Artrose (slijtage) van de knie
Artrose (‘slijtage’) is een ziekte waarbij het kraakbeen verdwijnt. Kraakbeen is de bedekking van de botten van het onderbeen en bovenbeen. Kraakbeen helpt het gewricht soepel te bewegen. Daarnaast heeft het een belangrijke functie in het opvangen van de krachten die de knie ondergaat bij bewegen en lopen.
Bij elke stap die u loopt, moet de knie 3x het lichaamsgewicht aan kracht dragen. Bij hardlopen is dit zelfs 6-8x het lichaamsgewicht bij elke stap. Normaal gebruik van de knie houdt het kraakbeen gezond. Artrose van de knie is een veel voorkomende aandoening. Het kan op alle leeftijden voorkomen.
Oorzaken
Kraakbeen kan beschadigd raken door overbelasting bij hardlopende en springende sporten, ongevallen, botbreuken rondom de knie, meniscusoperaties en overgewicht. Daarnaast speelt ook erfelijke belasting een rol. Als het kraakbeen beschadigd raakt, neemt de belastbaarheid van de knie af. Beschadigd kraakbeen herstelt slecht. Als het kraakbeen helemaal verdwijnt, komt het onderliggend bot bloot te liggen.
Symptomen
Artrose van de knie wordt gekenmerkt door moeilijk op gang komen bij opstaan uit een stoel, pijnklachten met belasten van de knie bij dagelijkse activiteiten of sport en mogelijk zwelling van de knie. Fietsen gaat vaak beter dan wandelen. In een latere fase lukt het niet meer om de knie te strekken en kunt u mank gaan lopen. Ernstige knie-artrose gaat meestal gepaard met pijn ’s nachts en een zeer beperkte loopafstand.
Lichamelijk onderzoek
Kenmerkend voor het onderzoek bij de arts zijn beperkingen in het buigen en strekken van de knie, zwelling van de knie en pijnklachten met bewegen. De stand van het been kan ook veranderen door artrose.
Diagnostiek
Röntgenfoto’s van de knie worden gemaakt om de mate van artrose te beoordelen. Bij twijfel kan een skeletscintigrafie (botscan) zinvol zijn. MRI is minder geschikt om de mate van artrose te beoordelen.
Behandeling
De behandeling van kraakbeenslijtage en artrose is gericht op het verminderen van pijn en toename van de belastbaarheid van de knie. Operaties zijn pas noodzakelijk als er veel pijnklachten zijn, die niet verminderen met de volgende behandelmethoden:
- Gewicht en activiteiten
Aanpassing van sportactiviteiten en gewichtsreductie bij overgewicht zijn de eerste maatregelen om de klachten te verminderen. Fietsen en zwemmen lukken vaak beter dan wandelen of hardlopen. Het dragen van een knieband kan helpen tegen zwelling van de knie. - Fysiotherapie
Slijtage leidt in een latere fase tot het niet goed meer kunnen strekken van de knie. Gevolg is meer pijnklachten, mank lopen en doorzakgevoel van de knie. De fysiotherapeut helpt om een slecht looppatroon (mank lopen) te verhelpen en de knie weer te laten strekken. Het is belangrijk om nooit een kussentje onder de knie te leggen; de strekbeperking wordt dan alleen maar erger. Fitness met zware gewichten is niet zinvol bij de behandeling van knie-artrose wegens toename van pijnklachten. - Medicijnen
De pijnklachten zijn het gevolg van steriele ontstekingen in de knie, veroorzaakt door de slijtage. Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen helpen voor de pijn. U kunt deze medicijnen zo nodig gebruiken (bijvoorbeeld als u een dag meer wilt gaan lopen of meer pijn heeft). - Hyaluronzuurinjecties
Hyaluronzuur is een bestanddeel van gezond kraakbeen. Het is mogelijk om dit in de knie te spuiten. Het effect wisselt tussen mensen: bij de één werkt het beter dan bij de ander. Hierbij geldt het principe: baat het niet, schaadt het niet. Als het middel bij u effect heeft, kan het worden herhaald. Bij ernstige slijtage is deze behandeling minder succesvol. - Kniebrace op maat
Bij een standafwijking van het been kan een op maat gemaakte kniebrace helpen voor de pijn. - Operatie
Operaties zijn pas noodzakelijk als er veel pijnklachten zijn, die niet verminderen met de eerder beschreven behandelingen
Meer informatie over artrose van de knie