Terugblik op een doorbraak in de hartzorg: hoe een nieuwe machine het leven van Aad veranderde
Met een nieuwe hart-longmachine voerde het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven eind 2022 een wereldprimeur uit. Patiënt Aad Koster was de allereerste bij wie het apparaat gebruikt werd. Voor hem betekende die operatie niet alleen een medisch succes, maar ook een herwonnen leven. Hij blikt samen met Ed Overdevest, die als perfusionist het apparaat bediende, terug op een bijzondere dag.
Aad Koster was al ver voor zijn operatie bezig met zijn gezondheid. “Ik merkte vreemde dingen,” zegt hij. “Ik raakte buiten adem tijdens het tuinieren en moest steeds vaker pauzes nemen. Wandelen lukte nauwelijks nog. Tijdens de winter van 2014 werd het echt duidelijk: ik was sneeuw aan het ruimen en ineens ging het niet meer. Mijn lichaam gaf het op. Ik kreeg pijn op mijn borst en kon nauwelijks ademhalen.”
Een afspraak bij de cardioloog volgde snel. Maar daar kwam niets bijzonders uit. Aad bleef desondanks klachten houden. In 2022 stuurde zijn vrouw hem op nieuw naar de dokter. Die verwees hem naar het Catharina Ziekenhuis. “Ik had verstopte en vernauwde slagaderen.” Daarna ging het snel. Binnen enkele weken werd Aad aan zijn hart geopereerd.
“Het leek wel een ruimteschip”
De operatiedag staat nog helder op Aads netvlies. “Ik moest heel vroeg in het ziekenhuis zijn. Mijn borst werd geschoren en in de operatiekamer keek ik omhoog naar grote lampen die aan het plafond hingen. Het zag eruit als een ruimteschip, herinner ik me nog. Ik kreeg een kapje op en het volgende wat ik weet, is dat ik wakker werd. De operatie was klaar.”
Die operatie was allesbehalve standaard. Aad was de allereerste patiënt ter wereld die werd geopereerd met de nieuwe innovatieve hart-longmachine van medische technologiebedrijf LivaNova. “Dat wist ik zelf overigens niet. Ik wist wel dat er een nieuwe machine was, maar niet dat ik de allereerste patiënt in de wereld was. Dat hoorde ik pas na de operatie”, zegt Koster. “Maar als ik het wel had geweten, had dat voor mij geen verschil gemaakt. Ik geloof niet dat het niet gebruikt zou worden als het niet volkomen veilig zou zijn.”
Spannende primeur voor het OK-team
Voor perfusionist Ed Overdevest, verantwoordelijk voor het bedienen van de hart-longmachine, was het een spannende dag. “We hadden wekenlang geoefend met het nieuwe systeem, maar op 13 december 2022 was het menens. De operatie werd nauwlettend gevolgd: er waren extra mensen in de OK, camera’s draaiden mee, en in een aparte ruimte volgden collega’s de ingreep via een livestream en er stond een complete back-up aan apparatuur klaar voor het geval er íets mis zou gaan.”
Toen Overdevest op de startknop van de machine drukte, voelde hij de spanning. “Het was een technisch hoogstandje, maar vooral ook een moment van vertrouwen. Alles moest kloppen. En dat deed het gelukkig ook.”
Voor Aad Koster maakte de operatie direct verschil. “Ik werd wakker zonder misselijkheid, zonder drukkend gevoel op mijn borst. Ik kon gewoon ademhalen. Dat voelde als een wonder”, zegt hij.
De echte winst bleek in het dagelijks leven. “We wonen vlak bij een bos. Ik kan daar nu weer lange wandelingen maken, zonder enige moeite. Mijn vrouw en kinderen merken het ook: ik heb geen beperkingen meer. Mijn leven is fundamenteel veranderd.”
Een zeldzaam inkijkje in het herstel
Voor Overdevest betekende de operatie meer dan techniek. “Normaal gesproken hebben we als perfusionisten maar kort contact met de patiënt, vlak voor de operatie. Maar dit keer volgde ik Aads verhaal ook na de ingreep. Ik leerde hem beter kennen, hoorde over zijn familie, zijn werk, zijn herstel. Dat maakte diepe indruk.”
Het Catharina Ziekenhuis heeft sinds die eerste ingreep al zo’n 1.500 tot 2.000 operaties uitgevoerd met het systeem. De hardware is hetzelfde gebleven, maar samen met andere ziekenhuizen en LivaNova wordt de software voortdurend doorontwikkeld. “We werken aan toepassingen voor de toekomst”, zegt Overdevest.
Aad kijkt nog altijd met een goed gevoel terug op die bijzondere dag, ondanks dat hij enigszins opzag tegen de operatie. “Tegen toekomstige patiënten wil ik zeggen: maak je geen zorgen. Niet over de techniek, niet over het team. Je bent in goede handen. Ga ervoor.”
