Twee, één, nul nieren: ‘Je krijgt een ander leven, het dwingt je te veranderen’
Medicatie met vaak moeilijke namen, verschillende doosjes, die ook om de zoveel tijd van samenstelling of fabrikant wisselen. Nierpatiënten slikken gemiddeld tien verschillende geneesmiddelen per dag. Toediening van medicatie en therapietrouw is daardoor moeilijk bij deze patiëntengroep. Beppie Titulaer (69) uit Weert weet als nierpatiënt dat de hoeveelheid pillen, de juiste manier van innemen in combinatie met gezonde voeding essentieel zijn om de nieren ‘gezond’ te houden. “Je krijgt een ander leven, het vraagt om grote veranderingen.”
Twee jaar geleden kwam ze op de poli nierfalen van het Catharina Ziekenhuis terecht. “Mijn nieren werkten nog maar voor zestien procent. Dat was wel even schrikken. Want zonder goed werkende nieren kan een mens niet. Dan is transplantatie of dialyse nodig om in leven te blijven. Alles verandert in de dagelijkse routine. Dat begint al bij het ontbijt. Of als je een dag weg wilt gaan. Je moet met heel veel dingen rekening houden. En het leven verandert niet alleen voor mij, maar ook voor mijn partner. Je moet samen je leefpatroon aanpassen. Mijn man spreekt me er direct op aan als ik weer eens een klein stukje haring pak! Ja, het is heel belangrijk dat je rekening houdt met hoeveel zout je binnen krijgt. Ik houd me strak aan alle diëten maar soms heb ik zo’n zin in iets, dat ik een klein stukje voor de smaak pak. Maar het is heel goed dat mijn man me continu scherp houdt. Ik wil gewoon nog wat langer mee”, lacht Beppie, “en dialyse wil ik zo lang mogelijk uitstellen.”
Medicatiebegeleiding
Intensieve medicatiebegeleiding binnen het Catharina Ziekenhuis heeft de afgelopen jaren de zorg voor nier- en dialysepatiënten sterk verbeterd. Een unieke werkwijze, zo blijkt. Want de aanpak wordt de komende jaren ook in andere niercentra ingevoerd. Door regelmatige medicatiecontrole, nieuwe protocollen en meer regie door de patiënt zelf is het ziekenhuis erin geslaagd om het aantal medicatiefouten op de dialyse-afdeling terug te dringen met 75 procent. Ook voor patiënten die nog niet dialyseren (zuiveren van bloed), maar waar de nierfunctie is afgenomen, is goed medicatiebeleid en een goed gebruik door de patiënt een belangrijk onderdeel van het zo lang mogelijk stabiel houden van de nierfunctie. Op de nierfalenpoli van het Catharina Ziekenhuis krijgen patiënten daarom standaard twee keer per jaar een gesprek met een ziekenhuisapotheker over hun medicatie. “Ik slik nu zo’n zeven verschillende geneesmiddelen per dag. De gesprekken met de diëtiste en de intensieve medicatiebegeleiding hebben absoluut bijgedragen aan bewustwording. Ik wil weten wat ik slik en wat eventuele bijwerkingen zijn. Als je begrijpt waarom het nodig is dat je een bepaald medicijn slikt, is het ook makkelijker om deze op de juiste manier te gebruiken. Het Catharina Ziekenhuis biedt de patiënt een totaalplaatje. Dat is heel prettig, je wordt je bewuster van dingen. Je moet eens weten in hoeveel producten zout zit. Boodschappen doen duurt gewoon nu wat langer, ik weet precies wat er op de achterkant van producten staat. Je bent er constant mee bezig.”
Uniek in Nederland
De nieuwe werkwijze is ontwikkeld door ziekenhuisapotheker Marieke Kerskes samen met de afdeling Nierziekten van het Catharina Ziekenhuis, de Nierstichting, de Nierpatiëntenvereniging Nederland en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM). De werkwijze wordt de komende twee jaar onder regie van de Nierstichting en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) uitgerold bij andere niercentra in Nederland.
Interview NOS-Radio 1
Interview van NOS-Radio 1 met nierpatiënt Beppie Titulaer en ziekenhuisapotheker Marieke Kerskes.