Nieuwe techniek verkleint kans op lekkages bij darmoperaties

De studie is uitgevoerd in 8 Nederlandse ziekenhuizen, waar bijna 1.000 patiënten zijn onderzocht. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) had de leiding over het onderzoek, dat gepubliceerd is in het wetenschappelijke blad The Lancet Gastroenterology & Hepatology. Naast het Catharina Ziekenhuis en het LUMC deden de volgende ziekenhuizen mee: Alrijne Ziekenhuis, Haaglanden Medisch Centrum, HagaZiekenhuis, IJsselland Ziekenhuis, Meander Medisch Centrum en Jeroen Bosch Ziekenhuis.

In 2023 kregen ongeveer 12.000 mensen in Nederland de diagnose darmkanker. De meeste darmkankerpatiënten ondergaan een operatie. Ook mensen met een chronische darmontsteking of de ziekte van Crohn moeten operatief worden geholpen.

Speciale kleurstof

Tijdens een darmoperatie halen chirurgen een stuk darm weg, bijvoorbeeld omdat er een tumor zit. Daarna maken de artsen de uiteinden weer aan elkaar vast. Om lekkages te voorkomen, is het belangrijk dat ze de doorbloeding van de darm controleren. Nu doen ze dat door te kijken en voelen waar de bloedvaten zitten, maar deze traditionele methode is niet altijd nauwkeurig genoeg (1 tot 8% van de patiënten ontwikkelt een naadlekkage na dikke darmoperaties en 20% bij endeldarmoperaties).

Voor het onderzoek gebruikten de ziekenhuizen een speciale kleurstof (indocyanine groen), die de patiënt via een infuus kreeg. Doordat de kleurstof zich bindt aan eiwitten in het bloed, lichten de weefsels – die goed doorbloed zijn – op met een speciale camera in nabij-infraroodlicht. Dit helpt chirurgen om beter te zien welke delen van de darmen goed doorbloed zijn en welke niet. Zo kunnen ze tijdens de operatie beter beslissen over de plaats waar ze de nieuwe darmaansluiting maken.

Het gebruik van de kleurstof resulteerde in ruim 6% minder naadlekkages bij patiënten die een operatie ondergingen van de overgang van de dikke darm naar de endeldarm en de endeldarm zelf. Hilling: “Op het totale aantal patiënten is 6% best veel, namelijk zo’n 450 patiënten per jaar. Daarbij zijn de gevolgen van een naadlekkage aanzienlijk voor patiënten: ze moeten opnieuw geopereerd worden, waarbij een arts vaak de darmaansluiting moet ontkoppelen. Daarna krijgen patiënten een stoma. Die is vaak tijdelijk, maar soms ook permanent.” Bovendien zorgen complicaties voor langere opnames en lagere overlevingskansen.

Aangetoond dat methode veilig is

De nieuwe techniek is ook kostenbesparend, omdat die voor minder heroperaties en dus minder en kortere opnames in het ziekenhuis zorgt. Het feit dat ziekenhuizen indocyanine groene kleurstof moeten bestellen (ongeveer 100 euro per potje, waarmee ze meerdere patiënten kunnen helpen) doet daar niets aan af. En veel ziekenhuizen hebben tegenwoordig al de beschikking over een speciaal camerasysteem dat de kleurstof detecteert.

Uit de studie blijkt ook dat de patiënten geen negatieve bijwerkingen van de kleurstof hadden, wat volgens de onderzoekers aantoont dat de methode veilig is. Bovendien wordt de stof ook al gebruikt in de oogheelkunde. Binnen enkele minuten verdwijnt de kleurstof uit het bloed. Er wordt nu hard gewerkt om de nieuwe techniek op te nemen in de Nederlandse richtlijn.

Het Catharina Ziekenhuis is landelijk expertisecentrum op het gebied van het onderzoeken, diagnosticeren en behandelen van darmkanker, een van de meest voorkomende kankersoorten. Vanuit heel Nederland worden patiënten door hun verwijzers naar Eindhoven doorverwezen, en elk jaar worden hier 250 patiënten behandeld.