Europese prijs voor onderzoek naar baarmoedergolven

Zwanger worden is niet voor elke vrouw een vanzelfsprekendheid. Verminderde vruchtbaarheid is een groeiend probleem in de Westerse wereld. En hoewel behandelingen zoals bijvoorbeeld IVF zich blijven ontwikkelen, ligt de slagingskans bij vrouwen die een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan rond de 30 procent per poging. Baarmoedergolven spelen een belangrijke rol bij verminderde vruchtbaarheid.

In samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) doet het Catharina Ziekenhuis al jaren onderzoek naar deze samentrekkingen van de niet-zwangere baarmoeder in de WAVES-studie. De studie is niet onopgemerkt gebleven. De European Society of Gynaecologic Endoscopy heeft onderzoekster Connie Rees van het Catharina Ziekenhuis en de TU/e beloond met de Young Scientist Award.

Iedere baarmoeder vertoont ‘baarmoedergolven’ tijdens een maandelijkse cyclus; kleine golvende samentrekkingen in de baarmoeder die je niet voelt, maar wel kunt zien op bijvoorbeeld echobeelden. Deze golven veranderen van richting en hevigheid gedurende de cyclus afhankelijk van hormonen. “Vrouwen met baarmoederaandoeningen zoals adenomyose of vleesbomen, hebben vaak een onrustigere baarmoeder wat de innesteling van een bevruchte eicel kan bemoeilijken”, legt gynaecoloog prof. Dr. Dick Schoot van het Catharina Ziekenhuis uit. “Er is al bekend dat een tekort aan deze bewegingen rondom de bevruchting of een overschot aan bewegingen rondom de innesteling, een negatief effect hebben op de kans om zwanger te worden. Het is dus zaak dat we deze golven goed leren kennen. Ze kunnen dienen als een voorspellende factor bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Een behandeling van een tekort of een overschot aan golven met medicatie kan de kans op een zwangerschap bijvoorbeeld zelfs vergroten”, legt Schoot uit, “waardoor we vrouwen met onder andere adenomyose nog beter kunnen begeleiden bij het zwanger worden.”

Objectieve meetmethodes

Al in de jaren 90 van de vorige eeuw werden echobeelden van de bewegende baarmoeder met het blote oog beoordeeld en onderzocht. Op grond hiervan zijn belangrijke conclusies getrokken. Tot toepassing in de dagelijkse praktijk is het niet gekomen, omdat de beoordeling ingewikkeld bleek en dus niet algemeen kon worden in gezet.

Samen met de TU/e heeft het Catharina Ziekenhuis een methode ontwikkeld waarmee eenvoudig, reproduceerbaar en objectief de baarmoedergolven gemeten kunnen worden. Schoot: “Dat doen we door het meten van de beweging op echobeelden met een Speckle Tracking techniek. Deze techniek wordt ook voor de beweeglijkheid van het hart gebruikt. Cardiologen beoordelen hiermee de kwaliteit van het hart. Wij proberen aan de hand van het spikkelpatroon op de echo automatisch golfbewegingen te detecteren.” De methode is uitgebreid getest. Eerst in een gecontroleerde omgeving op baarmoeders buiten het lichaam en later bij gezonde vrijwilligers.

“Ondertussen zijn de methoden zo ver ontwikkeld dat we in staat zijn om de verschillende fasen in de menstruele cyclus te onderscheiden. “We hopen met meer onderzoek beter te begrijpen hoe de mechanische bewegingen van de baarmoeder een rol speelt in pijn, onregelmatig bloedverlies en zwanger worden”, aldus Schoot, die als hoogleraar verbonden is aan de Universiteit van Gent. De Universiteit van Gent werkt ook in de WAVES-studie nauw samen met het Catharina Ziekenhuis en de TU/e.


© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden