Elke nacht even contact met haar pacemaker: Ria (88) voelt zich goed én gerustgesteld
Het Catharina Ziekenhuis breidt zijn digitale zorg verder uit. Dankzij monitoring op afstand hoeven pacemakerpatiënten als Ria Bolwerk (88) minder vaak naar het ziekenhuis, terwijl hun hart juist beter in beeld blijft.
Ria Bolwerk hoefde er nauwelijks iets voor te doen. Ze stak één keer een stekker in het stopcontact, legde het ‘kastje’ op haar nachtkastje – en sinds dat moment houdt het Catharina Hart- en Vaatcentrum ’s nachts automatisch in de gaten hoe haar pacemaker functioneert. De 88-jarige Eindhovense merkt er verder weinig van. “Ik voel het niet, hoor het niet, zie het niet”, zegt mevrouw Bolwerk. “Maar als er iets mis is, bellen ze me. En ik heb de telefoon bij m’n bed liggen.” Dat vindt ze een geruststellend gevoel.
Sinds begin dit jaar krijgen steeds meer pacemakerpatiënten zoals mevrouw Bolwerk dit kastje mee naar huis. “Remote care noemen we dat, oftewel zorg op afstand”, legt Tessa van Houtum, teamleider van de polikliniek Cardiologie en Hartfunctie, uit. “We kunnen de gegevens van de pacemaker op afstand uitlezen. Dat betekent dat patiënten minder vaak naar het ziekenhuis hoeven te komen, terwijl we hun hart juist veel beter kunnen volgen.”
Tot voor kort kwamen pacemakerpatiënten doorgaans één keer per jaar op controle. Van Houtum: “Als iemand dan bijvoorbeeld op 1 januari 2024 een afspraak had, dan zagen we hem pas op 1 januari 2025 terug. Tussendoor zagen we niets, tenzij de patiënt zelf klachten kreeg.”
Als er iets mis is, zien we dit mogelijk eerder aan de data dan dat de patiënt klachten krijgt
Schaarse capaciteit beter benut
Dat is veranderd. Het ‘kastje’ op het nachtkastje maakt iedere nacht draadloos verbinding met de pacemaker en stuurt een samenvatting van de gegevens naar het ziekenhuis. “Die bekijken we binnen enkele dagen”, vertelt de teamleider. “Als er iets mis is, zien we dit mogelijk eerder aan de data dan dat de patiënt klachten krijgt. Denk aan hartritmestoornissen, of het moment waarop de batterij van de pacemaker echt aan vervanging toe is. Dankzij deze gegevens kunnen we spoedopnames voorkomen en operaties veel beter timen en die vaak ook uitstellen tot het écht nodig is.”
Voor mevrouw Bolwerk een geruststellend idee. “Ik weet er verder niks van, van computers”, zegt ze lachend. “Maar als het werkt, dan is het goed. En dat ‘kastje’ hoef je alleen maar aan te sluiten. Meer niet.”
De voordelen zijn niet alleen medisch. Door remote care wordt ook de schaarse capaciteit op de polikliniek beter benut. Van Houtum: “We verwachten een forse groei in het aantal patiënten, maar als Catharina Ziekenhuis zullen we nog steeds hetzelfde gebouw en hetzelfde aantal mensen houden. Dankzij remote care kunnen we ons personeel, met name onze technici, slimmer inzetten. Een deel van de controles gebeurt nu digitaal. Daardoor komt er tijd vrij om bijvoorbeeld op de hartkatheterisatiekamers te helpen met implantaties.”
Dat is hard nodig. “Onze poli’s zitten vol”, zegt ze. “En met remote care hoeven patiënten zonder klachten minder vaak te komen. We willen toe naar een systeem waarin we alleen nog mensen fysiek zien als er echt iets aan de hand is. Dat is efficiënte en doelgerichte zorg.”
Je hoeft niet meer telkens naar het ziekenhuis – zeker voor ouderen met mobiliteitsproblemen is dat een grote winst
Het systeem is duurzaam
Niet iedereen kan meedoen: sommige pacemakers zijn te oud en kunnen geen gegevens versturen. “Bij die patiënten wachten we tot een vervanging nodig is”, zegt Van Houtum. “Maar de meeste mensen doen gewoon mee. En ze vinden het prettig. Je hoeft niet meer telkens naar het ziekenhuis – zeker voor ouderen met mobiliteitsproblemen is dat een grote winst.”
Het systeem is bovendien duurzaam. “Minder ritjes naar het ziekenhuis betekent minder uitstoot”, zegt Ianthe van den Berg, senior consultant bij Medtronic. “En als een patiënt bijvoorbeeld op de Spoedeisende Harthulp ligt, kunnen onze technici zelfs vanuit huis inloggen om gegevens uit te lezen. Dat scheelt ook voor het personeel een reisbeweging.”
Medtronic ondersteunt het Catharina Ziekenhuis via haar advies- en innovatietak IHS (Integrated Health Solutions). “Onze rol is adviserend”, legt Van den Berg uit. “Dit project is voor álle pacemakerpatiënten, ongeacht merk. Wij helpen het ziekenhuis om de zorg toegankelijk en efficiënt te houden, zodat innovaties als deze voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar zijn.”
We willen dat mensen zich veilig voelen, zonder dat ze zich patiënt voelen. Remote care helpt daarbij
Ook te volgen als je op vakantie bent
Het Catharina Ziekenhuis monitort al ruim tien jaar op afstand patiënten met een ICD (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator), een interne defibrillator. Nog simpeler gesteld: een apparaatje dat in het lichaam wordt geplaatst met als doel levensbedreigende hartritmestoornissen te beëindigen, bekend geworden door voetballers als Daley Blind en Christian Eriksen. “Daarin liep het Catharina Ziekenhuis destijds voorop, en dat doen we nu opnieuw met pacemakers”, vertelt Van den Berg. “Er zijn wel meer ziekenhuizen die remote care inzetten, maar dat echt álle devicepatiënten op deze manier worden gevolgd, dat zie je bijna nergens. Dankzij de inzet van cardiologen, device technici en remote care verpleegkundigen is monitoring op afstand volledig geïntegreerd in het zorgpad. Dit betekent zorg op de juiste plek: op afstand waar het kan, fysiek waar het moet.”
Terug naar mevrouw Bolwerk. Op haar leeftijd is ze blij met elk systeem dat haar minder belast en tegelijk in de gaten houdt. Van Houtum vat het kernachtig samen: “We willen dat mensen zich veilig voelen, zonder dat ze zich patiënt voelen. Remote care helpt daarbij. Ook fijn: als je je ‘kastje’ meeneemt op vakantie, maakt niet uit hoe ver je gaat, dan nog kunnen we je hart blijven volgen.”
Meer weten over hoe het Catharina Ziekenhuis hartpatiënten op afstand in de gaten houdt?
Lees hoe remote care werkt bij pacemakers of hoe het ziekenhuis eerder al succesvol was met monitoring op afstand.