Oorzaken

Er zijn drie oorzaken van artrose van de schouder:

• Ouderdomsslijtage (= osteoartrose)
  Ouderdomsslijtage, ofwel osteoartrose, kan ontstaan wanneer door jarenlang gebruik van het gewricht de glijlaag (kraakbeen) van de bewegende delen langzaam verdwijnt. Of er daadwerkelijk artrose ontstaat, hangt af van de kwaliteit van het kraakbeen, zoals dat bij uw geboorte is aangelegd, en van het gebruik van de schouder in uw leven. Wanneer de pezen rondom het schoudergewricht (rotatorenmanchet) door slijtage aangetast worden en scheuren, kan eenzelfde slijtage ontstaan (cuffartropathie).
• Reuma (= reumatoïde artritis)
  Reuma is een chronische ontstekingsziekte die in ieder gewricht in het lichaam kan optreden. Ook de schouder kan worden aangetast. Hierbij verdwijnt niet alleen het kraakbeen, maar gaan ook de spieren en pezen rondom het gewricht kapot.
• Slijtage na schade/ongeval (posttraumatische artrose)
  Als gevolg van beschadiging van het gewricht kan het zijn dat de bewegende delen niet goed meer passen. Hierdoor kan het kraakbeen langzaam wegschuren. Berucht is de artrose na een botbreuk (fractuur) van de schouder en na veelvuldig uit de kom gaan (luxatie).

Symptomen

Pijn is één van de eerste symptomen bij beginnende artrose van de schouder. De pijn wordt erger bij bewegen en neemt langzaam toe in de tijd, tegelijk met het toenemen van de artrose. Bij glenohumerale artrose (kop/komgewricht) is de pijn diep in de schouder gelokaliseerd. Bij AC-artrose (sleutelbeen/schouderbladgewricht) is de pijn meer bovenop en aan de voorzijde van de schouder gelokaliseerd. Bij reuma zijn meestal beide gewrichten aangedaan en voelt u de pijn overal in de schouder. Bewegingsbeperking is een tweede belangrijk symptoom. Het wordt bijvoorbeeld steeds moeilijker met uw hand op de rug of zelfs boven het hoofd te reiken. Soms zijn ook schurende en krakende geluiden te horen bij bewegingen van de schouder. Als de slijtage toeneemt, kan de schouder ook in rust pijn doen.

Diagnostiek

Lichamelijk onderzoek (bewegingsonderzoek) en röntgenfoto’s zijn belangrijk om op een juiste wijze de diagnose artrose te kunnen stellen. Röntgenfoto’s van een versleten schouder tonen versmalling van de gewrichtsspleet, veranderingen in het bot (cysten) en aangroei aan de rand van het bot (osteofyten).

Behandeling

Niet-operatieve behandeling
De eerste behandeling zal meestal niet-operatief zijn, vaak gesteund met oefentherapie. Andere mogelijke behandelingen zijn:

• rust, of in ieder geval minderen van alle activiteiten die de pijn doen verergeren;
• fysiotherapie;
• pijnstillers zoals paracetamol of ontstekingsremmende medicijnen (niet-steroïde anti-inflammatoire drugs (NSAID’s)), zoals ibuprofen of naproxen;
• medicijnen tegen reuma, mits reuma de oorzaak is van de artrose, zoals bijvoorbeeld methotrexaat of injecties met corticosteroïden;
• soms wordt een pijnstillende en ontstekingsremmende injectie gegeven in het gewricht.

Operatieve behandeling
Indien niet-operatieve behandeling niet meer of onvoldoende helpt, dan zijn er operatieve mogelijkheden.
Glenohumerale artrose kan behandeld worden met een schouderprothese. Verschillende typen prothesen zijn hiervoor beschikbaar. Uw orthopedisch chirurg zal met u bespreken welk type voor u het meest geschikt is. Een prothese leidt over het algemeen tot afname van de pijn. De beweeglijkheid en kracht in de schouder herstellen meestal niet. Landelijk worden alle geplaatste prothesen en de resultaten hiervan bijgehouden in een zogenaamd Implantatenregister.

De meest toegepaste operatie bij AC-artrose is het inkorten van het sleutelbeen. Hierbij wordt via een kijkoperatie of via een kleine open operatie een centimeter van het uiteinde van het sleutelbeenbot verwijderd. Deze operatie leidt tot afname van de pijn. Beweeglijkheid en kracht herstellen over het algemeen volledig.

Meer informatie over artrose (slijtage) van de schouder