Blog: ‘Je zakken vullen met gebakken lucht!’

Wie het populaire televisie programma MythBusters kent, weet dat hierin wekelijks mythen worden bewezen of ontkracht. Vaatchirurg professor dr. Joep Teijink van het Catharina Ziekenhuis is oprichter van ClaudicatioNet, het landelijke netwerk van gespecialiseerde fysiotherapeuten dat zich sterk maakt voor de wetenschappelijk bewezen effectieve looptherapie en leefstijlbegeleiding voor patiënten met claudicatio intermittens (etalagebenen). Hij neemt in dit blog vacuüm therapie bij etalagebenen onder de loep. Een wondermiddel of myth busted?

Stuitend, om te zien hoe twee fysiotherapeuten in de landelijke en regionale media opnieuw proberen de vacuümtherapie aan de man te brengen. Ze verkopen gebakken lucht of beter: gebakken vacuüm. Net als een paar jaar geleden wordt beweerd dat patiënten met etalagebenen binnen zes weken van hun klachten af zouden zijn. En daarvoor hoef je alleen maar plaats te nemen in een vacuümtank. Drie jaar geleden werd hetzelfde beweerd; toen door de Beenkliniek. Na wetenschappelijk onderzoek verdween deze kliniek uit het zicht. En nu zijn dezelfde personen, zo leert de KvK, die ook achter de Beenkliniek zaten en dus weten dat het niet werkt, onder een andere naam opnieuw begonnen! Ik stoor me enorm aan de manier waarop deze ‘behandeling’ opnieuw wordt aangeprezen, terwijl wetenschappelijk bewijs heeft aangetoond dat het niet werkt. Onbegrijpelijk! Ook slecht voor alle andere fysiotherapeuten die wel iedere dag goede zorg aan patiënten leveren; de hele beroepsgroep wordt hierdoor geschaad. Maar wat ik nog het meest kwalijk vind, is dat patiënten worden misleid om te betalen voor deze kwakzalverij. Vacuümtherapie is grote onzin. Je wordt blij gemaakt met een dooie mus. Patiënten worden door de paar fysiotherapeuten die deze behandeling aanbieden misleid. En dan vragen beide heren met droge ogen om meer onderzoek. Dat ligt er al! In 2016 hebben 80 patiënten met etalagebenen deelgenomen aan een zogenoemde gerandomiseerde studie, een wetenschappelijke studie met een zeer hoge bewijskracht. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Catharina Ziekenhuis in vruchtbare samenwerking met het MMC en het St. Anna Ziekenhuis. De helft van de groep kreeg deze vacuümtherapie, de andere helft werd wel in de tank voor vacuümtherapie geschoven maar kreeg een nepbehandeling. Na drie maanden en 12 x 30 minuten in de tank was er geen enkel verschil te zien tussen deze twee groepen. Hoeveel bewijs heeft een mens nodig.

Myth busted!

Mijn advies naar alle patiënten met etalagebenen: vraag uw huisarts om een verwijzing naar ClaudicatioNet. Hier krijgt u een traject van 37 behandelingen, vergoed vanuit het basispakket. U krijgt dan gesuperviseerde looptherapie en leefstijlbegeleiding door een hiervoor speciaal opgeleide fysiotherapeut. Dit is de behandeling die in alle (inter-)nationale richtlijnen wordt geadviseerd en wél wetenschappelijk bewezen is. Daarnaast wordt binnen dit behandelingstraject aandacht gegeven aan stoppen met roken, gezonde(re) voeding en dagelijks meer bewegen. En als het effect na zes maanden onvoldoende is, kan een vaatchirurg een eventuele operatieve behandeling met u bespreken. Dat is bewezen goede zorg!