Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (Folder)

Bij u is uw gezichtsscherpte afgenomen door de oogaandoening Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD).

In deze folder vindt u meer informatie over de ziekte en de behandelmogelijkheden van LMD. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier is beschreven. Als dit zo is, licht uw arts dit verder toe.

Wat is de macula?

Achterin het oog zit het netvlies, de lichtgevoelige laag van het oog. Het centrale deel van het netvlies heet de macula of gele vlek.

Wat is leeftijdsgebonden maculadegeneratie?

Bij LMD is er sprake van een ziekte van de macula. De ziekte begint meestal na het vijftigste levensjaar. LMD is voor een deel erfelijk bepaald.

Door maculadegeneratie wordt het centrale zien en de gezichtsscherpte aangetast. Het centrale zien is het gedeelte van het beeld waar je je blik op richt om iets scherp te zien: als je iemand aankijkt, als je leest of iets anders doet waarbij het gaat om fijne details. Er ontstaat een soort waas of vlek midden in het beeld. U kunt iemands gezicht niet meer goed zien, lezen gaat niet goed meer en tv kijken wordt moeilijk. Het lukt niet langs deze vlek af te kijken, hij beweegt overal met de blikrichting waar u naar kijkt mee. U kunt ook vervorming zien, bijvoorbeeld een hobbeltje of deuk in een rechte lijn of deurstijl.  Een bril of verandering van brillenglazen biedt geen oplossing voor de maculadegeneratie.

Het scherptezien wordt in de loop van de tijd slechter. In verreweg de meeste gevallen blijven de randen van het beeld wel intact, het is dus niet zo dat men compleet blind wordt.

Natte en droge leeftijdsgebonden maculadegeneratie

Er zijn twee vormen te onderscheiden: droge LMD en natte LMD.

• Bij droge LMD kan het jaren duren voordat uw zicht duidelijk merkbaar achteruit gaat. Gewoonlijk zijn beide ogen min of meer aangedaan.
• Bij natte LMD gaat de achteruitgang vaak sneller dan bij de droge LMD. Soms kan er binnen enkele dagen snelle daling van de gezichtsscherpte optreden. Dit komt door schadelijke groei van bloedvaten en lekkage van vocht en bloed in de macula. Opvallend is dat het andere oog toch nog een tijd redelijk goed kan blijven. Ook bij deze vorm moet u er rekening mee houden dat vroeg of laat uw beide ogen zullen worden getroffen.

Waaruit bestaat de behandeling?

Er is geen behandeling die het ziekteproces terugdraait. De behandelopties zijn erop gericht om verdere achteruitgang te vertragen. 

• Voedingssupplementen speciaal samengesteld voor maculadegeneratie
  De wetenschappelijk bewezen samenstelling en dosering van anti-oxidanten is die volgens de AREDS2 studie. Deze bevat 500 mg vitamine C, 400 IE vitamine E, 10 mg luteine, 2 mg zeaxanthine, 80 mg zink en 2 mg koper. De voedingssupplementen zijn online te bestellen en niet te verkrijgen via de apotheek. We verwijzen u naar de website oogartsen.nl voor informatie over de verschillende mogelijkheden voor voedingssupplementen. (folder leeftijdsgebonden maculadegeneratie, voedingssupplementen).
• Visolie/omega-3 vetzuren
  Het advies is twee maal per week vette vis te eten of iedere dag een omega-3 voedingssupplement te gebruiken. De oogformule DUAREDS bevat de voedingssupplementen van AREDS2 en ook omega-3 vetzuren.
• Anti-VEGF medicijn injecties
  Bij natte LMD wordt een vaatgroei-remmend medicijn (anti-VEGF) in het oog gespoten. Deze injecties worden bij de start om de 4 weken gegeven, later kan de tijd tussen de injecties soms verlengd worden. De behandeling duurt vaak jaren of blijft de rest van uw leven nodig.
• Fotodynamische therapie
  Dit wordt bij sommige mensen met natte LMD toegepast.
• Stoppen met roken
  Rokers hebben een verhoogde kans op het krijgen van LMD en achteruitgang van bestaande LMD. Als u rookt, adviseren wij u te stoppen met roken. U kunt bij uw huisarts vragen om hulp en begeleiding bij het stoppen met roken.
• Zorg voor een gezond gewicht en beweeg minimaal een half uur per dag

Hulpmiddelen

Wanneer uw gezichtsscherpte is afgenomen tot minder dan 0.3, komt u in aanmerking voor ‘low vision’ hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld een loep of beeldschermvergroter. Individuele aanpassing en leren omgaan met het hulpmiddel is hierbij belangrijk. Uw oogarts kan u verwijzen naar een low vision specialist.

Wanneer contact opnemen met uw oogarts?

Als u plotseling veel slechter gaat zien, een nieuwe vlek of nieuwe vervormingen in beeld ziet, neem dan de eerstvolgende werkdag contact op met de polikliniek oogheelkunde waar u onder controle staat.

Onderstaande Amslerkaart kunt u gebruiken om te zien of er nieuwe vervormingen in het beeld ontstaan.
Test met ieder oog apart: kijk naar de zwarte stip en merk op of u nieuwe vervorming in de lijnen van het raster ziet.  

Advies aan familieleden

Erfelijke aanleg speelt een grote rol bij het ontstaan van LMD. Als u kinderen heeft, hebben zij een verhoogd risico om ook LMD te ontwikkelen vanaf hun 50e jaar. Adviseer uw kinderen een dieet dat rijk is aan groenten, fruit en vette vis, en te stoppen met roken, geen overmatig alcohol te gebruiken en ten minste een half uur per dag te bewegen.

Vragen?

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op met de polikliniek Oogheelkunde.

Patiëntenverenigingen

Maculavereniging
Postbus 418
2000 AK Haarlem
Telefoon: 030 – 298 07 07
e-mail: info@maculavereniging.nl
website: www.maculavereniging.nl

Oogvereniging
Postbus 2344
3500 GH Utrecht
Telefoon: 030 – 29 45 444
e-mail: ooglijn@oogvereniging.nl
Website: www.oogvereniging.nl

Meer informatie

Meer informatie vindt u op onderstaande website:
www.oogartsen.nl/glasvocht-netvlies/macula-degeneratie-md-amd/

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Polikliniek Oogheelkunde
040 – 239 72 00

Routenummer(s) en overige informatie over de polikliniek Oogheelkunde kunt u vinden op www.catharinaziekenhuis.nl/oogheelkunde