Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Endoscopische Submucosale Dissectie (ESD) in de dikke darm (Folder)

Binnenkort komt u naar de afdeling Endoscopie voor een Endoscopische Submucosale Dissectie (ESD) in de dikke darm. In deze folder vindt u meer informatie over de gang van zaken rondom deze behandeling. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier is beschreven. Als dit voor u het geval is, zal de arts u hierover informeren.

Wat is een Endoscopische Submucosale Dissectie?

Uw arts heeft bij u een afwijking in de dikke darm gevonden met daarin mogelijk een vroeg stadium van darmkanker. Tussen de slijmvlieslaag en de spierlaag wordt vloeistof onder de afwijking gespoten, zodat er ruimte ontstaat waarin de arts kan snijden. De afwijking wordt met een mesje losgesneden van de spierlaag. Het grote voordeel van een ESD is dat de afwijking in één stuk verwijderd kan worden.

Bron: MUMC+

Schematische weergave van opeenvolgende stappen van de Endoscopische Submucosale Dissectie.  Van links naar rechts:

1. de afwijking wordt gemarkeerd
2. de vloeistof wordt onder de afwijking gespoten
3. de afwijking wordt in zijn geheel los gemaakt van de diepste slijmvlieslaag
4. de afwijking wordt in zijn geheel verwijderd uit de darm

Het verwijderde weefsel gaat naar de patholoog die onder de microscoop het weefsel bestudeert. De patholoog kan zo bepalen om wat voor soort afwijking het gaat en of de afwijking in zijn geheel is verwijderd.

Voorbereidingen minimaal één week voor het onderzoek

• Als u enige vorm van bloedverdunnende medicijnen gebruikt, dient u dit vooraf aan de arts te melden die het onderzoek aanvraagt. Eventueel moet het gebruik van deze medicatie voor het onderzoek tijdelijk worden gestaakt.
• Als u ijzertabletten of een ijzerdrankje gebruikt, zoals Fero-gradumet of Ferrofumaraat, dient u het innemen daarvan minimaal één week voor het onderzoek te staken. Doe dit in overleg met uw verwijzend arts. IJzertabletten kleuren de ontlasting zwart en veroorzaken een moeilijk te verwijderen aanslag op het darmslijmvlies waardoor beoordeling van het slijmvlies niet mogelijk is.
• Heeft u diabetes en spuit u insuline? Dan is het belangrijk om dit tijdens het maken van de afspraak te vermelden.
• Ook dient u minimaal één week van tevoren met uw arts of diabetesverpleegkundige te overleggen hoeveel insuline u moet spuiten op de dag van het onderzoek. U wordt ook verzocht om uw insulinepen en insuline mee te nemen.
• Na afloop van de behandeling gaat u naar de verpleegafdeling. Daar blijft u een nacht. Houdt u rekening met deze overnachting en breng nachtgoed, toiletartikelen, medicatie en ondergoed mee.
• Als u andere medicijnen gebruikt en twijfelt over de inname tijdens de voorbereiding, kunt u dit navragen bij uw verwijzend arts.
• Indien van toepassing: neem uw bewaardoosjes mee voor bril, gehoorapparaatjes en/of gebitsprothese.
• Wij adviseren u om in verband met het onderzoek makkelijke en loszittende kleding te dragen.

 Voorbereidingen twee dagen voor het onderzoek

• Volg twee dagen voorafgaand aan het darmonderzoek een aangepast dieet. Dit wil zeggen dat u licht verteerbaar voedsel eet.

NIET toegestaan:

• Broodproducten zoals: bruinbrood, volkorenbrood en brood met zaden en/of pitten, crackers of beschuit met pitten/ zaden en muesli(repen).
• Volkoren en meergranenpasta en zilvervliesrijst.
• Roerbakgroente, rauwe groente, salades en peulvruchten.
• Fruit met schil en/of pitjes zoals: kiwi, aardbei, bramen, sinaasappel, grapefruit, mandarijn, bessen en gedroogd fruit.
• Overige voedingsmiddelen zoals: bonen, linzen, quinoa, cruesli, pinda’s en noten
• Vette voedingsmiddelen zoals friet, snacks, pizza.

