Schouderinstabiliteit treedt op wanneer de schouderkop uit de schouderkom schiet óf dreigt te schieten. Dit kan plotseling gebeuren door een inwerkend geweld, maar ook door chronische, verkeerde belasting van het schoudergewricht. Als een schouder eenmaal uit de kom is geweest, is er een vergrote kans dat dit in de toekomst vaker zal gebeuren, vooral bij jonge mensen. We spreken dan van schouderinstabiliteit.

Oorzaken

Er zijn drie veel voorkomende oorzaken waardoor een schouder instabiel kan worden:

• Schouder uit de kom
  Vaak is een specifiek ongeval de oorzaak van de eerste keer dat een schouder uit de kom gaat. Denk aan een ongelukkige val op straat of een vreemde beweging van de arm bij sporten. Bij het uit de kom gaan, beschadigen vaak de banden en het kapsel rondom de schouder (labrum) die het gewricht eigenlijk op zijn plaats moeten houden. Zo’n letsel wordt ook wel Bankart-laesie genoemd. Wanneer dit niet uit zichzelf geneest, ontwikkelt zich een instabiele schouder. Hierbij kan het gewricht ook bij een kleine kracht of beweging zomaar uit de kom schieten.
• Geleidelijk ontstane uitrekking
  Vaak is er sprake van het slap worden van banden en pezen door het herhaaldelijk uitrekken van deze structuren. Dit kan door talloze keren bewegen van de arm boven het hoofd. Denk hierbij aan sporten als tennis, zwemmen en volleybal. Maar ook bepaalde werkzaamheden kunnen hetzelfde gevolg hebben. Slappe banden en pezen bemoeilijken de schouder stabiel in de kom te houden. Deze instabiliteit kan niet alleen een onzeker gevoel in de schouder geven, maar ook pijn.
• Hypermobiliteit
  Een kleine groep mensen wordt instabiel zonder ongeval of herhaalde bewegingen. Bij deze mensen is het gevoel van instabiliteit in álle richtingen en kan de schouder ook daadwerkelijk in verschillende richtingen uit de kom gaan: naar voren, naar achteren en zelfs naar onder. Dit noemen we multidirectionele instabiliteit. In de praktijk komt dit alleen voor bij mensen die van zichzelf door het hele lichaam heen slappe banden en pezen hebben. Zij zijn wat wij noemen: hypermobiel.

Diagnostiek

Met specifieke lichamelijke testen kan de stabiliteit of juist instabiliteit van de schouder worden vastgesteld. Ook wordt gekeken naar hypermobiliteit. Diverse vormen van beeldvormend onderzoek kunnen behulpzaam zijn bij het vaststellen van de beschadiging in het schoudergewricht:

• Röntgenfoto’s. Deze beelden tonen soms beschadigingen aan de schouderkop of de schouderkom.
• CT-scan. Hiermee kan nog nauwkeuriger dan met een röntgenfoto schade aan bot worden vastgesteld.
• Magnetic resonance imaging (MRI). Dit onderzoek kan de zachte weefsels (banden en pezen) beter afbeelden en de eventuele beschadiging hiervan.