Sneller herstellen en opnames voorkomen door thuismonitoring
Een ziekenhuisbezoek is een kwestie van lange adem en veel geduld. Natuurlijk hebben de meeste mensen dat er graag voor over; de gezondheid telt. Toch zou het prettig zijn als het allemaal sneller zou gaan. Dat kan nu. Het Catharina Ziekenhuis werkt met thuismonitoring, waarbij de patiënt zelf thuis op het herstel stuurt, de gezondheid monitort en toch in contact blijft met de arts of de verpleegkundige.
“Thuismonitoring betekent zelf thuis via een app op je mobiel of tablet de regie houden over je herstel en je gezondheid, met de specialist die over de schouder meekijkt”, legt afdelingsmanager Joris Reijnders van het Monitoringscentrum uit. “Via de app geef je je herstel door aan de hand van waarden die je bij jezelf meet, de bloeddruk bijvoorbeeld of suikerspiegelwaarden. In het Monitoringscentrum houden gespecialiseerde monitoringsverpleegkundigen het herstel via beeldschermen en headsets realtime in de gaten, en adviseren waar nodig. Het voordeel is dat patiënten minder vaak voor routinecontrole naar het ziekenhuis hoeven. Dat bespaart niet alleen de patiënt tijd, maar ook diens begeleider of mantelzorger. Patiënten zijn nu ook dagelijks actief met hun gezondheid bezig. Voorheen was dat vooral bij controles tijdens het polibezoek.”
Zes zorgpaden
Het Monitoringscentrum van het Catharina Ziekenhuis begeleidt bij zes zorgpaden, weet Marieke Kwappenberg, een van de monitoringsverpleegkundigen. “Wij begeleiden bij COPD, Covid, influenza, zwangerschapsdiabetes, hartfalen en we begeleiden patiënten na een herseninfarct. Aan de meetwaarden die patiënten via de app aan ons doorgeven, zien wij of het herstel de goede kant op gaat. Is dat niet het geval, dan schakelen wij snel met de afdeling die hierover gaat. Zo helpen wij ook ziekenhuisopnames voorkomen.”
Monitoringsverpleegkundigen houden de oplichtende beeldschermen in het Monitoringscentrum in de gaten. De schermen tonen duidelijke grafieken en geven waarden aan, zoals bloedsuikerwaarden bij patiënten met zwangerschapsdiabetes. Marieke: “De app komt zelf met vragen, en afhankelijk van de meetresultaten kan het nodig zijn elkaar via de telefoon te spreken. Dat kan op elk moment, en soms volstaat berichtenverkeer via de app. Er is dus volop interactie.”
Zaadje geplant in coronatijd
In de medische zorg is thuismonitoring inmiddels redelijk bekend. “Het Catharina Ziekenhuis begon ermee in coronatijd; zoeken naar manieren om patiënten op meer afstand te begeleiden”, herinnert Joris zich. “Vervolgens gingen wij aan de slag met afstandszorg voor grieppatiënten en patiënten met COPD, en nu ook met andere zorgpaden. Wij willen elk kwartaal nieuwe zorgpaden toevoegen. Binnen Santeon, een samenwerking van zeven topklinische ziekenhuizen waar ons ziekenhuis ook deel uitmaakt, stellen wij ons met het innovatieproject ‘Zorg bij jou’ een doel: over tien jaar willen wij een miljoen patiënten aan de thuismonitoring. Wij werken ook samen met andere ziekenhuizen, die soms zelfs al verder zijn dan wij.”
Over tien jaar één miljoen patiënten aan de thuismonitoringsapp, alleen al binnen Zorg bij jou. Het zijn stevige aspiraties. Maar wat als de patiënt niet wil? Komt er dan dwang? “Nee”, zegt Joris beslist, “want dat zou averechts werken. Sommige patiënten hebben koudwatervrees. Dat is begrijpelijk. Wij zien dat oudere patiënten er soms meer moeite mee hebben dan jongere, digitaal vaardige patiënten. Wij zien ook dat patiënten met thuismonitoring veel meer met hun herstel en gezondheid bezig zijn dan voorheen. En waar de patiënt eerst weken of maanden moest wachten op polibezoek, weet deze nu meteen, op elk moment van de dag, hoe het ervoor staat. Dat helpt ook om een terugval of ziekenhuisopname te voorkomen. De app geeft ook voorlichting en lessen. Bijvoorbeeld wat je kunt doen om gezonder te leven.”
