Die ene patiënt…
Tijdens de borstkankermaand in oktober wordt ieder jaar wereldwijd aandacht gevraagd voor borstkanker. Het thema dit jaar is ‘Borstkanker heb je niet alleen’. In oktober delen onze borstkankerpatienten hun verhaal; zij vertellen over het moment wat ze het meeste is bij gebleven. Onze professionals van het borstkankercentrum vertellen over die ene patient die ze nooit zullen vergeten. Vandaag: verpleegkundig specialist Angelie van den Bosch en oncologisch chirurg Johanne Bloemen over zorg waar leven en dood elkaar raakt.
Soms kom ik haar nog tegen in het ziekenhuis, niet echt, want dat kan niet meer. Ze sierde onze glossy met haar prachtige, sprekende gezicht. Dat gezicht dat altijd straalde, ook zonder haar lange haren. De glossy slingert nog hier en daar rond in het ziekenhuis, dan kom ik haar zomaar ineens tegen.
Toen ik haar voor het eerst ontmoette in de spreekkamer, jonge vrouw, mijn leeftijd, twee kleine kinderen, was er meteen een klik. Ze moest een extra onderzoek ondergaan om uitzaaiingen uit te sluiten. Ze wilde controle, grip, duidelijkheid. Gelukkig konden we het meteen voor haar regelen, nog dezelfde dag. Ik herinner me dat ik zelf opgelucht was, dat er geen uitzaaiingen te zien waren. Dat ik ook dacht; ik hoop dat ik haar nooit slecht nieuws hoef te geven.
Dat moest toch al snel, veel te snel na chemotherapie, een operatie en bestraling. Eigenlijk was de behandeling om haar te genezen nog niet eens klaar. Ze kwam tijdens de laatste behandelingen met een rode borst bij Angelie, haar verpleegkundig specialist. Eerst dachten we nog aan een infectie, maar de borstkanker was er weer, in alle hevigheid. Ze was strijdbaar, wilde alle tijd die nog restte nuttig besteden met haar kinderen en haar man. Ze wilde altijd de controle houden, vroeg ons altijd het hemd van het lijf, of we niet stiekem nog iets wisten om haar toch nog tijd te geven. We hebben in ons team overlegd, met andere centra, maar we hadden niets meer dat haar nog kon helpen.
Ze had een heel duidelijk beeld over het einde. Het leven loslaten was moeilijk, vooral haar kinderen loslaten, vertelde ze. Het mooiste wat ze geworden was, was moeder. Maar wachten op het einde, misschien in een staat waarin ze het zelf niet meer zou beseffen, wilde ze absoluut niet. Ze wilde zelf de regie houden, zoals al die tijd. Toen kwam de vraag of ik, samen met Angelie, euthanasie wilde verrichten als het zover was. Angelie kende ze ook al vanaf het begin. Zorgzaam als ze was, heeft ze wel tig keer gezegd dat we er wel écht goed over na moesten denken of we het écht wel wilden. Natuurlijk, zou ik bijna zeggen, wilden we dat voor haar doen.
Het is een grijze dag, begin december. Angelie en ik komen bij elkaar voordat we naar haar huis gaan, waar ze samen met haar man en kinderen bezig was aan een mooi leven, tot de kanker kwam. We drinken een kop thee en bespreken nog de laatste dingen. Allebei hebben we een zwaar gevoel voor wat komen gaat. Nu staan we voor de deur waarbij dit leven een andere wending gaat krijgen.
Ze kan niet meer. Lichamelijk is ze op maar haar geest wil nog zoveel. Dat maakt het lastig. Er heerst een serene rust als we binnen komen. Haar ouders, broer en zus zijn er ook bij. De laatste woorden worden uitgesproken. Als ze uit het leven wegglijdt zegt ze nog: ‘wat hebben we het goed gehad samen’. Daarna is het stil en is er verdriet, maar ook berusting. Samen laten we de tranen gaan. We nemen afscheid en lopen terug. Gevoelens vliegen alle kanten op. Wat vooral overheerst is de betrekkelijkheid van het leven. Het was verschrikkelijk en mooi tegelijk. We konden haar tot het einde begeleiden op haar manier, bij haar thuis, omringd door haar familie. Zij met haar prachtige, sprankelende gezicht en haar warme persoonlijkheid, is die ene patiënt, die ons altijd bij zal blijven.
Angelie van den Bosch, verpleegkundig specialist en Johanne Bloemen, oncologisch chirurg.
Vandaag, vrijdag 16 oktober, is tevens de aftrap van de stichting YvYa. YvYA is een stichting die zich inzet om in een nog vroeger stadium borstkanker te detecteren via de Early Warning Scan. Yvonne is een van de naamgevers van de stcihting. Meer informatie is te vinden op de website www.YvYa.nl.