RTDC in het Catharina Ziekenhuis: Betere zorg door slimmere capaciteitsplanning

RTDC is simpel gezegd een methode die dagelijks de vraag en capaciteit van ziekenhuisbedden in kaart brengt en optimaliseert. In het Catharina Ziekenhuis werd RTDC geïntroduceerd na een samenwerking met het Radboudumc, waar het systeem al met succes was toegepast.

Het belangrijkste moment van deze methode is de dagstart, waarbij verpleegkundigen en andere zorgprofessionals samenkomen om vraag en capaciteit te bespreken en op elkaar af te stemmen. Hierdoor kan direct actie ondernomen worden om problemen te voorkomen en de zorg efficiënter te organiseren.

Gebrek aan overzicht

Voor de invoering van RTDC ontstonden regelmatig capaciteitsproblemen door een gebrek aan overzicht en voorspelbaarheid. “Vroeger dachten we in de ochtend dat we te weinig bedden hadden, werden er maatregelen genomen en dan bleek dat het uiteindelijk meeviel. Zo kwam het voor dat er operaties werden uitgesteld of patiënten werden overgeplaatst terwijl dat eigenlijk niet nodig was”, zegt Rikkert Keldermann, die RTDC implementeerde in het Catharina Ziekenhuis.

 “Het team bekijkt samen met een beddencoördinator of er capaciteit genoeg is. Hoeveel patiënten worden er verwacht en hebben we daar genoeg bedden voor? Als dat niet zo is, dan ligt de taak in eerste instantie bij de afdeling zelf om het op te lossen. Voorheen werd er geschakeld tussen andere afdelingen om te kijken of daar wel plek was. “, zegt Keldermann. Dus wordt er bekeken, wie zou er naar huis kunnen en wat is daarvoor nodig om iemand veilig naar huis te sturen?”

Wat is er nodig voor ontslag?

Hoe werkt dat nu in de praktijk? Neem als voorbeeld de afdeling longgeneeskunde. “Stel dat ’s ochtends blijkt dat er drie bedden te kort zijn”, zegt Keldermann. “Dan vragen de verpleegkundigen zich in eerste instantie af of er patiënten zijn die eerder met ontslag kunnen en wat daarvoor nodig is. Dat kunnen simpele dingen zijn als artsenbezoek vervroegen, familie vragen om een paar uur eerder een patiënt te halen.”

“Als de problemen daarmee niet opgelost zijn, kijken verpleegkundigen of ondersteunende afdelingen kunnen helpen. Moeten er nog labuitslagen komen? Is er nog een scan nodig die we vroeg op de dag kunnen plannen.”

Daarvoor is uiteraard ook de hulp nodig van bijvoorbeeld het laboratorium en radiologie, maar ook van de transferafdeling die contact heeft met de thuiszorg en verpleeg- en verzorgingshuizen voor de nazorg van patiënten. “Iedereen moet meedenken en planning is daarbij van groot belang. Natuurlijk kan niet iedereen ’s ochtends tegelijkertijd een scan laten maken, maar met goed prioriteren is er nog veel te winnen. En stel dat al deze dingen écht niet lukken, dan kunnen we altijd nog kijken of we intern kunnen overplaatsen naar een andere afdeling. Al blijkt in de praktijk dat dit niet vaak nodig is.”

Drastische maatregelen voorkomen

Mocht zelfs dat geen optie zijn, dan kunnen er in het uiterste geval drastische maatregelen genomen worden. “Verplaatsen van patiënten naar andere ziekenhuizen of afbellen van operaties”, zegt Keldermann. “Maar juist dat willen we met RTDC voorkomen. Sinds de invoering in november 2024 is dat veel minder vaak voorgekomen. Net als het overplaatsen naar andere ziekenhuizen. Zeker tijdens de topdrukte met de griep in januari en februari van dit jaar, bleek dat dit systeem bijzonder effectief werkt.”

Zeker tijdens de topdrukte met de griep in januari en februari van dit jaar, bleek dat dit systeem bijzonder effectief werkt.

Voor verpleegkundigen brengt de nieuwe methodiek meer verantwoordelijkheden met zich mee. De afdeling is immers zelf verantwoordelijk om het eventuele capaciteitsprobleem op te lossen. “Verpleegkundigen geven aan dat ze blij zijn met dit verpleegkundig zeggenschap. Het geeft ze meer invloed op planning en organisatie van de zorg. Daarbij is er meer rust en controle. Verpleegkundigen ervaren meer grip op hun werkzaamheden doordat het verloop van de dag beter te voorspellen is.”

In het hele ziekenhuis tegelijkertijd

Het systeem is in de basis even simpel als doeltreffend. Waarom is dit niet veel eerder gebeurd? Keldermann: “Het invoeren van zo’n systeem werkt alleen als je het op alle afdelingen tegelijkertijd doet. In het begin vond iedereen dat best wel eng. Logisch, want er verandert in een klap veel. En het is niet gek dat elke afdeling vooral in eigen belang denkt in plaats van het groepsbelang. Nu we een paar maanden verder zijn horen we vooral: die angst was helemaal niet nodig. Voor het Catharina Ziekenhuis kwam het invoeren op het juiste moment, mede door de inspanningen van het verpleegkundig stafbestuur.”

Als elk ziekenhuis op de oude manier blijft werken, creëren we in de toekomst met z’n allen een situatie met ongewenste werkdruk.

Met de toenemende vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt is het belangrijk om ziekenhuisprocessen zo efficiënt mogelijk in te richten. Keldermann: “Als elk ziekenhuis op de oude manier blijft werken, creëren we in de toekomst met z’n allen een situatie met ongewenste werkdruk. RTDC helpt om op een slimme en menselijke manier zorgvraag en capaciteit op elkaar af te stemmen. We gunnen andere ziekenhuizen deze manier van werken en delen graag onze ervaringen.”

Meer weten over RTDC of interesse om zelf over te stappen naar deze methode? Rikkert Kelderman en Joris Reijnders gaan er graag over met je in gesprek: rtdc@catharinaziekenhuis.nl