Uniek onderzoek met neurostimulatoren: ‘Dit kunnen we nooit meer herhalen’
Uitbehandelde patiënten met vernauwingen van de kransslagaders blijven te vaak rondlopen met pijnklachten op de borst. Neurostimulatie kan voor die patiënten verlichting bieden. “Een goede pijnbehandeling, die zich inmiddels heeft bewezen”, zegt cardioloog en onderzoeker Inge Wijnbergen. “We plaatsen een elektrode tegen het ruggenmerg en brengen dat in contact met een klein pacemaker-achtig apparaat, de zogenoemde neurostimulator. Daardoor neemt de pijn op de borst af of verdwijnt soms zelfs helemaal.”
In het Catharina Ziekenhuis loopt al enkele jaren een bijzonder onderzoek naar de inzet van neurostimulatie bij deze patiënten, die in medische termen lijden aan refractaire angina pectoris. Inmiddels is het merendeel van het onderzoek afgerond. De gegevens van 28 patiënten zijn volledig verzameld en worden momenteel geanalyseerd door Fabienne Vervaat, cardioloog in opleiding die in het najaar op deze studie promoveert. Dan worden ook de definitieve resultaten van deze studie verwacht.
Uniek onderzoek, unieke aanpak
Het Catharina Ziekenhuis is het enige centrum in Nederland dat deze innovatieve behandeling op deze schaal onderzoekt. De studie is uniek doordat dit het enige geblindeerde onderzoek is binnen dit veld: patiënten kregen een neurostimulator geïmplanteerd die gedurende de onderzoeksperiode wisselend wel of niet actief was, zonder dat de drager van dat apparaatje dat zelf wist. “Zo kun je het effect van de neurostimulatie betrouwbaar vaststellen”, zegt Wijnbergen. “Die apparaten bestaan niet meer en komen er ook nooit meer, dus een onderzoek als dit kan nooit meer gedaan worden.”
De studie is uniek doordat dit het enige geblindeerde onderzoek is binnen dit veld
“Het was technisch en logistiek een enorme puzzel,” zegt Wijnbergen. “Bij traditionele stimulatie voelen patiënten vaak direct of het apparaat aanstaat, wat een betrouwbaar onderzoek onmogelijk maakt. In dit onderzoek gebruikten we een moderne vorm van neurostimulatie waarbij die sensaties uitblijven, en konden we patiënten écht geblindeerd volgen. Bovendien kwamen lang niet alle patiënten in aanmerking voor deelname aan het onderzoek. Daar waren behoorlijk strenge eisen voor. Dat allemaal om de resultaten zo betrouwbaar mogelijk te krijgen.”
Hoop voor patiënten met uitzichtloze pijn
De eerste ervaringen zijn positief. Hoewel de definitieve analyse nog loopt, geeft de jarenlange ervaring in de kliniek al aan dat neurostimulatie kan bijdragen aan een betere kwaliteit van leven. “Patiënten kunnen vaak weer beter bewegen omdat ze minder pijn ervaren, hebben minder behoefte aan snelle pijnbestrijding, zoals een vaatverwijdende spray, en melden minder klachten bij inspanning.”
Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met meerdere afdelingen binnen het Catharina Ziekenhuis, waaronder anesthesie en fysiotherapie en was er een grote rol weggelegd voor pijnverpleegkundigen. Fysiotherapeuten speelden een rol bij de loopbandtesten en het begeleiden van patiënten in het gebruik van het apparaat tijdens inspanning.
Volgende stap: toekomst van vergoeding
Neurostimulatie voor deze patiënten werd lange tijd vergoed door zorgverzekeraars, maar wegens gebrek aan wetenschappelijk bewijs werd die vergoeding geschrapt. Het huidige onderzoek is dan ook niet alleen wetenschappelijk van belang, maar kan ook de basis vormen voor een nieuwe aanvraag tot vergoeding.
“We hopen natuurlijk dat de resultaten sterk genoeg zijn om deze effectieve behandeling weer breder toegankelijk te maken,” zegt Wijnbergen. “Want voor deze specifieke patiëntengroep kan het écht het verschil maken. Daar ben ik van overtuigd.”
Meer weten?
Tijdens het TopZorg-symposium, op 16 mei in het auditorium van de TU/e, deelt het team meer over het onderzoek. Daar zal ook een van de deelnemende patiënten spreken over de ervaringen van het onderzoek én hoe neurostimulatie als behandeling kan helpen bij onbehandelbare pijn op de borst.
