Hoe zorgverlener Patrix en patiënt Jan elkaar vonden op de IC – nu te zien in documentaire Buiten adem over eerste coronagolf

Terug naar maart 2020: Patrix, ooit opgeleid als physician assistent op de Intensive Care (IC), zag zijn werk als klinisch perfusionist (de man die de hart-longmachine tijdens hartoperaties bedient) rustiger worden ten gevolge van het oprukkende coronavirus. Er werden immers steeds meer operaties uitgesteld. “Maar er was een grote roep om handjes aan het bed op onze IC-afdeling. Uiteraard wilde ik helpen.”

Jan de Vries, een van de eerste patiënten die op de IC terecht was gekomen, werd ongeveer op dat moment van de beademing gehaald. “Maar hij was nog niet echt aan de oppervlakte. Ook daarna hebben we nog een paar keer gedacht dat het kwartje voor Jan de verkeerde kant op zou vallen. Gelukkig is hij er uiteindelijk helemaal bovenop gekomen, zónder restverschijnselen.”

De eerste weken dat ik voor hem zorgde, sliep hij alleen maar en kon ik niet met Jan communiceren. Toch bouw je dan ook al een band op

Contact gehouden

Ook Jan werkt mee aan de KRO-NCRV documentaire. De makers wilden Patrix en zijn patiënt graag spreken, omdat zij ook na Jans verblijf in het ziekenhuis contact hielden. En dat zie je niet vaak in een zorgverlener/patiënt-relatie. “De ‘lange liggers’ op de IC – mensen die daar maanden verbleven – kregen zoveel mogelijk dezelfde zorgverleners om zich heen. Fijn voor de patiënt, maar vooral ook voor de familie. De eerste weken dat ik voor hem zorgde, sliep hij alleen maar en kon ik niet met Jan communiceren. Toch bouw je dan ook al een band op. En probeer je hem te helpen door zijn favoriete muziek – onder meer de Dire Straits – op te zetten bijvoorbeeld en te praten over zijn vrouw. En zijn naasten te helpen door in een dagboek op te schrijven wat er allemaal gebeurd is op een dag.”

Het meest ontroerende moment staat Patrix nog altijd bij. “Zijn vrouw Diana was vaak bij hem in die eerste weken, maar zijn kinderen niet. Toen we dachten dat het kon, hebben we Jan met beademingsondersteuning naar een terrasje gebracht waar hij zijn kinderen voor het eerst zag. Dat doet echt wat met je. En maakt de band nog hechter.”

Jan was zo wilskrachtig dat hij een week voor zijn pensioen terugkeerde op zijn werk. “Dat voelde als heel bijzonder, ook voor mij, ook al was ik niet 24/7 in de buurt van hem. Door dit soort momenten houd je contact. We spreken elkaar nog een paar keer per jaar.”

Er is veel leed geleden, en er zijn nog schrijnende verhalen met mensen met long covid. Dat mag niet vergeten worden

Herinneringen kwamen boven

Patrix hoefde maar eventjes na te denken of hij meedeed aan de documentaire. “Ik zag geen reden om het niet te doen. En het is ook goed om dit weer te laten zien, aangezien alles weer heel snel normaal is geworden. Er is veel leed geleden, en er zijn nog schrijnende verhalen met mensen met long covid. Dat mag niet vergeten worden.”

Door de opnames kwamen allerlei herinneringen naar boven. “Je vergeet heel snel, maar als je erover praat, komt het snel weer naar boven. Het was natuurlijk een pittige tijd, maar het was ook mooi om te merken hoe we als diverse afdelingen zo snel een goede manier van samenwerken vonden. We zijn nu in het ziekenhuis actief met een groepje mensen bezig om de positieve kanten daarvan terug te brengen.”

Patrix zat ten tijde van de corona-uitbraak in het managementteam van de operatiekamers. “Maar ik merkte door mijn tijd op de IC dat ik terug wilde naar meer contact met de patiënt. Die keuze heb ik genomen en nu, een paar jaar later, kan ik zeggen dat dat nog altijd heel goed bevalt.”

Buiten Adem wordt op maandag 16, 23 en 30 juni uitgezonden bij KRO-NCRV op NPO 2 om 22.20 uur en is vanaf 16 juni te streamen op NPO Start. In de eerste aflevering komt Susan van den Heuvel, destijds coronamanager in het Catharina Ziekenhuis, aan het woord. In de derde aflevering vertellen Patrix en Jan hun verhaal. Bekijk de trailer van de documentaire.