WEL toegestaan:

• Broodproducten zoals: wit brood, beschuit en crackers zonder pitten en/of zaden.
• Hagelslag, chocoladepasta, honing, stroop, en jam zonder pitjes, schil.
• Melkproducten zonder fruit.
• Fruit zonder schil en/of pitjes: zoals appel, peer, banaan en meloen.
• Gekookte groente zoals: bloemkool, broccoli, wortelen, bieten.
• Aardappelen, witte rijst, pasta.
• Mager zacht vlees of vis zoals kipfilet of witvis.

Als u last heeft van obstipatie, kunt u 2 dagen voorafgaand aan het onderzoek een vloeibaar dieet volgen.

Om uw darmen goed schoon en leeg te maken voor het onderzoek moet u 2 laxeermiddelen innemen. Beide middelen kunt u bij de apotheek halen met het recept dat u hiervoor heeft gekregen. Of u krijgt de medicatie mee van de polikliniek na uw polibezoek. Het eerste medicijn zijn 2 tabletten Bisacodyl. Het tweede medicijn is een sterk laxerende drank die uw darmen schoon en leeg spoelt, waardoor u vaak naar het toilet moet. Voor het bereiden volgt u de aanwijzingen op de bijsluiter.

Op deze pagina staat schematisch weergegeven hoe u de medicatie in moet nemen. Uitgangspunt bij de voorbereiding is het tijdstip waarop het onderzoek gepland is.

Neem 1 keer (2 avonden vóór de dag van het onderzoek), om 22.00 uur 2 tabletten Bisacodyl in.

Tabel 1

* Heldere vloeistoffen zijn vloeistoffen waar u doorheen kunt kijken. Voorbeelden hiervan zijn water (met of zonder smaak), kruiden- of vruchtenthee, limonade (zonder prik), heldere appelsap, heldere (isotonische) sportdranken, heldere bouillon.

Koffie, melkproducten en vruchtensap zoals jus d’orange zijn niet helder en mag u dus niet drinken.

Tips:

• Drink het medicijn met een rietje.
• Voeg een klein scheutje (suikervrije) ranja toe om de smaak te camoufleren.
• Zorg dat het medicijn koel gedronken wordt.

Vragenformulier

Bij het maken van de afspraak wordt u verzocht digitaal of schriftelijk een vragenlijst in te vullen. Deze moet vijf werkdagen voor het onderzoek digitaal ingevuld of bij ons ingeleverd zijn.

Waar meldt u zich?

Op de dag van het onderzoek meldt u zich 20 minuten voor de afgesproken tijd bij de afdeling Endoscopie. Daarna neemt u plaats in de wachtkamer. 

Aanmelden voor uw afspraak 

Het is belangrijk dat u altijd een geldig legitimatiebewijs meeneemt, deze heeft u nodig om u aan te melden. 

Verloop van het onderzoek

Een verpleegkundige van de afdeling Kortverblijf & Dagverpleging komt u ophalen en zorgt ervoor dat u op een brancard komt te liggen, een infuusnaald krijgt en doet ook evt. andere noodzakelijke handelingen ter voorbereiding. Daarna wordt u opgehaald door de endoscopieverpleegkundige.

Op de scopiekamer zelf:

• wordt u aangesloten aan de bloeddrukmeter;
• krijgt u een knijper op uw vinger om het zuurstofgehalte in uw bloed te meten;
• en wordt u voor het onderzoek in de goede houding gelegd, op uw linkerzijde.

De arts dient vervolgens de medicijnen voor het roesje toe waarna het onderzoek begint. Door het roesje ervaren de meeste mensen het onderzoek als niet vervelend.

De behandeling

U ligt tijdens de behandeling met opgetrokken knieën op uw linkerzij op een onderzoeksbed. Dit is dezelfde houding als tijdens het inwendig onderzoek van uw dikke darm (coloscopie). De arts brengt de endoscoop via de anus / stoma in uw darm. Een behandeling duurt gemiddeld 3 tot 4 uur.

