Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Niersteenvergruizing (Folder)

In overleg met uw uroloog is besloten dat de steen in uw nier of urineleider behandeld gaat worden met de niersteenvergruizer. Opname in het ziekenhuis is meestal niet nodig. In deze folder vindt u meer informatie over een behandeling met de niersteenvergruizer. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor u persoonlijk anders kan zijn dan hier is beschreven.

Als u gezondheidstoestand tijdens de wachtperiode verandert, laat dit ons dan zo snel mogelijk weten. Misschien is een poliklinische behandeling met de niersteenvergruizer dan niet meer verantwoord. Ook als u de steen heeft uitgeplast moet u dit aan ons melden. Bewaar de steen, als het mogelijk is, en lever hem bij ons in zodat onderzocht kan worden waar de steen uit bestaat.

De niersteenvergruizer

De niersteenvergruizer is een apparaat dat met energiegolven energie opwekt. Deze energie wordt geconcentreerd in één punt. U ligt op een met water gevuld kussen. Soms wordt het apparaat tegen het lichaam geschoven. Door de energie te concentreren ter plaatse van de steen, wordt deze vergruisd tot zeer kleine deeltjes. Deze steendeeltjes kunt u via de natuurlijke weg uitplassen.

Voorbereiding

Tijdens de behandeling met de vergruizer worden röntgenfoto’s of echo-opnamen gemaakt van de steen in de nier of de urineleider. Om de steen goed in beeld te brengen, moeten de darmen leeg zijn.

Als dit nodig is, krijgt u hierover aanwijzingen van uw uroloog. Deze schrijft eventueel laxeermiddelen voor. Voor de behandeling hoeft u niet nuchter te zijn. U kunt dus de dag van uw behandeling gewoon eten en drinken wat u gewend bent. Als u medicijnen gebruikt, bespreekt uw uroloog met u welke medicijnen u niet meer mag gebruiken in verband met de behandeling.

24 uur voor de behandeling mag u geen koolzuurhoudende dranken drinken.

U dient zich na de behandeling op te laten halen en ervoor te zorgen dat u de eerste 24 uur niet alleen thuis bent.

Bent u zwanger of bestaat de kans dat u zwanger kunt zijn? Bespreek dit dan met uw uroloog. De behandeling moet dan worden uitgesteld. Tijdens het onderzoek is er de mogelijkheid om muziek te luisteren via uw eigen telefoon.

Als u in de ochtend wordt behandeld kunt u een klein ontbijt gebruiken. Als u in de middag wordt behandeld kunt u een kleine lunch gebruiken. De medicijnen die u gebruikt neemt u mee naar het ziekenhuis.

Belangrijk is om 1 uur voor de niersteenvergruizing pijnstilling in te nemen. Het advies is diclofenac 100 mg en paracetamol 1000 mg.

De behandeling

U meldt zich op de afgesproken dag en tijd op de polikliniek Urologie. Het kan zijn dat er direct voor de behandeling nog een foto gemaakt op de röntgenafdeling om de precieze plaats van de steen te bepalen. Als de foto gemaakt is, komt u terug naar de polikliniek Urologie en mag u zich uitkleden.

Nadat de verpleegkundige u binnen heeft geroepen mag u zich van onderen uitkleden en kunt u op het apparaat gaan liggen met uw nierstreek naar de vergruizer. Soms moet u op uw buik gaan liggen. Bijvoorbeeld wanneer de steen laag in de urineleider zit. Om goed contact tussen lichaam en apparaat te garanderen, brengen wij een ruime hoeveelheid echogel tussen u en de vergruizer aan. Het opsporen van de nierstenen gebeurt met röntgenstralen en ultrageluidsgolven (echo) Deze geluidsgolven kunt u niet horen.

Het is niet altijd nodig om u te ontkleden, soms is het voldoende om uw kleding wat opzij/omhoog te schuiven.

De niersteenvergruizer richt een hoge concentratie schokgolven op de niersteen. Deze schokgolven zijn wel hoorbaar als harde tikken. Hierdoor valt de niersteen uiteen in gruis. De behandeling tast de omringende weefsels en organen nauwelijks aan. De schokgolven kunnen eniszins pijnlijk zijn. De meeste patienten ervaren deze als stevige tikken op de plaats waar de schokgolven gericht zijn en een zeurend gevoel in buik en/of rug. Tijdens het richten van de golven en de behandeling zelf, moet u zo stil mogelijk liggen, anders ligt de steen niet meer in het middelpunt van de golfbron.

Nazorg

Als de behandeling poliklinisch gebeurt, mag u kort na de vergruizing weer naar huis. Het is voor sommige mensen prettiger om niet zelf naar huis te hoeven rijden. Daarom adviseren wij u om van tevoren vervoer te regelen.

Het is goed om regelmatig te drinken en te bewegen. Dit bevordert een snelle afvoer van het gruis. U moet dit echter niet forceren. De volledige lozing van het steengruis kan enkele weken duren. Het gruis en eventuele steentjes die u uitplast, moet u opvangen voor onderzoek. De uroloog licht u hier tijdens de behandeling over in.

Na enkele weken komt u op controle bij uw uroloog. Deze controleert met een foto het effect van de vergruizing. Vooral bij grotere stenen komt het regelmatig voor dat de steen niet in één keer volledig vergruist. Houd in dat geval rekening met een herhaling van de behandeling.

Bijwerkingen

• Omdat u de vergruisde steendeeltjes langs de natuurlijke weg uitplast, kan het zijn dat u koliekpijnen krijgt (krampende pijn vanuit de zij uitstralend naar de onderbuik). U krijgt een recept mee voor medicijnen die deze kolieken verhelpen. Als deze medicijnen de pijn niet onderdrukken, moet u contact opnemen met uw behandelend arts.
• Het steengruis kan de binnenzijde van de nier licht beschadigen. Hierdoor ontstaat een tijdelijke bloeding. De urine is daarom bij vrijwel iedereen na de behandeling tijdelijk rood gekleurd. Dit is niet verontrustend of gevaarlijk.
• Door de schokgolven kan de huid beschadigen. Dit ziet er uit en voelt aan als een schaafwond. Deze wond geneest binnen enkele dagen.
• Sommige patiënten krijgen na de ingreep lichte koorts. Meestal komt dit voor bij patiënten die voor de behandeling al een urineweginfectie hadden. In dit geval moet u volgens voorschrift enkele dagen antibiotica gebruiken om de infectie te bestrijden.

Wanneer moet u direct contact opnemen?

In de volgende situaties is het belangrijk dat u contact opneemt:

• als de pijn ondanks de voorgeschreven medicijnen niet minder wordt;
• als u 38,5 graden Celsius koorts of hoger krijgt;
• als uw urine na 3 dagen nog rood gekleurd is;
• als u niet meer kunt plassen;
• als u veel stolsels uitplast.

U kunt tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Urologie. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp (SEH).

Verhindering

Als u door ziekte of een andere reden niet naar uw afspraak kunt komen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek Urologie. In uw plaats kan dan een andere patiënt worden geholpen.

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij bieden tal van opleidingsmogelijkheden voor artsen, verpleegkundigen en paramedische beroepen en werken daarin nauw samen met opleidingscentra en –ziekenhuizen in de regio. Dit kan betekenen dat uw behandeling, onderzoek of operatie (mede) uitgevoerd wordt door een zorgverlener in opleiding. Denk hierbij aan een arts in opleiding tot specialist, een co-assistent of een verpleegkundige in opleiding. Veiligheid is het allerbelangrijkste, daarom staat de zorgverlener in opleiding altijd onder supervisie van een gekwalificeerde zorgverlener. Indien u niet wenst geholpen te worden door een zorgverlener in opleiding, kunt u dit aangeven bij uw behandelend arts.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan op werkdagen contact op met de polikliniek Urologie.

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Spoedeisende Hulp
040 – 239 96 00

Polikliniek Urologie
040 – 239 70 40

Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Urologie vindt u op www.catharinaziekenhuis.nl/urologie