Linda maakte theatervoorstelling over obesitas en haar operaties: ‘Taboe opheffen’
Toen Linda op haar vierendertigste voor het eerst een maagverkleinende operatie kreeg, woog ze 135 kilo. Ze was moe, kwam de trap nauwelijks op en voelde dat het niet langer zo kon. “Als ik zo door zou gaan, zou ik mezelf compleet verliezen”, zegt ze. Nu is ze elf jaar, twee operaties en een theatervoorstelling verder. Haar lichaam is vijftig kilo lichter, maar het mentale traject is nog in volle gang. “Dat blijft pittig. Niemand kiest ervoor om morbide obesitas te krijgen. Er zit altijd meer achter.”
Linda is openhartig over het proces dat ze doormaakte. Dat begon met eetproblemen op jonge leeftijd. “Toen ik twaalf was, kreeg ik van het consultatiebureau te horen dat ik ‘hoog in de curve’ zat wat betreft mijn gewicht, maar ik was niet te zwaar. Mijn moeder wilde het beste voor me en samen met de buurvrouw – een schoonheidsspecialiste – begonnen we met afslankpillen en shakes. Het leek een goed idee, de kilo’s vlogen eraf. Maar de boodschap was voor mij ook meteen duidelijk: ik was niet goed zoals ik was.”
Wat volgde, was een jarenlange strijd met haar lijf én met haar zelfbeeld. “Ik gebruikte eten om te dempen. Verdriet, stress, angst – eten was mijn verdovingsmiddel.” Na de eerste operatie viel dat weg. “Eten als troost ging niet meer. Kilo’s vlogen eraf, maar het zorgde wel voor veel psychologische klachten. Oude trauma’s, piekeren en paniek. Ik wist niet wat me overkwam.”
Ik gebruikte eten om te dempen. Verdriet, stress, angst – eten was mijn verdovingsmiddel.
“Ik onderging een gastric sleeve-operatie in 2014 bij het Obesitascentrum in het Catharina Ziekenhuis. Toen was dat nog redelijk nieuw,” zegt Linda. Ze viel 35 kilo af, wat volgens de artsen een prima resultaat was. Maar voor haar gevoel was het niet genoeg. “Ik hoorde nog steeds bij de dikke mensen, vond ik. En dat was niet wat ik voor ogen had toen ik me liet opereren. Psychische hulp bij operaties was in die tijd ook nog niet zo goed geregeld als nu.”
Obesitas-verpleegkundige Marieke Aarts herkent die behoefte bij patiënten. “We zijn steeds beter gaan inzien welke vraag patiënten daarbij hebben. We geven psychologische ondersteuning steeds laagdrempeliger. Het liefst in individueel op maat waar het mogelijk is. Bovendien zijn er extra groepsbijeenkomsten voor psychologische zorg bijgekomen in de eerste twee jaar van het traject. Zo proberen we iedereen zo goed mogelijk te begeleiden.”
Tweede operatie
Vijf jaar na de eerste ingreep kreeg Linda last van hevig maagzuur. Uit onderzoek bleek dat haar slokdarm flink ontstoken was. “Ik wilde niet de rest van mijn leven medicijnen slikken, dus koos ik voor een tweede operatie. Een omzetting naar een gastric bypass. Ook haar galblaas werd verwijderd. “Alles in de hoop dat de klachten zouden verdwijnen. Dat gebeurde helaas niet. Een breuk in het middenrif bleek de boosdoener.”
Maar ondanks de fysieke tegenslagen, bracht deze tweede operatie haar onverwacht iets nieuws. “Ik viel zo’n vijftien kilo extra af en kon weer een trap oplopen zonder buiten adem te raken. Dat had ik al jaren niet meegemaakt. En er kwam ruimte in mijn hoofd om de afgelopen twintig jaar te verwerken.”
Linda, die dramatherapeut is van beroep, besloot haar verhaal te vertellen in een theatervoorstelling: Story of my lijf – met nadruk op ‘lijf’. “Ik moest iets doen met alles wat naar boven kwam. Theater was mijn manier om te verwerken. Sommige mensen schrijven een boek of maken muziek. Ik maakte een voorstelling.”
In de voorstelling neemt Linda het publiek mee van haar jeugd tot nu: hoe haar relatie met eten verstoord raakte, hoe de operaties haar leven veranderden, wat voor taboes er heersen op het hebben van obesitas, hoe het voor haar was en wat het haar gebracht heeft. “Nu durf ik mezelf weer aan te kijken. Dat heeft lang geduurd. Niemand kiest ervoor om morbide obesitas te krijgen. Dat zit altijd meer achter.”
Ontroerende reacties
De reacties op haar voorstelling zijn warm en ontroerend. Van bekenden die zeiden: ‘Had ik dit maar geweten, dan had ik je anders gesteund’, tot onbekenden die zich in haar verhaal herkenden. “En dat is precies wat ik hoopte te bereiken. Dat mensen zich minder alleen voelen. Want dat ben je niet.”
Marieke Aarts was daarbij een van de toeschouwers: “Die voorstelling was enorm indrukwekkend. Herkenning van hoe patiënten soms worstelen met zichzelf, ook al lijken ze een warm en groot sociaal leven te hebben. En zo’n voorstelling is voor ons ook weer leerzaam. Hoe kunnen we onze zorg blijven verbeteren? We zeggen niet voor niks dat mensen het echt zelf moeten doen, maar zeker niet alleen. Daar willen we bij ondersteunen.”
Linda wil met haar voorstelling en verhaal andere mensen die twijfelen over een maagverkleining vooral meegeven dat het geen makkelijke weg is. “Het is niet de makkelijke uitweg. Het is het begin van een intens traject. Fysiek én mentaal. Het heeft me wel gebracht waar ik nu ben. Ik kan mezelf nu rust, beweging en gezondheid gunnen. Daar heb ik uiteindelijk twee operaties en hulp bij nodig gehad, maar dat ik dat kan én ervan kan genieten is de grootste winst. Daar ben ik dankbaar voor.”
Meer weten over Linda en haar voorstelling? Kijk op www.lindabrands-act.nl
