oog open en druppel met de andere hand één druppel in het oog. Houd de traanpuntjes 1 minuut dicht met de tissue en dep hiermee de vloeistof weg die eventueel nog op de oogleden of wangen is achtergebleven.

Is atropine gevaarlijk?

Atropine is een giftige stof als je het in hoge dosis via de mond inneemt. Je mag het dus niet opdrinken, bewaar de druppels buiten bereik van uw kind. Atropine als oogdruppel wordt echter al eeuwenlang gebruikt. In verschillende grote studies waarbij langdurig atropine als oogdruppel werd gebruikt, zijn geen ernstige gevolgen gezien. Ook zijn er in deze studies geen lichamelijke bijwerkingen waargenomen. Atropine als oogdruppel kunt u daarom veilig gebruiken voor de remming van myopie. Wel dient het gebruik strikt te worden gecontroleerd door een orthoptist, optometrist en/of oogarts

Voor patiënten met de kans op overgevoeligheid voor atropine, zoals kinderen met het syndroom van Down, raden we het gebruik van atropine af.

Wat moet ik doen als ik de druppels ben vergeten?

Als u een keer de druppels bent vergeten, kunt u die druppel overslaan en de volgende avond verder gaan met druppelen. Meerdere keren overslaan is niet wenselijk voor de effectiviteit van de behandeling.

Informatie voor kinderen

Je hebt al een bril of je krijgt er binnenkort een. Door de orthoptist/optometrist is je verteld, dat je myoop bent. Wat is dat eigenlijk?

Myopie is het medische woord voor bijziendheid. Je ziet dichtbij goed, maar in de verte is alles wazig. Daardoor heb je moeite met zien op het digi-bord of ga je dichterbij de tv zitten.

Een myoop oog is een oog wat te lang is geworden. Vaak is dat niet erg. Je hebt alleen een bril nodig. Daarmee kun je veraf weer goed zien. Maar jouw ogen groeien te snel. En dat kan later, als je ouder bent, soms gevolgen hebben voor je zicht. Daarom is het heel belangrijk dat je nu al goed op je ogen past.

We weten allemaal dat veel zon niet goed is voor je huid. Daarom smeer je je in als je lang in de zon bent. Zo bescherm je je huid voor later. Iedereen weet ook dat elke dag ongezond eten niet goed is als je gezond ouder wilt worden. Dit geldt ook voor je ogen. Daar moet je juist nu al goed op passen. Dit kun je al doen door de 20-20-2 regel te gebruiken.

• Buiten zijn is goed voor je ogen, minimaal 2 uur per dag. Lopend of op de fiets naar school, lekker buiten sporten. Zo heb je zomaar 2 uur te pakken.
• Heel veel dichtbij kijken is voor jouw ogen niet goed. Dus niet te lang op je tablet, je telefoon of uren een boek lezen en houd het niet te dichtbij. Neem regelmatig een korte pauze (minimaal 20 seconden) na elke 20 minuten dichtbij kijken. Dit kun je doen door bijvoorbeeld een timer in te stellen op je telefoon.

Soms is het helaas niet mogelijk om je ogen gezond te houden. In dat geval is een behandeling nodig om je ogen wat minder hard te laten groeien. Er zijn drie manieren om te behandelen: met speciale brillenglazen, contactlenzen of oogdruppels. Bij het dragen van lenzen is het belangrijk dat je zorgt voor goede hygiëne. Met schone handen je lenzen in en uit doen bijvoorbeeld. De bril moet je de hele dag dragen.

De druppels moet je elke avond voor het slapen gaan in je ogen doen. Deze druppels prikken gelukkig niet heel erg, maar het voelt een beetje gek als ze in je oog komen. In het begin zal je vader, moeder of een andere verzorgende dit voor je doen, later kun je het misschien ook bij zelf doen.

Meer informatie

www.myopie.nl
https://www.oogartsen.nl/oogartsen/brilsterkte/bijziendheid_myopie/
https://www.oogartsen.nl/oogartsen/glasvocht_netvlies/retina_afwijkingen_ogen/myopie_bijziendheid/

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij bieden tal van opleidingsmogelijkheden voor artsen, verpleegkundigen en paramedische beroepen en werken daarin nauw samen met opleidingscentra en –ziekenhuizen in de regio. Dit kan betekenen dat uw behandeling, onderzoek of operatie (mede) uitgevoerd wordt door een zorgverlener in opleiding. Denk hierbij aan een arts in opleiding tot specialist, een co-assistent of een verpleegkundige in opleiding. Veiligheid is het allerbelangrijkste, daarom staat de zorgverlener in opleiding altijd onder supervisie van een gekwalificeerde zorgverlener. Indien u niet wenst geholpen te worden door een zorgverlener in opleiding, kunt u dit aangeven bij uw behandelend arts.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Oogheelkunde.

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Polikliniek Oogheelkunde
040 – 239 72 00

Routenummer(s) en overige informatie over de polikliniek Oogheelkunde vindt u op www.catharinaziekenhuis.nl/oogheelkunde