Sporten met een inwendige defibrillator of pacemaker? Dat mag bijna altijd!
Met de Olympische Spelen, de Tour de France en het EK voetbal is het een bomvolle sportzomer. Rondom het EK komen ongetwijfeld de inwendige defibrillatoren van Oranje-international Daley Blind en van de Deense middenvelder Christian Eriksen weer ter sprake. Kunnen patiënten eigenlijk veilig sporten met een zogenoemde Implanteerbare Cardioverter Defibrillator (ICD) of met een pacemaker? Nard Rademakers, elektrofysioloog van het Catharina Ziekenhuis, is specialist op het gebied pacemakers en ICD’s en legt uit wat er wel en niet kan.
Nederland telt ongeveer 60.000 patiënten met een ICD. 80.000 patiënten hebben een pacemaker. “Een ICD heeft twee functies. Bij een ritmestoornis waarbij het hart als een razende tekeergaat, kan het apparaat die stoornis stoppen door elektrische impulsen te geven. Dan komt het hart weer tot rust”, zegt Rademakers. “Ten tweede geeft hij een patiënt die een plotselinge hartstilstand krijgt, een shock. Eigenlijk is het een engeltje op je schouder dat de hele dag meekijkt.”
Een pacemaker heeft maar één functie: als je van nature een te laag hartritme hebt, zorgt die ervoor dat je hart nooit te traag klopt. Wat wel vergelijkbaar is: met allebei kun je in veel gevallen gewoon sporten. “Sterker nog, dat raden we eigenlijk iedereen aan. Alleen ICD-dragers met een heel specifieke hartspierziekte mogen niet intensief sporten, maar het overgrote deel van de patiënten kan ermee inspannen.” Sporten helpt overgewicht te voorkomen, verlaagt de bloeddruk en je cholesterol.
Contactsport? Dan ICD op een andere plek
Normaal zit de ICD net onder de huid, links boven het hart. Het apparaat zie je vanaf de buitenkant zitten. Onpraktisch als je aan een contactsport zoals rugby of boksen doet, of professioneel voetballer bent. “De ICD gaat niet zo snel kapot van lichamelijk contact, maar de pacemakerdraden of de bovenliggende huid kunnen makkelijker beschadigen.” Voor deze patiënten wordt de ICD onder de grote borstspier geplaatst. “Dan ligt die beter beschermd en zijn deze sporten gewoon mogelijk.”
Dan nog even over die professioneel voetballers met een ICD: “Zij hebben meestal een ICD omdat ze plots zijn weggeraakt ten gevolge van een hartritmestoornis of een hartstilstand, bijvoorbeeld bij een training of bij een wedstrijd. Bij hen blijkt meestal sprake van een aangeboren hartafwijking. Het hebben van een ICD belemmert hen niet om op topniveau terug te keren.”
Bij patiënten met een pacemaker of ICD proberen we zoveel mogelijk rekening te houden met sportieve ambities
Patiënten met een pacemaker zijn vaak wat ouder, maar ook bij hen kan er rekening worden gehouden met sportieve ambities. “Pacemakers kunnen softwarematig geheel op maat afgesteld worden, zodat patiënten die graag intensief willen sporten met een hogere hartslag dat ook kunnen.”
