Onderzoek met AI om longafwijkingen te voorspellen bij mensen met darmkanker
KWF Kankerbestrijding heeft ruim € 700.000 subsidie toegekend aan onderzoek naar uitzaaiingen van dikke-darmkanker in de long. Radioloog Joost Nederend van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is een van de hoofdonderzoekers: “Wij willen onderzoeken of het mogelijk is om met artificial intelligence te voorspellen waar longafwijkingen op CT-scans vandaan komen. Computers leren deze voorspellingen te maken door ze heel veel gegevens aan te bieden en te laten verwerken. Doel is om zo de patiënt meer duidelijkheid te geven en de diagnostiek van darmkanker te verbeteren. We hopen dat we hiermee in de toekomst een persoonlijker behandelplan kunnen opstellen en daarmee ook de kwaliteit van leven kunnen verbeteren.”
De studie wordt uitgevoerd omdat er veel onzekerheden zijn over kleine longafwijkingen die kunnen voorkomen bij patiënten met darmkanker. Uitzaaiingen in de longen vanuit de darmen komt 10% voor. Op dit moment is het nog zo dat de tijd moet leren of kleine bolletjes in de longen (die zichtbaar zijn op de CT-scan) uitzaaiingen van darmkanker zijn of goedaardige longafwijkingen. Deze onzekerheid kan patiënten angstig maken. Radioloog Joost Nederend: “Het zou echt prachtig zijn als we zelfs maar een beetje onzekerheid kunnen wegnemen.
Het onderzoek maakt gebruik van deep learning. Joost Nederend: “Wij gebruiken 15.000 CT-scans uit het Erasmus Medisch Centrum en het Catharina Ziekenhuis Eindhoven. Van deze scans weten wij of daarop wel of geen uitzaaiingen vanuit de darmen te zien zijn, of op een later stadium gaan komen. De computer leert ingewikkelde patronen en relaties te herkennen door heel veel gegevens te verwerken.”
“Met deep learning hopen wij dat computers in de toekomst kunnen wat radiologen nu (nog) niet kunnen: zo gedetailleerd naar de scan kijken, dat er een betere voorspelling mogelijk is. Het zal niet de taak van de dokter overnemen, maar wel helpen bij het zo vroeg mogelijk stellen van de juiste diagnose. Daarmee kan het wellicht niet alleen onzekerheid wegnemen, maar ook helpen om de best passende behandeling in te zetten.”
Het onderzoek is een samenwerking tussen de Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, het Catharina Ziekenhuis Eindhoven en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en tussen de specialismen interne geneeskunde, chirurgie en radiologie. Joost Nederend: “De combinatie van technische en klinische kennis is belangrijk. Hiermee wil je bereiken dat de het ontwikkelde instrument sneller en beter in gebruik kan worden genomen.”
Het onderzoek start in juli 2023 en duurt vier jaar. De onderzoekers hopen dat na minimaal vier jaar het ontwikkelde instrument, of een gedeelte daarvan, kan worden ingezet in de kliniek.