Computermodel moet eierstokkanker sneller gaan herkennen

Onderzoekers Anna Koch en Caroline Muntinga doen samen met gynaecoloog oncoloog dr. Jurgen Piek onderzoek naar een ‘snellere’ diagnose van eierstokkanker. De onderzoekers bekijken of een computermodel beter onderscheid kan maken tussen goed- en kwaadaardige tumoren van de eierstok. Dit doen ze samen met de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e).

Onderzoekers Anna Koch en Caroline Muntinga doen samen met gynaecoloog oncoloog dr. Jurgen Piek onderzoek naar een ‘snellere’ diagnose van eierstokkanker.

In Nederland wordt per jaar bij 7600 vrouwen een tumor van de eierstok vastgesteld. Deze tumoren zijn meestal goedaardig; maar elk jaar krijgen ongeveer 1400 vrouwen daadwerkelijk de diagnose eierstokkanker. Van deze groep patiënten overlijdt 40 procent binnen 5 jaar aan de ziekte en in de behandeling van eierstokkanker is er nog weinig progressie geboekt. De overlevingskansen van eierstokkanker zijn de afgelopen dertig jaar minimaal veranderd. Het behandeltraject is zwaar, patiënten ondergaan een zware operatie waarbij onder meer de baarmoeder, eierstokken en eileiders kunnen worden verwijderd.

Herkennen niet eenvoudig

Het is niet eenvoudig om eierstokkanker voor een operatie te herkennen. “Hoe sneller we weten of een tumor op de eierstok kwaadaardig is, des te sneller kunnen we deze vrouwen doorsturen naar een gespecialiseerd oncologisch centrum. Het is belangrijk dat vrouwen met eierstokkanker worden behandeld in een expertisecentrum”, aldus Muntinga, “vrouwen met een goedaardig gezwel van de eierstok kunnen worden behandeld in een niet-oncologisch centrum.”

Spanning en angst

Het onderzoek richt zich op het beter onderscheiden van beide patiëntgroepen door middel van een computermodel. Op dit moment geeft alleen weefselonderzoek uitsluitsel of een tumor goed- of kwaadaardig is. Als er een vermoeden is op eierstokkanker kan er niet in de tumor geprikt worden, omdat er dan een risico bestaat op verspreiding van kankercellen in de buikholte. De huidige standaard werkwijze is nu om voorafgaand aan de operatie onderscheid te maken tussen goedaardige- en kwaadaardige eierstoktumoren door gebruik te maken van een echo-model. “Maar daarmee missen we 25 procent”, zegt Koch. Het nu gebruikte echomodel is dus verre van optimaal. “Omdat ongeveer 1 op de 4 vrouwen met een kwaadaardige eierstoktumor niet (direct) verwezen worden naar een expertisecentrum. Het komt nog te vaak voor dat vrouwen met een kwaadaardige tumor nog een tweede operatie in het oncologische ziekenhuis moeten ondergaan”, benadrukt Muntinga. Andersom komt ook voor. Ongeveer 1 op de 20 vrouwen, met uiteindelijk een goedaardige eierstoktumor, wordt onterecht verwezen naar een oncologisch ziekenhuis voor een uitgebreide buikoperatie om het stadium van de ziekte vast te stellen. Dit brengt voor deze patiëntengroep veel spanning en angst met zich mee en voor het ziekenhuis een stijging van de zorgkosten”, aldus Koch.

Computermodel

Door middel van een computermodel kijken de onderzoekers of deze twee verschillende patiëntgroepen beter kunnen worden gescheiden zodat vrouwen met een kwaadaardige tumor sneller doorgestuurd kunnen worden naar het juiste expertisecentrum. Dit verbetert de zorg voor deze vrouwen, doordat ze sneller op de juiste plek worden behandeld en zorgt hopelijk voor minder spanning en stress en uiteindelijk voor een daling van de zorgkosten. Anna: “We hebben samen met de TU/e een algoritme -een computergestuurd voorspellend model- ontwikkeld dat aan de hand van CT-scans en klinische gegevens een voorspelling doet of een tumor van de eierstok goedaardig of kwaadaardig is, vóórdat patiënten geopereerd worden. Het is de bedoeling dat dit model preciezer is dan het huidig gebruikte echo model.” De komende twee jaar hopen de onderzoekers dat hun model beter wordt dan de nu gebruikte methode en dat er eindelijk progressie wordt geboekt voor vrouwen met eierstokkanker.


© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden