Vroege puberteit jongens (Folder)

Kindergeneeskunde
Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11
Catharina een Santeon ziekenhuis

Vroege puberteit jongens (Folder)

De puberteit

De puberteit is een belangrijke periode in de ontwikkeling van uw zoon, waarin hij op weg is naar volwassenheid. Deze fase begint wanneer de hypothalamus, een deel van de hersenen, pulsgewijs het stofje LHRH afgeeft dat vervolgens de hypofyse stimuleert om puberteitshormonen (LH en FSH) aan te maken. Deze hormonen zorgen ervoor dat de zaadballen (testikels) bij jongens testosteron gaan produceren en de aanmaak van sperma op gang komt. Dit leidt tot lichamelijke veranderingen, zoals de groei van het lichaamshaar, de groei van de penis en scrotum en verzwaring van de stem.  Ook kunnen emoties en interesses veranderen. Deze veranderingen maken deel uit van de normale groei en ontwikkeling van uw zoon.

Vroegtijdige puberteit

Bij sommige jongens begint de puberteit te vroeg. Wat we in de medische wereld pubertas praecox noemen. Bij jongens betekent dit een toename van het testikelvolume tot 4 ml of meer vóór de 9e verjaardag

Dit betekent dat de hormonen die normaal gesproken later actief worden, te vroeg beginnen te werken. Het is belangrijk om te begrijpen waarom dit gebeurt en om het goed te behandelen. Als dit niet geremd wordt, kan uw zoon sneller gaan groeien en zal dan ook eerder stoppen met groeien, waardoor uw zoon kleiner blijft dan verwacht. Hormonale veranderingen in de puberteit kunnen ook gedrag beïnvloeden, wat kan leiden tot stemmingswisselingen of voor de leeftijd niet wenselijk gedrag.

Oorzaken van vroegtijdige puberteit

Bij een te vroege puberteit begint het lichaam eerder met de veranderingen die normaal pas later zouden starten. Dit kan vaker in de familie voorkomen zonder duidelijke oorzaak, of het gevolg zijn van een probleem in de hersenen of in de buik, o.a. ter plaatse van de testikels.

Waarom de puberteit remmen met medicatie?

Met medicijnen kunnen we de puberteit vertragen als deze te vroeg vanuit de hersenen (hypothalamus en hypofyse) start. We doen dit om te voorkomen dat uw zoon te vroeg puberteitskenmerken krijgt, wat kan leiden tot problemen met zelfvertrouwen, sociale interactie en eerder uitgegroeid zijn.

Effecten van puberteitsremming

Met medicatie om de puberteit te remmen stopt de groeispurt, maar kinderen blijven meestal wel doorgroeien met de snelheid waarmee ze voor de puberteit groeiden. Tijdens de behandeling wordt de lengtegroei nauwlettend opgevolgd. Uw zoon komt elke 6 maanden op de poli voor controle van zijn lengte en gewicht, en er worden regelmatig handfoto’s gemaakt om de skeletleeftijd te beoordelen.

De groei van de testikels stopt en meestal ook het merendeel van de andere lichamelijke veranderingen. Het beharingspatroon kan nog wel veranderen tijdens puberteitsremming omdat dit voornamelijk wordt beïnvloed door hormonen uit de bijnieren (androgenen). Deze hormonen kunnen niet worden geremd door de behandeling.

Medicatie bij puberteitsremming

De medicatie die we gebruiken om de puberteit te remmen, is triptoreline (meestal marknaam Pamoreline). Dit is een ‘LHRH-analoog’, wat betekent dat het lijkt op het natuurlijke stofje LHRH dat uit de hersenen (hypothalamus) komt. Tijdens de puberteit wordt LHRH normaal gesproken in kleine, onregelmatige hoeveelheden door het lichaam afgegeven. Door de Pamoreline-injectie wordt er een constante afgifte van dit stofje vanuit een klein voorraadje in de spier verzorgd. Hierdoor stopt de hypofyse met het aanmaken van de hormonen LH en FSH, en stopt ook de productie testosteron.

De injectie wordt gegeven door een verpleegkundige. Om de injectie minder vervelend te maken, krijgt u een recept voor EMLA-zalf om de huid van uw zoon op de injectieplaats te verdoven. Het advies is om de zalf 2 uur voor de afspraak thuis aan te brengen op het bovenste, buitenste kwart van één van de billen van uw zoon. Als je de bil in vieren verdeelt (alsof er een kruis overheen loopt), gaat het om het vakje linksboven op de rechterbil of rechtsboven op de linkerbil.

Hoe verloopt de behandeling?

De behandeling voeren we uit met de injectie Pamoreline, die elke 9 of 12 weken wordt toegediend, afhankelijk van het voorschrift van de kinderarts. Elke zes maanden is er een controle bij de kinderarts. Als de behandeling niet voldoende effect heeft, kunnen we de injecties wat vaker geven door de tijd ertussen te verkorten.

Na de behandeling?

Als de behandeling stopt, worden de hormonen LH en FSH weer door het lichaam aangemaakt. Er zijn geen aanwijzingen dat de uiteindelijke puberteit of vruchtbaarheid negatief worden beïnvloed door de behandeling.

Op de polikliniek wordt u opgevolgd ook na de behandeling, we volgen of de pubertijd spontaan op gang komt.

Bijwerkingen?

Bij het gebruik van Pamoreline injecties hebben de meeste jongens geen last van bijwerkingen. Soms kunnen er bij de start van de behandeling kortdurende bijwerkingen optreden zoals: 

  • Hoofdpijn
  • Reacties op de injectieplek, zoals roodheid of pijn
  • Gewichtstoename
  • Stemmingswisselingen

Als u bij uw zoon bijwerkingen opmerkt die langer aanblijven, neem dan contact op met de behandelend kinderarts via de polikliniek Kindergeneeskunde.

Hoelang duurt de behandeling?

Om een goed effect te bereiken op de eindlengte, duurt de behandeling met medicijnen meestal anderhalf tot drie jaar. Hoe jonger het kind is bij het starten van de behandeling, hoe langer de behandeling doorgaans zal duren.

Het stoppen met de medicijnen gebeurt altijd in overleg met uw zoon en u als ouders. Als het voor u acceptabel is dat de puberteit verdergaat, kunnen we samen beslissen om de medicijnen te stoppen. Meestal is dit rond de leeftijd waarop leeftijdsgenoten ook in de puberteit komen.

Na de behandeling volgen we op de polikliniek of de puberteit spontaan op gang komt.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij bieden tal van opleidingsmogelijkheden voor artsen, verpleegkundigen en paramedische beroepen en werken daarin nauw samen met opleidingscentra en –ziekenhuizen in de regio. Dit kan betekenen dat uw behandeling, onderzoek of operatie (mede) uitgevoerd wordt door een zorgverlener in opleiding. Denk hierbij aan een arts in opleiding tot specialist, een co-assistent of een verpleegkundige in opleiding. Veiligheid is het allerbelangrijkste, daarom staat de zorgverlener in opleiding altijd onder supervisie van een gekwalificeerde zorgverlener. Indien u niet wenst geholpen te worden door een zorgverlener in opleiding, kunt u dit aangeven bij uw behandelend arts.

Heeft u nog vragen?

Voor vragen over het gebruik en toediening van de puberteitsremming kunt u contact opnemen met de polikliniek Kindergeneeskunde via het telefoonnummer 040-239 92 00. Vraag hierbij dan naar uw behandeld arts.

Informatie links

Pubertas Praecox (nve.nl)

Vroege puberteit – KindBijDeDokter.nl


© 2025 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden