Revalidatie na een beroerte (Folder)

Neurologie

Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

040 - 239 91 11

Revalidatie na een beroerte (Folder)

Het is belangrijk dat zo snel mogelijk gestart wordt met revalideren. In de eerste 12 weken treedt namelijk het meeste herstel op. Daarom wordt in het Catharina Ziekenhuis binnen 24 uur gestart met mobiliseren. Omdat in het ziekenhuis beperkte revalidatiemogelijkheden zijn, wordt u vaak snel (binnen 7 dagen) overgeplaatst naar een vervolginstelling.

In deze folder staat belangrijke informatie over de revalidatie na een beroerte. Kunt u zelf niet lezen? Neem dan deze folder samen met uw partner of naaste door.

Het revalideren gaat 24 uur per dag door. Het betekent dat u niet alleen de therapie volgt bij de fysiotherapeut, ergotherapeut of logopedist, maar dat u het geleerde ook toepast in uw dagelijkse activiteiten eventueel onder begeleiding van een verpleegkundige. Uit onderzoek blijkt dat het trainen van activiteiten als wassen en aankleden, uit bed komen, naar het toilet lopen, meer bijdraagt aan het herstel van een CVA dan alleen het krijgen van therapie.

In het revalidatieproces is het belangrijk dat:

u zoveel mogelijk dagelijkse dingen zelf doet,
u zelf oefent buiten de therapietijd om,
uw familie u helpt om oefeningen samen te doen. Zij kunnen uitleg ontvangen van de therapeuten.

revalideren na een beroerte.png — Oefen met familie

Er bestaat een oefengids zowel op papier als digitaal (app voor Android en IOS). De kosten hiervan zijn ongeveer € 6,-. Naam: oefenapp beroerte.

Als de therapeut u oefeningen heeft gegeven, kunt u aan de afdelingsverpleegkundige vragen om een keer via een tablet te oefenen.

Het lijkt misschien vreemd om te gaan oefenen, terwijl u zich niet goed voelt en erg moe bent. Maar het is wetenschappelijk bewezen dat dit werkt. Daarnaast is het ook belangrijk dat u regelmatig rust, omdat het geleerde in uw slaap wordt verwerkt.

CVA Netwerk Eindhoven

Het Catharina Ziekenhuis maakt deel uit van het CVA Netwerk Eindhoven. Binnen het CVA Netwerk Eindhoven is onderzoek gedaan en vastgesteld dat het niveau van revalidatie in de verschillende verpleeginstellingen vrijwel gelijk is. In het CVA Netwerk wordt doorgegeven in welke instelling er een revalidatieplaats beschikbaar komt. De periode van revalideren is afhankelijk van de ernst van de beroerte en varieert van 2 weken tot enkele maanden.

In het ziekenhuis moet het mogelijk zijn om op elk moment een nieuwe patiënt met een beroerte op te kunnen nemen, daarom kunt u helaas niet wachten op een instelling naar voorkeur.

Tussen de ketenpartners zijn afspraken gemaakt om op een later moment (na 6 weken) over te stappen naar de instelling van voorkeur. Hebt u hierover nog vragen dan kunt u terecht bij de transferverpleegkundige of bij de verpleegkundige van de afdeling.

Zelf oefenen na een beroerte

Het is heel belangrijk om direct na de beroerte oefeningen te gaan doen. In de eerste 12 weken treedt namelijk het meeste herstel op. Mensen die dezelfde klachten hebben, maar meer oefenen, komen verder in hun herstel. Gelijk beginnen met oefenen helpt u straks om allerlei dagelijkse dingen beter te kunnen doen. Dit is belangrijk om uiteindelijk weer zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren.

Alledaagse handelingen geven u een goede gelegenheid om te oefenen. U moet toch elke dag uw tanden poetsen, dus dan kunt u er net zo goed een oefening van maken. We raden u aan om hierbij zoveel mogelijk uw aangedane zijde in te schakelen. U stimuleert zo het herstel.

oefeningen beroerte.JPG

Dit vraagt zeker in het begin wel doorzettingsvermogen. U voelt zich wellicht letterlijk ‘onthand’. Toch is het belangrijk om dit wel te doen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat oefeningen gekoppeld aan een praktische handeling meer effect hebben dan andere oefeningen.

We adviseren u om in de eerste weken 3x per dag 10-20 minuten te oefenen. Bouw de oefentijd rustig aan op. Geef aan de verpleegkundige of therapeut door als u pijn hebt bij het uitvoeren van een oefening.

U ontvangt van de fysiotherapeut losse oefenbladen. Deze oefeningen mag u zelfstandig of samen met uw naaste doen. Hebt u hier nog vragen over of wilt u graag meer oefenmomenten, vraag dan naar de mogelijkheden bij de verpleegkundige of bij de therapeuten op de afdeling.

Leefregels

De eerste dagen van uw opname draagt de verpleegkundige zorg voor een goede verdeling van activiteiten. Na enkele dagen gaat u meer activiteiten ondernemen en indien mogelijk krijgt u meer verantwoordelijkheid over uw eigen belastbaarheid. Hoe meer u oefent, hoe beter, maar probeer wel aan ieder oefenmoment een rustmoment te koppelen.

In de folder Individueel Zorgplan staat een oefening om uw belastbaarheid in kaart te brengen. Door deze oefening alleen of samen met uw naaste in te vullen, krijgt u meer inzicht in een juiste verdeling voor de dag. Heeft u vragen over een goede dagindeling? Vraag het aan uw verpleegkundige of ergotherapeut.

In dit hoofdstuk krijgt u tips voor lichaamsbeweging, goede schoenen, fietsen en eten/drinken bij revalidatie na een beroerte.

Lichaamsbeweging

Om uw herstel zo spoedig mogelijk te laten verlopen, is het belangrijk dat u voldoende beweegt. Door te bewegen gaat u verlies van spierkracht tegen en als u rechtop zit, werkt de ademhaling beter. Luchtweginfecties komen daardoor minder voor. Tips om voldoende te bewegen:

Probeer zoveel mogelijk het ritme van thuis te handhaven (opstaan, eten, et cetera);
Wissel activiteit en rust regelmatig af. Probeer elk uur iets te doen;
Probeer niet meer in bed te zijn dan strikt noodzakelijk is;
Eet bij voorkeur terwijl u op een stoel zit (dus niet in bed);
Loop naar het toilet;
Als de conditie het toe laat en het is veilig, loop dan regelmatig een stukje op de gang. Liever meerdere keren per dag een stukje, dan één keer een lang stuk en de rest van de dag niet meer. Eventueel kan het gebruik van een hulpmiddel het gevoel van veiligheid vergroten;
Probeer zo snel mogelijk uzelf weer te wassen en aan te kleden buiten het bed;
Probeer na vertrek uit het ziekenhuis uw activiteiten weer op te bouwen en zo snel mogelijk terug te komen in uw normale ritme. Breid dagelijks uw loopafstand uit.

Als bovenstaande tips niet zelfstandig mogelijk zijn, kunt u uw naasten vragen om te ondersteunen. Zo nodig kunt u een hulpmiddel gebruiken. Het prettigst is om uw hulpmiddel van thuis mee te laten nemen, omdat u deze gewend bent. Indien u niet kunt lopen, maar wel kan trippelen in de rolstoel, is dit ook een goede oefening.

Goede schoenen

Goede schoenen helpen bij het verdelen van het lichaamsgewicht, waardoor de voet beter afgewikkeld kan worden. Daarnaast zorgen schoenen voor bescherming, geven ze stabiliteit en zorgen ze ervoor dat u niet uitglijdt. Door al deze factoren wordt de kans op vallen minder. Het is dus van groot belang dat u goede schoenen (zie voorbeeld) meeneemt tijdens uw ziekenhuisopname.

Wanneer u, om welke reden dan ook, geen schoenen aan kunt trekken, zorg dan voor antislipsokken of stevige pantoffels met een goede zool en een gesloten hak.

Fietsen (MOTOmed)

Op de afdeling Neurologie staat een fiets en met een tv-scherm. Met deze fiets kunnen neurologische patiënten werken aan hun conditie.

Achter deze fiets staat een stoel, maar u kunt er ook mee fietsen als u in een rolstoel zit. Op het scherm kunt u kiezen uit verschillende steden en parken over de hele wereld.

Nadat u uitleg heeft gekregen van de fysiotherapeut of verpleegkundige, mag u hier gebruik van maken. Afhankelijk van uw belastbaarheid kunt u deze oefening verdelen over de dag. In de folder individueel zorgplan staat of u mag fietsen, of u dit zelfstandig mag en hoe lang u dit mag.

Voor vragen over de fiets kunt u terecht bij uw fysiotherapeut of verpleegkundige.

Eten/drinken

Door een beroerte kan het moeilijker zijn om te kauwen en slikken. De logopedist beoordeelt welke voedingsmiddelen voor u veilig zijn om te nuttigen en de verpleegkundige houdt in de gaten of u voldoende kan eten. Indien u onvoldoende kan eten, wordt een diëtist gevraagd om samen met u een behandelplan op te stellen.

Tijdens uw revalidatie nemen uw activiteiten steeds meer toe. U gaat intensiever oefenen waardoor uw spiermassa zal opbouwen. Eiwitten zorgen voor de opbouw van spiermassa. Het is dus extra van belang om met uw voeding voldoende eiwitten binnen te krijgen.

Eiwitten komen hoofdzakelijk voor in dierlijke producten als vlees, vis, kip, vleesvervangers, zuivelproducten, kaas en eieren. Ook in plantaardige producten zijn eiwitten aanwezig, de hoeveelheid is echter lager en de kwaliteit hiervan is minder. Denk hierbij aan brood, graanproducten, peulvruchten, noten, paddenstoelen en vleesvervangers.

Indien u niet goed kan eten of afgevallen bent, kunt u tijdens uw opname gebruik maken van het eiwitrijke assortiment. De voedingsassistente kan u uitleggen welke producten dit zijn. Ook thuis en in een revalidatiecentrum kunt u kiezen voor eiwitrijke producten. Adviezen om uw voeding van meer eiwit te voorzien, zijn:

Nuttig meerdere maaltijden verdeeld over de dag. Eet naast deze hoofdmaaltijden ook drie tussendoortjes, zoals vla, pudding, milkshake, yoghurt of kwark (zoete eiwitrijke tussendoortjes) of blokjes kaas, stukjes worst, saucijzenbroodje, noten, toastjes met zalm, vlees-, vis-, eiersalade of haring (hartige eiwitrijke tussendoortjes);
Maak ruim gebruik van melkproducten zoals chocolade- of karnemelk, yoghurt, kwark, roomkaas, vla en drinkyoghurt;
Beleg uw brood royaal/dubbel met hartig beleg zoals kaas, vleeswaren, vis of ei;
Heeft u geen behoefte aan vlees bij de warme maaltijd? Probeer dan koude vleeswaren, vis of ei, zodat u altijd een eiwitcomponent nuttigt. Dit mag ook vlees of vis in saus zijn, dit gaat vaak makkelijker.

Let wel op dat u geen producten kiest waarvan de logopedist heeft aangegeven dat u ze niet mag gebruiken.

melk patientfolder beroerte.png