Bijdragen aan betaalbare zorg
Harde resultaten over de effecten van thuismonitoring zijn er nog niet. Daarvoor wordt deze werkwijze nog niet lang genoeg gebruikt. Toch bespeurt Marieke veel enthousiasme. “Onze patiënten weten dat thuismonitoring het herstel bevordert, de gezondheidstoestand stabieler houdt, en dat de gespecialiseerde afdeling waar zij onder behandeling zijn hierop toeziet.” Het Catharina Ziekenhuis kan de bespaarde tijd op een andere manier beter benutten. Joris: “Er komt meer tijd en ruimte voor andere patiënten en andere ziektebeelden. Thuismonitoring draagt ook bij aan het betaalbaar houden van de medische zorg. Échte vooruitgang dus.”
Bovenal is thuismonitoring veilig. “De app is voor patiënten die onder poliklinische controle staan”, zegt Marieke. “Bij hen volstaat controle op afstand. De app geeft een signaal als de patiënt een controlemoment vergeet. Is er iets mis dan reageren wij snel. Wij staan ook in directe verbinding met de afdeling waar de patiënt onder controle is. Zijn er meer klachten, dan houden de monitoringsverpleegkundigen de patiënt extra in de gaten.” En de patiënten die méér medische controle nodig hebben tijdens hun herstel? “Die volgen een ander pad, wellicht los van thuismonitoring. En voor noodsituaties is er altijd 112, het alarmnummer dat iedereen in nood direct gebruikt. De veiligheid is dus echt gewaarborgd.”
Zelflerend systeem
Thuismonitoring speelt een steeds grotere rol. Dat geldt ook voor het Catharina Ziekenhuis. De praktische voordelen, tijdsbesparing en het beperken van zorgkosten, zijn evident. Belangrijk is ook dat thuismonitoring steeds beter wordt, completer. “Het systeem is zelflerend”, legt Joris uit. “Hoe meer patiënten, hoe meer gegevens het verzamelt en hoe beter het in staat is om te adviseren en begeleiden. Dat geldt trouwens ook voor ons Monitoringscentrum en de monitoringsverpleekundigen. Ook zij blijven zich verder bekwamen in het systeem en in medische kennis van de zorgpaden. De professionaliteit neemt verder toe.”
Thuismonitoring is in het Catharina Ziekenhuis nog betrekkelijk nieuw. Toch heeft het in korte tijd vaste voet aan de grond gekregen. Joris: “Het is nu zelfs een vast onderdeel van de behandeling. Voor sommige patiënten, en zelfs voor sommige specialisten, is het even wennen. Maar hebben ze er eenmaal mee gewerkt, dan willen ze snel niet meer anders. Het zijn hoopvolle signalen dat thuismonitoring de belofte naar de toekomst van de medische zorg waarmaakt.”
Patiëntervaring
Nic van de Vaart (70) uit Eindhoven, gebruikt sinds oktober 2023 thuismonitoring vanwege hartfalen: “Ik voel me uitstekend bij thuismonitoring”
“Thuismonitoring werkt heel makkelijk. Ik doe mijn eigen metingen: bloeddruk, hartritme, gewicht. De resultaten geef ik door via de app. Het is een prettige gedachte dat specialisten meekijken. Als de resultaten afwijken, of als ik vragen heb, neemt het Monitoringscentrum direct telefonisch contact op. Ook fijn zijn de grafische maandoverzichten. Ze geven inzicht in het herstel. De korte lijntjes met de specialist en de afdeling zijn prettig. Via het Monitoringscentrum kunnen zij snel schakelen. Bijvoorbeeld bij het aanpassen van de medicijnen. Thuismonitoring bespaart ook nog eens veel tijd, een flinke pre. De komende maanden gebruik ik Thuismonitoring nog. Daarna kijken we verder, altijd in overleg.”
Dit artikel verscheen in maart 2024 in het Eindhovense magazine FRITS.