Betere medicatieveiligheid door nieuw computersysteem

Een kwart van de patiënten bij wie een medicijn wordt gestopt in verband met bijwerkingen, krijgt binnen zes maanden opnieuw datzelfde medicijn voorgeschreven. Dat blijkt uit promotieonderzoek van klinisch geriater en klinisch farmacoloog Carolien van der Linden van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Om aan die praktijk een einde te maken heeft Van der Linden een computersysteem ontwikkeld dat alle bijwerkingen van een medicijn bij een individuele patiënt vastlegt. Het systeem geeft vervolgens automatisch en ongevraagd adviezen aan de arts die het medicijn opnieuw aan dezelfde patiënt wil voorschrijven.

Het elektronisch beslissingsondersteunend systeem draait al enige tijd succesvol op enkele afdelingen in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. De adviezen die door het systeem aan artsen worden gegeven, worden in bijna negentig procent van de gevallen gevolgd. “Het klinkt zo simpel, maar het is nog nooit eerder aangepakt,” aldus Van der Linden. Andere ziekenhuizen in Nederland hebben interesse getoond in het systeem.

Het systeem dwingt ziekenhuisartsen om de redenen voor het stoppen van een bepaald medicijn in te voeren. Wanneer het medicijn door een andere arts opnieuw wordt voorgeschreven, krijgt deze een waarschuwing en kan hij de reden voor het stopzetten en een advies bij die specifieke patiënt direct teruglezen.

In een pilotstudie is informatie over de bijwerkingen ook geïntegreerd in het informatiesysteem van huisartsen en openbare apotheken. “Die koppeling is tot stand gebracht en getest. Huisartsen zijn unaniem enthousiast over dit systeem.” In Nederland zijn systemen van ziekenhuizen,huisartsen en openbare apothekers volledig van elkaar gescheiden. Koppeling daarvan is hard nodig om medicatieveiligheid te vergroten. Nog dit jaar wordt het systeem verder uitgerold naar enkele huisartsenpraktijken in Eindhoven.

Achtergrond probleem
Uit het promotieonderzoek blijkt dat artsen in veertig procent van de gevallen geen reden voor het staken van de medicatie in het dossier opschrijven. Slechts de helft van de bijwerkingen werd vermeld in de ontslagbrief van het ziekenhuis naar de huisarts. Uit onderzoek bleek ook dat openbare apothekers nooit op de hoogte werden gesteld. “Daar is voor de patiënt dus nog een hoop winst te behalen,”aldus Van der Linden.

Last van bijwerkingen
Patiënten die bijwerkingen krijgen van bepaalde medicijnen, kunnen daar veel last van hebben. De bijwerkingen kunnen variëren van een verstoorde nierfunctie tot parkinsonistische verschijnselen. In het proefschrift worden enkele patiënten beschreven die vanwege de hervatte medicatie opnieuw in het ziekenhuis moesten worden opgenomen.

Het systeem is samen met de Technische Universiteit Eindhoven,deUniversiteit Utrecht en het Universitair Medisch Centrum Utrecht ontwikkeld.

Promotie
Carolien M.J. van der Linden is klinisch geriater en klinisch farmacoloog in het Catharina Ziekenhuis (sinds 2006). Daarnaast is zij is lid van het expertteam medicatieoverdracht van het landelijk veiligheidsprogramma VMS. Promotoren zijn prof.dr. H.H.M. Korsten (Tue/Catharina Ziekenhuis) en prof.dr. A.C.G.. Egberts (UU en UMCU), co-promotoren zijn dr. P.A..F. Jansen (UMCU) en dr. R.J..E. Grouls (Catharina Ziekenhuis).

De promotie vindt plaats aan de TUe op donderdag 27 juni om 16.00 uur. Locatie: auditorium Van Abbemuseum in Eindhoven.