Na de behandeling

Verblijf

Na afloop van de behandeling gaat u naar de verpleegafdeling. Daar blijft u een nacht. U krijgt op de ochtend na de behandeling uw ontslagpapieren. Daarna mag u naar huis. 

Pijn

Gedurende de eerste uren na de behandeling kunt u last hebben van een opgeblazen gevoel en pijn in de buik. Dit komt doordat er tijdens de behandeling lucht de darm wordt geblazen.

Daarnaast kan er door de ontstane wond een stekende of trekkende pijn ontstaan in de buik. Meestal vermindert deze pijn na 3 tot 5 dagen. Bij pijn mag u tot 4 keer daags 1000 mg paracetamol innemen.

Eten en drinken

De eerste 3 dagen adviseren wij een licht verteerbaar dieet (zie toegestane producten bij voorbereiding twee dagen voor het onderzoek).

Complicaties

Bij de ESD ontstaat een wond. Hierdoor kunnen de volgende complicaties optreden:

Bloeding

• Tijdens de behandeling kan een bloedvaatje worden geraakt, waardoor een bloeding kan ontstaan. Als dit gebeurt wordt er direct gehandeld, waardoor het bloedverlies over het algemeen beperkt blijft.
• Een bloeding kan ook enige tijd na de behandeling ontstaan. Daarom moet u na de behandeling een nacht in het ziekenhuis verblijven. Ook in dit geval wordt direct ingegrepen, tijdens het uitvoeren van een nieuwe endoscopie.
• In zeldzame gevallen treedt de bloeding pas later op. U merkt dit doordat u fors bloedverlies heeft via de anus. Als dit gebeurt, moet u direct contact opnemen met de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten.

Perforatie

• Een complicatie die zeer incidenteel (1 op 100 patiënten) voorkomt, is een perforatie. Dit betekent dat er een gaatje in de wand van de darm is ontstaan. Als dit gebeurt, wordt u opgenomen en volgt eventueel een operatieve ingreep.

Sedatie (slaapmedicatie)

• Net als bij elk onderzoek waarbij slaapmedicatie wordt gegeven, is er een zeer klein risico op het dalen van zuurstofconcentratie en/of de bloeddruk.

 Wanneer neemt u direct contact op?

• Als u via de anus veel vers bloedverlies heeft.
• Als u aanhoudende heftige pijn en/of hoge koorts heeft. Neem in de bovenstaande gevallen tijdens kantooruren contact op met de Polikliniek MDL of afdeling Endoscopie. Buiten kantooruren neemt u contact op met de Spoedeisende Hulp.

Uitslag

De stukjes weefsel die uit de darm zijn weggehaald, worden in het laboratorium door de patholoog onderzocht. De Maag-Darm-Lever arts bespreekt op uw eerstvolgende bezoek op de poli MDL met u de uitkomsten van dit onderzoek.

Verhinderd

Kunt u om dringende redenen niet naar uw afspraak komen? Geef dit dan zo spoedig mogelijk door aan de afdeling Endoscopie. Er kan dan een andere patiënt in uw plaats worden gepland.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij leiden artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat ook een zorgverlener in opleiding uw behandeling, onderzoek of operatie kan uitvoeren. Maar dit is niet altijd zo. Uw veiligheid staat altijd bij ons voorop. Als een zorgverlener in opleiding u helpt, werkt deze altijd onder begeleiding van een gediplomeerd zorgverlener. Als u niet wilt dat een zorgverlener in opleiding u helpt, dan kunt u dit met uw arts bespreken.

Vragen

Als u na het lezen van deze folder nog vragen hebt over de behandeling, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten of de afdeling Endoscopie.

Contactgegevens

Polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten
040 – 239 97 50 (ma t/m vrij tussen 08.30 en 16.30 uur)

Afdeling Endoscopie
040 – 239 87 85 (ma t/m vrij tussen 08.30 en 16.30 uur)

Spoedeisende Hulp (SEH)
040 – 239 96 00 (in dringende gevallen)

Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Maag-, Darm- en Leverziekten kunt u terugvinden op Maag-, Darm- en Leverziekten – Catharina Ziekenhuis.