Physician assistant op de IC doet niet onder voor arts-assistent
Intensivist Herman Kreeftenberg verdedigt vandaag aan de Tilburg University zijn proefschrift over de kwaliteit en inzetbaarheid van physician assistants (PA’s) op intensive cares (IC’s). Zijn bevindingen vormen de basis van een consensusdocument1 over taakherschikking op de IC, dat wordt ondersteund door de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en de Nederlandse Associatie Physician Assistants. PA’s blijken in staat om veel taken uit te voeren, zoals het inbrengen van centrale lijnen, arterielijnen en intuberen.
Kreeftenberg begon het onderzoek in 2016 in ‘zijn’ Catharina Ziekenhuis waar op dat moment al een groep PA’s werkzaam was. Hoewel de indruk bestond dat de kwaliteit van zorg die PA’s leveren duidelijk toegevoegde waarde had bovenop de taken die artsen moeten uitvoeren, bleek het moeilijk om dit hard te maken met bestaande uitkomstmaten. Dat ze niet onderdeden voor artsen was wel makkelijk aan te tonen. Kreeftenberg concludeert dat ervaring, besluitvaardigheid, communicatie, overzicht, beoordeling en organisatie belangrijke bepalende factoren zijn voor de waarde van de inzet van PA’s. Kreeftenberg: “PA’s blijven langer werkzaam op de IC dan de artsen die in opleiding zijn tot specialist. Ze kennen het team van facilitaire dienst tot intensivist door en door, ook al omdat ze eerder vaak als IC-verpleegkundigen werkten. Kortom: zij bieden continuïteit, kwaliteit wat leidt tot efficiëntie en snelheid. Dit is een groot goed op een IC, waar het steeds belangrijker wordt om met de beschikbare middelen efficiënt om te gaan. Het maakt de PA’s tot ankerpunten in het team.”
‘PA’s zijn ankerpunten’
Daarnaast is de functie van PA een manier om de ervaring van IC-verpleegkundigen te behouden. “Die gaan vaak weg omdat ze zich verder willen ontwikkelen; juist door ze de mogelijkheid te geven zich verder te bekwamen als PA op dezelfde werkplek, houd je ze vast.”
1Een consensusdocument beschrijft de samenwerkingsafspraken die voor een specifiek specialisme op landelijk niveau worden gemaakt over taakherschikking. Een consensusdocument wordt geschreven samen met de medische vereniging. Voor veel medische specialismen is een consensusdocument vastgesteld.
De verschillen tussen PA en IC verpleegkundige:
Een physician assistant (PA) is een medische professional die samenwerkt met artsen om patiënten te behandelen. PAs hebben een masterdiploma in de geneeskunde en zijn opgeleid om medische geschiedenissen te verzamelen, lichamelijk onderzoek uit te voeren, diagnoses te stellen, behandelingen te plannen en recepten uit te schrijven. Ze werken onder toezicht van een arts en kunnen taken uitvoeren zoals het beheren van medicijnen, het geven van injecties, het uitschrijven van recepten en het uitvoeren van kleine medische ingrepen. PAs zijn niet bevoegd om zelfstandig operaties uit te voeren.
Een ic verpleegkundige (Intensive Care verpleegkundige) is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in het verlenen van zorg aan patiënten die op een intensive care-afdeling liggen. IC-verpleegkundigen zijn opgeleid om complexe medische apparatuur te bedienen, vitale functies te bewaken en patiënten te behandelen die ernstige of levensbedreigende aandoeningen hebben. Ze werken nauw samen met artsen en andere medische professionals om patiënten te behandelen en te stabiliseren. Ze kunnen taken uitvoeren zoals het beheren van intraveneuze lijnen, het monitoren van de ademhaling en het uitvoeren van beademingsprocedures.
Hoewel zowel een PA als een ic verpleegkundige medische zorg verlenen, verschillen hun taken en verantwoordelijkheden aanzienlijk. Een PA heeft meer autonomie en mag taken uitvoeren die voorbehouden zijn aan artsen, terwijl een ic verpleegkundige zich richt op het verlenen van zorg aan patiënten op de intensive care-afdeling en vaak onder direct toezicht staat van artsen.