Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Vrijleggen en ligeren van een tand en/of kies

Wanneer een tand of kies nog in de kaak zit, kan de Mondziekten, Kaak- en Aangezichts-chirurg deze tand of kies vrijleggen en ligeren. Ligeren is het aanbrengen van een metalen slotje op de tand of kies. De orthodontist haalt daarna de tand of kies omhoog. In deze folder leest u meer informatie over deze operatie. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor u anders kan zijn dan hier beschreven is.

Tanden en kiezen breken soms niet door. Dit komt het vaakst voor bij hoektanden in de bovenkaak. Er kunnen verschillende oorzaken zijn:

• Een erfelijke factor
• Te weinig ruimte in de kaak
• Een ongeval
• Een gezwel

Voorbereidingen

Onderzoeken

In een voorstadium heeft de orthodontist een röntgenfoto van de kaak gemaakt. Daarmee heeft hij de ligging van de tand bepaald. De MKA-chirurg moet soms opnieuw een röntgenfoto laten maken of een Cone Beam CT-scan uitvoeren. Hierop is duidelijk te zien hoe de tand in de kaak ligt en of de tand bedekt is door bot.

Voorbereidingen thuis

Er zijn geen voorbereidingen nodig voor deze behandeling.

De operatie

Melden

Waar (afdeling) en wanneer moet patiënt zich melden.

Gang van zaken tijdens de operatie

Voorafgaand aan de operatie krijgt u een verdoving. Daarna moet de verdoving even inwerken. Om de kans op infecties na de ingreep te verkleinen, wordt het gebied rond de mond gedesinfecteerd. U krijgt daarna blauwe, steriele doeken over uw gezicht. De neus en mond blijven onbedekt.

Er zijn twee manieren om een tand door te laten breken:

Vrijleggen en zelf door laten breken
De MKA-chirurg verwijdert een stukje tandvlees. Als het nodig is haalt de chirurg ook een stukje bot weg. Zo maakt hij een vrije doorgang voor de tand/kies. U krijgt een stukje wondverband dat lijkt op kauwgom. Deze valt na 2 of 3 weken vanzelf uit uw mond of de orthodontist verwijdert het.

Vrijleggen en een slotje plaatsen (ligeren)
De chirurg opent het tandvlees en verwijdert eventueel het bot dat de tand bedekt. Daarna lijmt hij een slotje op de tand. Aan het plaatje zit een metalen draadje of kettinkje. De chirurg kan dat draadje aan een beugel bevestigen om de tand, beetje voor beetje uit de kaak te trekken. Daarna wordt het wondje in het tandvlees gehecht. De ingreep duur 15 tot 30 minuten.

Eventuele plaatsing botankers
Mogelijk moet de stand van de tand gecorrigeerd worden tijdens het doorbreken van de tand. In dat geval kan de chirurg tijdens het vrijmaken direct een kleine schroef in de kaak plaatsen. De orthodontist kan vervolgens aan die schroef een metalen draad vastmaken, om zo de tand recht te trekken.

Risico’s en complicaties

• infectie van de wond. Hiervan kan sprake zijn als de pijn en zwelling na vier dagen weer toeneemt;
• beschadiging van een kies, tandwortel of vulling. Soms is dit helaas niet te vermijden;
• de tand/kies breekt, ondanks de behandeling, toch niet door;
• de wond groeit weer dicht over de vrijgelegde tand/kies;
• het slotje laat los.

Na de operatie

Naar huis

Het is een poliklinische ingreep. U mag direct na de behandeling naar huis.

Pijn

De verdoving werkt 2 tot 4 uur na de behandeling uit. Wij raden u aan om tijdens de verdoving al te beginnen met het innemen van pijnstillers. U kunt gerust de eerste 2 dagen de maximale dosis pijnstilling innemen. Daarna kunt u kijken hoeveel pijn u nog heeft. Neem tegen de pijn de voorgeschreven pijnstiller in of anders een paracetamol. Gebruik geen aspirine; hierdoor kan er een nabloeding optreden.

Zwelling

Het is mogelijk dat uw lip en/of wang gaat zwellen. Eventueel heeft u ook moeite om uw mond ver open te doen. U kunt de zwelling verminderen door na de ingreep zo snel mogelijk te beginnen met koelen. Dat kan door ijsblokjes of een koelelement in een washandje te doen en die tegen uw wang te houden. Leg de wandhand 15 minuten tegen de wang en haal deze er daarna 5 minuten af. Daarna kunt u uw wang opnieuw koelen. Wanneer u gaat liggen, raden wij u aan om twee kussens onder uw hoofd te leggen.

Leefregels

Mondhygiëne

Om een ontsteking van de wond te voorkomen, is goede mondhygiëne belangrijk:

• De eerste 24 uur mag u de mond niet spoelen.
• Tandenpoetsen, ook in de buurt van de wond en er overheen, is erg belangrijk. Doe dat voorzichtig en met een zachte tandenborstel.
• Poets na iedere maaltijd de tanden en kiezen.

Eten/drinken

Wij raden u aan om met eten en drinken te wachten totdat de verdoving is uitgewerkt. Wees voorzichtig met het eten van warm eten en hard voedsel zolang u nog klachten heeft.

Controleafspraak

U wordt verder door de orthodontist behandeld. U hoeft niet meer op controle te komen bij de MKA-chirurg.

Wanneer direct contact opnemen?

• nabloeding
• koorts boven de 38,5 ºC

Binnen kantooruren kunt u contact opnemen met de polikliniek Mondziekten, Kaak-, en Aangezichtschirurgie. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij leiden artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat ook een zorgverlener in opleiding uw behandeling, onderzoek of operatie kan uitvoeren. Maar dit is niet altijd zo. Uw veiligheid staat altijd bij ons voorop. Als een zorgverlener in opleiding u helpt, werkt deze altijd onder begeleiding van een gediplomeerd zorgverlener. Als u niet wilt dat een zorgverlener in opleiding u helpt, dan kunt u dit met uw arts bespreken.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Dan kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Mondziekten, Kaak-, en Aangezichtschirurgie.

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Polikliniek Mondziekten, Kaak-, en Aangezichtschirurgie
040 – 239 96 00

Spoedeisende Hulp
040 – 239 96 00