Bewaking van patiënten tijdens operaties door middel van echografie van de halsslagader
Echografie van de halsslagader zou in de toekomst kunnen helpen om patiënten tijdens operaties op een veiligere én minder belastende manier te bewaken.
Tijdens een operatie of opname op de intensive care is het van essentieel belang dat artsen de bloedsomloop van patiënten goed in de gaten houden, zodat de zuurstofvoorziening naar belangrijke organen gewaarborgd blijft. Op dit moment kan de bloedsomloop het meest nauwkeurig gemeten worden met behulp van katheters die ingebracht worden in de bloedbaan. Deze techniek is echter belastend voor de patiënt en brengt bovendien complicatierisico’s met zich mee zoals infecties en schade of trombose van de bloedvaten.
Om die reden onderzocht anesthesioloog en intensivist dr. Joris van Houte van het Catharina Ziekenhuis een alternatief: het meten van de bloedstroom door de halsslagader met behulp van echografie. De techniek, in vaktermen Carotid Doppler Ultrasound (CDU) genoemd, werkt met ultrageluidsgolven en is daardoor niet-belastend voor de patiënt, aangezien er geen naalden of slangetjes aan te pas komen.
Van Houte promoveerde onlangs aan de Technische Universiteit Eindhoven op dit onderwerp. Zijn studie laat zien dat deze techniek in de toekomst mogelijk zou kunnen bijdragen aan veiligere en comfortabelere zorg voor patiënten.
Echografie als alternatief
Het idee is simpel: door een zogeheten echoprobe op de hals van een patiënt te plaatsen, kunnen artsen per hartslag in real-time meten hoeveel bloed en hoe snel het bloed door de halsslagader stroomt. Hierdoor is het mogelijk om veranderingen in de bloedsomloop continu te volgen en afwijkingen hierin vroegtijdig op te merken. Van Houte onderzocht of de verkregen informatie via de nieuwe echomethode betrouwbaar is en of deze goed overeenkomt met de meetresultaten van de huidige standaard meetmethoden, zoals die met katheters in de bloedbaan.
De resultaten laten zien dat de halsslagader bloedstroom zelf niet één-op-één overeenkomt met de meetresultaten van de bestaande meetmethodes. Echter, bepaalde onderdelen van die bloedstroom, zoals de duur en de snelheid hiervan, zijn mogelijk wél goed bruikbaar. Deze gegevens kunnen artsen helpen om sneller en beter te beslissen of iemand bijvoorbeeld extra vocht of medicijnen nodig heeft tijdens een operatie of gedurende opname op een Intensive Care. Voor patiënten zou dat in de toekomst kunnen leiden tot een minder belastende bewakingsvorm en in het beste geval tot een sneller herstel met minder complicaties.
Slimme pleister op de hals
Een opvallende innovatie waar Van Houte zich tijdens zijn onderzoek voor interesseerde, is de ontwikkeling van een draadloze echosensor. Deze ‘pleister’ op de hals meet zelfstandig de bloedstroom en stuurt die informatie direct door naar een bewakingsmonitor. Zo’n systeem zou ook buiten de operatiekamer gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld op de verpleegafdeling of zelfs thuis.
De techniek is nog in ontwikkeling en vervolgonderzoek is nodig om te bewijzen dat deze methode ook in de dagelijkse praktijk betrouwbaar genoeg is. Als dat lukt, kan een echopleister op de hals straks van toegevoegde waarde zijn voor de behandeling van patiënten. Van Houte: “Uiteindelijk willen we zorg veiliger én comfortabeler maken. Niet-invasieve methoden zoals deze kunnen daarbij helpen.”