Regionale samenwerking voor de behandeling van alvleesklierkanker blijkt succesvol

De zorg voor patiënten met alvleesklierkanker is de laatste jaren sterk verbeterd. Door de invoering van regionale ziekenhuisnetwerken is de kans op een potentieel genezende operatie voor elke patiënt die de diagnose alvleesklieranker krijgt, even groot geworden.

“Dus ongeacht of een patiënt de diagnose alvleesklierkanker in een expertisecentrum krijgt of in een regulier ziekenhuis”, verduidelijkt oncologisch chirurg prof. dr. Ignace de Hingh van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Samen met collega’s uit het Amsterdam UMC en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) deed hij recent onderzoek naar de verwijspatronen en behandeling van meer dan 10.000 patiënten met alvleesklierkanker en constateerde dat de zorg verbeterd is. De resultaten zijn gepubliceerd in het gezaghebbende medisch tijdschrift The British Journal of Surgery.

Vijftien jaar geleden bleek uit onderzoek dat de kans op overlijden na een operatie voor alvleesklierkanker in Nederland te hoog was. De complexe operaties werden in te veel ziekenhuizen in Nederland gedaan. Gevolg: chirurgen hadden weinig ervaring met de operatie en het behandelen van complicaties, waardoor er een te hoge sterfte was.

Handen ineengeslagen

Enkele jaren geleden heeft een groep medisch specialisten de handen ineen geslagen om de zorg voor patiënten met alvleesklierkanker in Nederland structureel te verbeteren door continu kwaliteits-monitoring en wetenschappelijk onderzoek. Dat vindt plaats onder de vlag van de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG).

Te hoge sterfte

Dat leidde tot centralisatie. Patiënten met alvleesklierkanker mochten alleen nog maar worden geopereerd in ziekenhuizen die minimaal 20 van deze operaties per jaar uitvoerden. “Deze aanpak loonde,” stelt De Hingh. “Uit onderzoek – uitgevoerd in het Catharina Ziekenhuis in samenwerking met IKNL – bleek dat de kans op overlijden ten gevolge van de operatie daarna sterk daalde.”

Goed nieuws dus voor de patiënten met alvleesklierkanker. Maar er was een onverwachte negatieve bijwerking. “Met het verdwijnen van de kennis van de operatieve behandeling in veel ziekenhuizen, daalde ook de kans dat een patiënt die in een dergelijk ziekenhuis gediagnostiseerd was met alvleesklierkanker uiteindelijk geopereerd werd. Daarmee leken sommige patiënten de kans op een mogelijk genezende operatie uiteindelijk mis te lopen. Vooral patiënten uit een lager sociaal milieu waren daar de dupe van.”

Die uitkomst heeft mede geleid tot regionale netwerkvorming. “Dit houdt in dat ziekenhuizen die geen alvleesklierkanker-operatie uitvoeren, toch aan kunnen sluiten bij de bespreking van hun patiënten in het ziekenhuis in die regio dat die operatie wel uitvoert. Meestal gebeurt dat middels een video-overleg, waar alle betrokken ziekenhuizen bij aanwezig zijn. Op die manier wordt elke patiënt met alvleesklierkanker, onafhankelijk van de expertise van het ziekenhuis waar de diagnose gesteld is, beoordeeld door experts op dit gebied. Zo zijn alle patiënten verzekerd van de beste behandeling”,concludeert De Hingh.  Inmiddels wordt in vrijwel heel Nederland op deze manier gewerkt.

In 2019 kregen 2569 patiënten de diagnose alvleesklierkanker. Deze vorm van kanker wordt– vanwege het ontbreken van klachten – vaak pas laat wordt ontdekt en de kans op genezing is niet groot. De DPCG maakt zich sterk om dit percentage door intensieve samenwerking, monitoring en onderzoek te verbeteren.


© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden