Van Eindhoven naar de wereld: de impact van Ferdi Akca op hartchirurgie in 2024
Het jaar 2024 was een bijzonder goed jaar voor cardiothoracaal chirurg Ferdi Akca in het Catharina Ziekenhuis. Bijna 250 patiënten kregen een omleiding aan het hart met de zogenoemde endoscopische bypass (Endo-CAB). Die is – inmiddels ook wetenschappelijk bewezen – een stuk patiëntvriendelijker.
Deze innovatieve en minimaal invasieve methode hielp niet alleen in de regio Eindhoven veel patiënten, maar trekt ook steeds meer mensen uit andere delen van Nederland. Logisch ook, want het is nogal een verschil of er een klein sneetje tussen je ribben moet worden gemaakt voor een kijkoperatie of dat je borstbeen open moet worden gezaagd.
“We zien duidelijk dat onze publicaties en media-aandacht effect hebben gehad”, vertelt Ferdi. Hij refereert aan artikelen op de website van dit ziekenhuis en het Eindhovens Dagblad plus wetenschappelijke publicaties in vaktijdschriften. “Patiënten komen nu uit heel het land. Veel mensen vinden ons ook via Google, bijvoorbeeld door de eerder genoemde publicaties.”
Onze missie is dat deze methode binnen vijf jaar de standaard wordt voor bypassoperaties. Dat is een ambitieus doel, maar op basis van wat we dit jaar hebben bereikt, geloof ik dat het haalbaar is
Grote belangstelling
De voordelen voor patiënten zijn groot: minder bloedverlies, een sneller herstel en minder kans op complicaties zoals hartritmestoornissen. “Het gaat dus niet alleen om het cosmetisch voordeel van een klein in plaats van een groot litteken, maar echt om betere uitkomsten voor de patiënt”, legt Ferdi uit.
De groei van deze methode beperkt zich niet tot Eindhoven. Het Catharina Ziekenhuis begon in 2024 samen met Medtronic een trainingscentrum voor chirurgen uit heel Nederland en zelfs daarbuiten. “Het UMCG in Groningen voerde het inmiddels al in, maar er kwamen nog veel meer teams langs: meerdere ziekenhuizen in Nederland, België en Frankrijk. Chirurgen komen hierheen om eerst mee te kijken tijdens een operatie, of ik ga daarheen om hen te begeleiden bij de eerste operaties. Zo zorgen we dat deze techniek op een veilige manier wordt ingevoerd.”
De hartchirurg blijft bij het duidelijke doel dat hij in februari ook al stelde. “Onze missie is dat deze methode binnen vijf jaar de standaard wordt voor bypassoperaties. Dat is een ambitieus doel, maar op basis van wat we dit jaar hebben bereikt, geloof ik dat het haalbaar is,” zegt Ferdi.
Het is niet alleen belangrijk dat de operatie goed werkt, maar ook dat we precies kunnen aantonen waarom het beter is dan de traditionele methode
Makkelijker om de stap te zetten
Naast het uitvoeren van operaties is wetenschappelijk onderzoek een belangrijk onderdeel van het werk van Ferdi en zijn team. “We hebben nu meerdere onderzoeken gedaan die laten zien dat patiënten sneller herstellen en minder complicaties hebben na een Endo-CAB. Die resultaten presenteren we op internationale congressen, zoals in Madrid en Londen en delen we via wetenschappelijke publicaties. Zo willen we collega’s overtuigen om ook voor deze methode te kiezen.”
De wetenschappelijke onderbouwing maakt het voor andere ziekenhuizen makkelijker om de stap te zetten naar de Endo-CAB. Ferdi: “Het is niet alleen belangrijk dat de operatie goed werkt, maar ook dat we precies kunnen aantonen waarom het beter is dan de traditionele methode. Dat helpt bij de invoering in andere ziekenhuizen.”
Ferdi is inmiddels niet meer de enige in het Catharina Ziekenhuis die deze operatie uitvoert. Hartchirurg Bart Koene en Naomi Timmermans, een chirurg in opleiding, doen inmiddels hetzelfde. “Zij doen deze operaties hartstikke goed. Het is fantastisch om te zien hoe ons team groeit en we steeds meer patiënten kunnen helpen”, aldus een trotse Ferdi. “Ik verwacht dat 2025 alleen nog maar meer groei brengt: meer patiënten die we op deze manier helpen, meer hartcentra die dit willen leren en/of invoeren, meer data uit wetenschappelijk onderzoek waardoor we de operatie nog verder kunnen verbeteren.”
Het streven naar perfectie, het altijd in controle zijn bij een technisch lastige ingreep met kleine marges, dat geeft heel veel voldoening. Ik heb er vrede mee als ik dit de rest van mijn leven doe
Ontzettend dankbare patiëntengroep
Door de al gerealiseerde explosieve groei besteedt Ferdi inmiddels 95 procent van zijn tijd aan het uitvoeren van Endo-CAB-operaties. “Nee, mijn werk wordt niet minder leuk doordat ik steeds hetzelfde doe, maar juist veel leuker. Het streven naar perfectie, het altijd in controle zijn bij een technisch lastige ingreep met kleine marges, dat geeft heel veel voldoening. Ik heb er vrede mee als ik dit de rest van mijn leven doe.”
Wat daarbij ook helpt: een ontzettend dankbare patiëntengroep. “En dan vooral de mensen die verder weg wonen en hier terecht bleken te kunnen. Zij weten wat hun voordeel was ten opzichte van de ingreep elders. Hoe zich dat uit? In lieve kaartjes met warme woorden, soms zelfs kleine aandenkens of cadeautjes. Het is mooi dat je blijkbaar voor die mensen zoveel kon betekenen.”
In de laatste weken van het jaar blikken we terug met artsen, onderzoekers en patiënten die een bijzonder 2024 hadden en kijken we vooruit naar wat 2025 brengt.