Landelijke samenwerking verbetert zorg voor endeldarmkankerpatiënten

In Nederland zijn acht gespecialiseerde ziekenhuizen, waaronder het Catharina Ziekenhuis, die patiënten met teruggekeerde en uitgebreide endeldarmkanker behandelen. “Door die expertisecentra wordt gezocht naar nieuwe combinaties van klassieke behandelingsvormen. Wat is de ideale mix voor welke patiënt tussen chirurgie, bestraling en chemotherapie. Hoewel alle onderzochte nieuwe benaderingen wel enige verbetering laten zien, blijft endeldarmkanker een ziekte met een hoog sterftecijfer”, aldus onderzoekster Voogt.

Waardevolle informatie

Ze heeft de afgelopen jaren  veel data verzameld. “We moeten inzichtelijk krijgen wie, waar op welke manier is behandeld en met welk resultaat. Dat is enorm waardevolle informatie. Want dan kun je vergelijken. Ons onderzoek heeft tot een enorme kwaliteitsimpuls geleid in Nederland door onder andere een landelijk multidisciplinair overleg tussen de acht expertisecentra. Door landelijk maar ook internationaal kennis te delen op het gebied van chirurgie, radiotherapie en radiologie heeft dit gezorgd voor nieuwe landelijke protocollen en nationale en internationale richtlijnen.”

Enorme stap voorwaarts

De PELvEX II studie richt zich op patiënten met teruggekeerde endeldarmkanker. Patiënten profiteren direct van deze kwaliteitsimpuls. Endeldarmkanker is een complexe aandoening. De endeldarm ligt in het kleine bekken en de ruimte is beperkt. “Het is een precair gebied om in te opereren. Patiënten met een teruggekeerde tumor in de endeldarm hebben door de operatie van de primaire tumor ook vaak littekenweefsel ontwikkeld wat opnieuw opereren nog ingrijpender en moeilijker maakt. Door landelijk maar ook internationaal kennis te delen, verbetert de zorg direct. Je kunt denken dat overleg tussen expertisecentra in Nederland en het buitenland heel logisch is, maar vijf jaar geleden was dit ondenkbaar. Wat deze studies nu al bereikt hebben, is een enorme, vooraf ondenkbare stap voorwaarts. Ook binnen het Catharina Ziekenhuis hebben we, door ervaringen van andere specialisten en ziekenhuizen, onze zorg voor endeldarmkankerpatiënten nog verder verbeterd”, benadrukt Voogt.

Extra chemokuren

Zo wordt in de grote internationale studie PELvEX II, die door het Catharina Ziekenhuis is opgezet, gekeken of het toevoegen van extra chemokuren aan de voorbehandeling, waardoor de tumor slinkt, gunstigere uitkomsten laat zien. Voogt: “In het verleden hebben we patiënten met een teruggekeerde tumor in de endeldarm al op deze manier behandeld in het Catharina Ziekenhuis. Wat we zien is dat de tumor daarop reageert: hij wordt kleiner en soms verdwijnt hij helemaal. Maar of de prognose van patiënten ook beter wordt, en of de behandeling niet onnodig zwaar en lang wordt, dat weten we nog niet. In totaal worden 364 patiënten in deze grote studie in verschillende landen geïncludeerd. Door deze grootschalige aanpak hopen we in de toekomst nog betere zorg te kunnen bieden aan deze specifieke groep patiënten, hier in het Catharina Ziekenhuis, in Nederland en wereldwijd.”

Europees uitgerold

De studie wordt nationaal en internationaal uitgerold door het Catharina Ziekenhuis. Het darmkankerprogramma van het Catharina Ziekenhuis heeft een subsidie van 3 miljoen euro van ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, en een aanvullende subsidie van KWF ontvangen. Het verbeteren en het versterken van de onderlinge samenwerking tussen de Nederlandse ziekenhuizen is een belangrijk onderdeel van de opdracht die het Catharina Ziekenhuis heeft gekregen. “We hebben nog niet duidelijk wat de beste behandeling voor deze twee patiëntgroepen is, maar de onderlinge samenwerking tussen specialisten is enorm versterkt, nationaal en internationaal. Deze samenwerking en deze onderzoeken betekenen een  belangrijke stap voorwaarts voor de prognose en de kwaliteit van leven van endeldarmkankerpatiënten wereldwijd”, aldus Voogt.

Gespecialiseerd centrum

Het Catharina Ziekenhuis is gespecialiseerd in zowel dikke darmkanker als endeldarmkanker. Voor complexe vormen van endeldarmkanker is het Catharina Kanker Instituut een landelijk verwijscentrum. In het Catharina Ziekenhuis wordt veel onderzoek gedaan om de behandelingen voor deze vormen van kanker verder te verbeteren.

Eva Voogt promoveert woensdag 28 september op haar onderzoek Locally advanced and locally recurrent rectal cancer – improving multimodality treatment. Haar promotor is prof. dr. Harm Rutten en haar co-promotor is dr. Pim Burger. Eva promoveert aan de Maastricht University.