Dekkerbeurs van Hartstichting voor belangrijk onderzoek voor vrouwen: problemen in kleinste bloedvaten van het hart sneller opsporen
De Hartstichting heeft onderzoekers dr. Fabienne Vervaat van het Catharina Ziekenhuis en dr. ir. Bettine van Willigen van het Amsterdam UMC een Dekkerbeurs toegekend. Dat is een persoonlijke onderzoeksbeurs voor getalenteerde wetenschappers die jaarlijks wordt toegekend. Met deze beurs van ruim 677 duizend euro kunnen zij de komende drie jaar onderzoek doen naar hart- en vaatziekten.
Cardioloog in opleiding Vervaat, onlangs gepromoveerd, en biomedisch ingenieur Van Willigen werken samen aan een nieuwe, snelle techniek om problemen in de kleinste bloedvaten van het hart op te sporen. Deze problemen komen vooral bij vrouwen voor, die daardoor vaak lang in onzekerheid zitten over de oorzaak van hun hartklachten.
Pijn op de borst-klachten ontstaan vaak door vernauwingen in de kransslagaders, de bloedvaten die het hart van zuurstof voorzien. Maar ook zonder deze vernauwingen kunnen mensen pijn op de borst krijgen. Het probleem kan dan liggen in de kleinste vaatjes van het hart, de haarvaatjes. Dit treedt vooral bij vrouwen op en is lastig te onderzoeken.
Een gemakkelijke techniek
Patiënten met pijn op de borst krijgen vaak eerst een CT-scan. Als daarop geen vernauwingen in de kransslagaders te zien zijn, kunnen cardiologen tijdens een hartkatheterisatie speciale metingen uitvoeren om problemen in de haarvaatjes op te sporen. Deze procedure is alleen intensief en belastend voor de patiënt en brengt ook risico’s met zich mee. Daarom kiezen artsen er vaak voor om eerst medicijnen te proberen. Veel patiënten houden dan toch klachten en de onderliggende oorzaak is dan nog steeds onbekend. Deze patiënten, hoofdzakelijk vrouwen, leven daardoor lang in onzekerheid.
Van Willigen en Vervaat willen een gemakkelijke techniek ontwikkelen om problemen in de kleinste vaatjes op te sporen. Hiervoor gaan ze bestaande CT-scans van harten van patiënten analyseren. Bij deze patiënten zijn deze speciale metingen tijdens een hartkatheterisatie uitgevoerd. Daardoor is bekend welke patiënten slecht werkende haarvaatjes bleken te hebben en welke niet.
Snellere diagnose
“Bij patiënten met deze klachten heeft het hart meer zuurstof nodig dan de kransslagaders kunnen aanvoeren”, legt Fabienne Vervaat uit. “Door te kijken naar de verhouding tussen de bloedstroom in de kransslagaders en de hoeveelheid hartspier, kunnen we iets zeggen over de gezondheid van de haarvaatjes.”
Bettine van Willigen: ”Deze verhouding willen we bepalen op een CT-scan met behulp van wiskundige modellen. Als dat lukt, kunnen we software ontwikkelen waarmee we in de toekomst CT-scans van het hart kunnen analyseren en de gezondheid van de haarvaatjes kunnen bepalen.” Wanneer cardiologen deze techniek in de zorg kunnen toepassen, kunnen veel vrouwen veel sneller een diagnose krijgen. En ook nog op een manier die niet belastend is voor de patiënt.
Strenge selectieprocedure
Wetenschappelijk onderzoek is hard nodig om te voorkomen dat mensen overlijden of ziek en steeds zieker worden door hart- en vaatziekten. Met haar persoonsgebonden Dekkerbeurzen verbindt de Hartstichting daarom toptalent aan hart- en vaatziektenonderzoek. De selectieprocedure voor een Dekkerbeurs is streng: er wordt gekeken naar de kwaliteit van de onderzoeker én de kwaliteit van het onderzoek.
Met de beurzen stelt de Hartstichting de onderzoekers in staat om zich langdurig bezig te houden met wetenschappelijk onderzoek naar hart- en vaatziekten. Daarmee kunnen ze een volgende stap in hun carrière als onderzoeker maken. De Dekkerbeurs helpt hen een eigen onderzoekslijn op te zetten en uit te bouwen.
De Dekkerbeurs is vernoemd naar dr. E. Dekker, oud-directeur van de Hartstichting. Hij was in Nederland de initiator van de burgerhulpverlening bij een hartstilstand.