App halveert sterfte na operatie alvleesklier

Hoopvol nieuws voor patiënten met alvleesklierkanker. Zij hebben na een operatie aan de alvleesklier aanzienlijk minder kans op ernstige problemen of overlijden wanneer zorgverleners een app gebruiken om de patiënt mee te monitoren. Dat blijkt uit een landelijk onderzoek van de 16 Nederlandse ziekenhuizen waar alvleesklieroperaties plaatsvinden, het Catharina Ziekenhuis is één van die centra. Recent verschenen de resultaten van deze studie in het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift The Lancet.

Het operatief verwijderen van kanker van de alvleesklier is een ingewikkelde procedure. In het Catharina Ziekenhuis worden gemiddeld jaarlijks 60 alvleesklierkankeroperaties uitgevoerd. In Nederland gaat het totaal om zo’n 1000 operaties, verdeeld over zestien ziekenhuizen. Dat gebeurt binnen het samenwerkingsverband van de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG).

Hoogleraar Ignace de Hingh: “We hadden wel verwacht dat er minder complicaties zouden optreden, maar de helft minder…dat heeft ook ons aangenaam verrast.”

Na de operatie krijgt ongeveer 1 op de 3 patiënten te maken met complicaties. De meest voorkomende is het lekken van vocht uit het operatiegebied in de buikholte. Dat kan ernstige gevolgen hebben, zoals bloedvergiftiging (sepsis), inwendige bloedingen en zelfs vroegtijdig overlijden.

Zo snel mogelijk ingrijpen bij complicaties na de operatie

Meestal behandelen artsen deze complicaties pas als een patiënt er daadwerkelijk last van krijgt. De onderzoekers van deze studie wilden een nieuwe aanpak uittesten: of het eerder behandelen van complicaties – voordat een patiënt er echt ziek van wordt – tot minder ernstige gevolgen zou leiden.

“Bij problemen na de operatie willen we zo snel mogelijk kunnen ingrijpen. Dat kunnen we doen door complicaties vroegtijdig vast te stellen en te behandelen,” aldus hoogleraar Hjalmar van Santvoort, hoofdonderzoeker van deze studie namens de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG).

App geeft advies voor verder onderzoek of behandeling

Hiervoor ontwikkelde het studieteam een app waarmee artsen en verpleegkundigen de patiënt in de dagen na de operatie monitoren. In de app voeren de zorgverleners waardes in die uit de dagelijkse postoperatieve evaluatie komen, zoals de hartslag, bloeddruk, vochtafvoer uit het operatiegebied en het aantal witte bloedcellen.

Deze gegevens noteren de zorgverleners normaliter in het elektronisch patiëntendossier (EPD). Daar staat de informatie opgeslagen, maar het EPD geeft geen advies wat te doen als er een complicatie dreigt. De app geeft dat wel: op basis van de ingevoerde waardes krijgt de zorgverlener een advies voor aanvullend onderzoek of behandeling, om ernstige problemen te voorkomen. 

Zo geeft de app aan of antibiotica nodig is, of de arts een extra CT-scan van de buik moet aanvragen, wanneer de drains (slangetjes die vocht afvoeren) eruit kunnen en wanneer extra drains nodig zijn. Het algoritme van de app is gemaakt op basis van diverse internationale wetenschappelijke studies die het onderzoeksteam daarvoor speciaal uitvoerde. De ontwikkeling ervan heeft een aantal jaar geduurd.

Nationale samenwerking laat meerwaarde van de app zien

In alle 16 Nederlandse ziekenhuizen waar chirurgen alvleesklieroperaties uitvoeren, werd het gebruik van de app onderzocht. Het onderzoek liep bijna 2 jaar met ruim 1700 patiënten. Het belangrijkste resultaten: door het gebruik van de app sterven de helft minder patiënten als gevolg van de operatie en komen levensbedreigende complicaties een stuk minder voor.

Zonder gebruik van de app kreeg 14% van de patiënten last van levensbedreigende complicaties zoals bloedingen en orgaanfalen waarvoor een IC-opname nodig is. Met de app was dat slechts 8%. De kans op overlijden na deze complexe ingreep zonder gebruik van de app was 5%. Met de app is dat teruggebracht tot 2.7%.

Hoogleraar Ignace de Hingh, chirurg in het Catharina Ziekenhuis en één van de experts op het gebied van alvleesklierkankeroperaties is zeer opgetogen over de resultaten: “We hadden wel verwacht dat er minder complicaties zouden optreden, maar de helft minder…dat heeft ook ons aangenaam verrast. Een mooie stap voorwaarts voor deze kwetsbare patiënten!”

De app gebruiken op de werkvloer

Nu met deze studie de meerwaarde is bewezen, adviseert de DPCG het gebruik van de app in de patiëntenzorg na de alvleesklieroperatie. De app Pancreatic Surgery is voor alle zorgverleners gratis beschikbaar in de appstores van Apple en Android en is in het Engels, dus ook internationaal te gebruiken.

 


© 2024 Catharina Ziekenhuis
Alle rechten voorbehouden