Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

PREPARE bij (sub)totale maagresectie (Folder)

Doel van PREPARE

U wordt binnenkort opgenomen voor een operatie aan de maag. Rondom deze operatie wordt het PREPARE programma toegepast. Dit programma bestaat uit verschillende zorgelementen die er voor zorgen dat u na de operatie sneller hersteld en de kans op complicaties sterk afneemt. De laatste jaren is veel onderzoek gedaan naar factoren die invloed hebben op het herstel na een operatie. Hieruit blijkt dat uw herstel na de operatie verbeterd kunnen worden door:

• Goede voorbereiding voor de operatie door middel van informatie verstrekking; als u weet wat er gaat gebeuren en wat er van u verwacht wordt, levert dit minder spanning en angst op
• Zo goed mogelijke conditie voor de operatie:
• Een goede conditie van de longen voor de operatie
  Door middel van ademhalingsoefeningen traint u uw longen. Dit verkleint de kans op het ontstaan van een longontsteking na de operatie.
• Stoppen met roken: Het is belangrijk om zo snel mogelijk te stoppen met roken i.v.m. risico op complicaties na de operatie. Indien het voor uw situatie kan, zou 6 weken stoppen met roken voor de operatie het beste zijn. Mocht dit niet kunnen omdat de operatie sneller is gepland, dan is elke week dat u stopt beter voor u.
• Stoppen met alcohol: Stoppen met alcohol tenminste 6 weken voorafgaand aan de operatie verkleint het risico op infecties na de operatie.
• Goede voeding tot aan operatie: Ondervoeding en/of gewichtsverlies voorafgaand aan de operatie vergroot het risico op complicaties na de operatie.
• Een optimale pijnbestrijding. Niet alleen de pijn wordt effectief bestreden, maar ook de nadelige effecten van pijnbestrijding op maag- en darmwerking worden zo klein mogelijk gehouden.
• Een zo kort mogelijke periode van bedrust na de operatie, zodat we samen met u het verlies van spierkracht beperken en de ademhaling stimuleren.
• Een zo kort mogelijke periode van voedselonthouding (‘nuchter zijn’), zodat u zo min mogelijk gewicht verliest en daarmee zo min mogelijk spiermassa en spierkracht kwijtraakt.

Het is belangrijk dat uw algehele conditie vóór de operatie zo goed mogelijk is. Daarnaast bepaalt vooral de uitgebreidheid en complexiteit van de operatie hoe snel u herstelt. Als alles voorspoedig verloopt, mag u op de zevende tot de tiende dag na de operatie naar huis. Soms wijkt dit af en kan de opname duur korter of langer zijn.

Opname

U wordt voor de operatie nuchter opgenomen via de afdeling Kortverblijf, u krijgt hier een oproep voor. Neem gemakkelijke kleding/pyjama’s, uw gewone kleding en stevige schoenen mee naar het ziekenhuis. Indien u thuis een loophulpmiddel gebruikt neem deze dan mee en gebruik deze tijdens de opname. Indien er is afgesproken dat u na de operatie een nachtje naar de IC gaat mag u hiervoor een tasje klaar maken met de spullen die u daar nodig zal hebben (toiletspullen, slippers/sloffen etc). Uw persoonlijke eigendommen worden in een blauwe transport koffer opgeborgen, een medewerker van Kortverblijf brengt deze naar afdeling oncologische chirurgie.

Neem uw eigen medicatie mee naar de opname. Zo weten we zeker dat we u alle medicatie kunnen geven voor de operatie zoals dit met de anesthesist is afgesproken. De arts van de chirurgie zal zorgen dat uw medicatie juist in het elektronisch patiëntendossier komt te staan. Indien u nog bijzonderheden en/of vragen heeft geef dit dan aan bij de verpleegkundige.

Ook vragen wij u voor de operatie of u tijdens de opname gereanimeerd wilt worden of niet indien dit nodig blijkt. Dit is een lastige en beladen vraag. Het is goed om hier al over na te denken voor de opname. Zie ook de folder “afspraken maken over uw behandelgrenzen” op de website van het Catharina ziekenhuis. Indien u hier vragen over heeft, mag u deze uiteraard ook altijd stellen.

U moet nuchter zijn vanaf 00.00 uurde avond voor de operatie. Dit houdt in dat u niet meer mag eten, drinken of roken. Wel krijgt u twee flesjes Pre-OP mee naar huis welke u 2 uur voor de operatie mag drinken. Indien het voor u niet haalbaar is deze beide in de ochtend te drinken dan mag u een van de flesjes de avond voor de operatie drinken en de andere in de ochtend (voor 6.00 uur). De pre-op zorgt ervoor dat de darm ondanks geen eten toch gevoed blijft. Lang nuchter zijn heeft namelijk ook nadelen, onder andere dat het misselijkheid na de operatie verergert.

Mogelijk wordt er nog bloed geprikt voor de operatie. Vanuit de afdeling Kortverblijf brengen wij u naar de operatiekamers.

Na de operatie belt de chirurg uw 1^e contactpersoon en gaat u naar de uitslaapkamer (recovery). Afhankelijk van uw situatie gaat u hierna naar de verpleegafdeling chirurgische oncologie (040-239 75 00, routenummer 457) of naar de intensive care (040-239 95 00, routenummer 348). De chirurg besluit in samenspraak met de anesthesist waar u na de operatie heen gaat.

Na de operatie

De eerste dagen na de operatie heeft u verschillende ‘lijnen’:

• Een ‘normaal’ infuus in de arm
  Deze gebruiken we de eerste dagen om uw pijnstilling toe te dienen en om u extra vocht te geven.
• Een blaaskatheter
  Meestal mag deze op de afdeling snel verwijderd worden.
• Pijnstilling
  Tijdens de operatie wordt een elastomeerpomp geplaatst. Dit is een dun slangetje welke in het wondgebied ligt met hieraan vastgekoppeld een containertje. De elastomeerpomp geeft zo lokaal in het operatiegebied continue pijnstilling af, een lokale verdoving. Door deze pijnbestrijding hoeven we u minder opiaten te geven, welke nadelige bijwerkingen hebben op onder andere de werking van de maag en darmen. De elastomeerpomp zal gemiddeld 3 dagen pijnstilling afgeven (afhankelijk van de dosering).
  Naast deze pijnstilling krijgt u standaard drie of vier keer per dag 1000mg paracetamol en pijnstilling via het infuus (metamizol). Indien u na het stoppen van de bovengenoemde pijnstilling nog pijn heeft worden er morfinetabletjes gestart. U mag deze zo nodig en worden niet standaard aangeboden, vraag hier om indien u deze nodig heeft.
  Het is erg belangrijk dat u tijdens de opname goed de pijnscore aangeeft. Wanneer de pijn voor u onder controle is kan u namelijk beter doorademen en uit bed komen. Dit voorkomt complicaties.

De eerste dagen na de operatie wordt er bloed geprikt, zo kunnen we de ontstekingswaarden goed in de gaten houden.

Na de operatie zal u grotendeels uw eigen medicatie weer innemen, de artsen kijken welke medicatie u wel en niet mag gebruiken. U krijgt na de operatie alle medicatie van de afdeling. Dit om te voorkomen dat er medicatie dubbel wordt ingenomen of wordt overgeslagen. Indien u inhalaties, oogdruppels of zalf gebruikt mag u deze wel vanuit thuis meenemen en zelf gebruiken.

Na de operatie wordt er naast de pijnstilling ook verschillende medicatie gestart. Dit zijn laxeermiddelen (kauwtabletten en/of lactulose) om de maag en darmen weer goed op gang te brengen, een maagbeschermer en anti-trombose spuitjes, fragmin. Deze spuitjes krijgt u een keer per dag en verkleinen het risico op trombose of een longembolie. Deze spuitjes blijft u tot 4 weken na de operatie gebruiken. Tijdens de opname zal de verpleegkundige u of uw familie leren hoe deze te zetten zodat u na de opname niet afhankelijk bent van thuiszorg. Bespreek het met de verpleegkundige indien dit niet mogelijk is.

Na de operatie is het belangrijk dat u zo snel mogelijk gaat bewegen, de avond na de operatie zal u al in de stoel geholpen worden. Dit zal gedurende de opname steeds verder uitgebreid worden, de verpleegkundige en fysiotherapeut helpen u hierbij. Zie ook het schema hieronder;

Bewegen is heel erg belangrijk na de operatie, door veel te bewegen helpt u zelf mee om uw herstel te bevorderen. Het verkleint de kans op een trombose, helpt om de beweging van het maagdarmstelsel op gang te krijgen (de peristaltiek), verbeterd te doorbloeding en daarmee wondgenezing, gaat verlies van spierkracht tegen en zorgt er voor dat u zo snel mogelijk weer onafhankelijk bent van de zorg van anderen.

Ook helpt bewegen om de kans op een luchtweginfectie te verkleinen. Wanneer u goed rechtop zit of staat kan u namelijk beter doorademen. Een luchtweginfectie zal de duur van de opname verlengen en is ongunstig voor de wondgenezing doordat het de zuurstofvoorziening verminderd. Om de kans op deze complicatie nog verder te verkleinen is het de bedoeling dat u meermaals per dag de ademhalingsoefeningen uitvoert.

Het eten wordt na de operatie snel uitgebreid. Indien u een deel van uw maag (subtotale maagresectie) heeft gehad moet u de eerste week vloeibaar eten. Indien de gehele maag is verwijderd (totale maagresectie) moet u 2 weken vloeibaar eten.

Eten dient u rechtop zittend aan tafel te doen. Indien u niet in staat bent om uit bed te komen dient u zo veel mogelijk rechtop te zitten. Dit om de kans op verslikking te voorkomen en om uw lijf te helpen het eten te verteren. Het advies is om na de operaties kleine beetje verdeeld over de dag te eten. De diëtiste zal de intake tijdens de opname observeren en u ook adviezen geven voor thuis. Om alles ook goed te laten genezen starten we na de operatie met een opbouwend schema omtrent het eten en drinken, zoals onderstaand:

Subtotale maagresectie; Dag 8 na de operatie Vaste voeding.
Totale maagresectie; Dag 15 na de operatie Vaste voeding.

Indien u een totale maagresectie heeft gehad mag u niet meer plat liggen, u moet in een houding van minimaal 30 graden liggen. Dit omdat de onderste sluitspier van de slokdarm, bij de maag tijdens de operatie wordt verwijderd.

Ontslag

In principe is de opnameduur gemiddeld 4 dagen. Dit houdt in dat u op de 4^e dag na de operatie naar huis zou mogen. Het moet natuurlijk wel verantwoord zijn dat u naar huis gaat.

• Zo moet u voldoende kunnen eten en drinken. De diëtiste komt voor het ontslag kijken of u voldoende binnen krijgt.
• Ook moet u voldoende zelfstandig kunnen bewegen. U moet zelfredzaam zijn in de ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen), zoals bijvoorbeeld het douchen en traplopen. Het is wel aan te raden om vast te inventariseren wie u thuis kan helpen met zwaarder werk, zoals het huishouden of het doen van de boodschappen.
• Gedurende de opname wordt u aangeleerd het zetten van de fragmin spuitjes zelfstandig uit te voeren, eventueel met hulp van uw mantelzorger. Zo zijn onze patiënten zelfredzaam en kunnen zij zelfstandig naar huis, zonder afhankelijk te zijn van de thuiszorg.

Uiteraard neemt de arts in overleg met u de definitieve beslissing of u naar huis mag.

Contact opnemen

Na uw ontslag uit het ziekenhuis, is het van belang bij onderstaande signalen, contact op te nemen met het ziekenhuis

Wanneer alarm slaan

• Bij nabloeding van de wond;
• Bij plotseling optredende koorts boven de 38,5 °C;
• Bij zwelling, roodheid van de wond;
• Bij ernstig gewichtsverlies.

Polikliniek Oncologie:

Tijdens kantoortijden (8.30-16.30 uur) te bereiken via 040-239 66 22

Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met de spoedeisende hulp via telefoonnummer 040-239 96 600.

Kijk eens op de site van het SPKS: Stichting voor Patiënten met Kanker aan de maag of slokdarm. Hierin kun u goede informatie vinden rondom het leven met en na slokdarmkanker. De gratis brochure ‘Je hebt een buismaag’ krijgt u van het ziekenhuis mee en is hier anders aan te vragen.

Mocht u na het lezen van deze informatiefolder nog vragen hebben, neem dan contact op met: Intakes.CHO@catharinaziekenhuis.nl

Een goede voorbereiding begint thuis 

Om er voor te zorgen dat het herstel na de operatie volgens protocol kan verlopen is het belangrijk dat uw conditie voor de operatie zo optimaal mogelijk is. Blijf daarom uw dagelijkse activiteiten (verzorging, huishouden en/of boodschappen) uitvoeren, indien u sport, probeer dit dan te blijven doen, eventueel aangepast.

Wij adviseren om dagelijks te fietsen en / of te wandelen, beweeg 30 minuten aaneengesloten per dag.

Als voorbereiding op de operatie raden wij u een oefenprogramma met krachtoefeningen als in onderstaand schema te gebruiken (zie bijlage oefeningen met foto’s). Tevens is het goed om de ademhalingsoefeningen alvast door te nemen en te oefenen.

Oefenprogramma

Ademhalingsoefeningen

• Maak 5 diepe ademhalingen en houdt bij de inademing aan het eind de adem even vast
• Adem rustig door de neus in. Tuit de lippen een klein beetje en adem langzaam tussen de lippen uit. U ervaart nu een kleine druk bij het uitademen. Herhaal dit 5 keer.
• Hoest nu 3 keer

Oefeningen gaan zitten / staan 

Ga zitten op een stoel en kruis de handen voor de borst (adem rustig in)

Zet uw voeten op heupbreedte

Kom staan zonder uw handen hierbij te gebruiken (tijdens het komen opstaan rustig uitblazen)

Vervolgens zakt u door de knieën en raakt u met de billen de zitting van de stoel en kom vervolgens weer staan

Opdrukken vanuit de stoel

Ga op een stoel zitten

Pak de stoelleuning aan beide zijden vast

Duw uzelf omhoog zodat de billen los van de stoel komen

Houd deze positie 2 seconden vast

Laat u vervolgens weer rustig zakken

Staand knie heffen

 
Ga staan met de voeten op heupbreedte

Til de rechterknie op

Zet uw been weer op de grond

Til de linkerknie op

Tenenstand

Sta met de voeten op heupbreedte

Ga op uw tenen staan, door u recht omhoog te duwen

Zak vervolgens weer langzaam terug naar de beginpositie

Indien u zichzelf instabiel voelt tijdens de oefening gebruik dan een steuntje (bijvoorbeeld een tafel of deurkozijn)

Opleidingsziekenhuis

Het Catharina Ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Wij leiden artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners op. Dit betekent dat ook een zorgverlener in opleiding uw behandeling, onderzoek of operatie kan uitvoeren. Maar dit is niet altijd zo. Uw veiligheid staat altijd bij ons voorop. Als een zorgverlener in opleiding u helpt, werkt deze altijd onder begeleiding van een gediplomeerd zorgverlener. Als u niet wilt dat een zorgverlener in opleiding u helpt, dan kunt u dit met uw arts bespreken.

Vragen

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de polikliniek Urologie.

Contactgegevens

Catharina Ziekenhuis
Telefoon 040 – 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl

Polikliniek Chirurgie
040 – 239 70 40

Verpleegafdeling Chirurgische oncologie
040 – 239 75 00

Spoedeisende Hulp
040 – 239 96 00

Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Urologie kunt u terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/chirurgie