‘Wij zien elke dag de ellende van het roken’

Roken blijft onderwerp van discussie ondanks alle afschrikwekkende afbeeldingen op pakjes sigaretten, campagnes op televisie, accijnsverhogingen; de Nederlandse overheid probeert op alle mogelijke manieren om roken te ontmoedigen.

Meld je aan voor de levensverlengende rondleiding voor rokende middelbare scholieren

Toch zijn we er nog lang niet, sterker nog; het aantal jongeren dat rookt neemt weer toe. Cardioloog dr. Tim Simmers en vaatchirurg prof. dr. Joep Teijink zijn geschokt. “Als er geen sigaretten waren uitgevonden, dan had ik als vaatchirurg geen werk en zat ik thuis”, aldus Teijink. Simmers vult hem aan: “Ik zie elke dag de ellende van het roken. Wat moet er gebeuren om mensen duidelijk te maken dat de effecten van roken desastreus zijn?”

Cardioloog dr. Tim Simmers (l) en vaatchirurg prof. dr. Joep Teijink (r)

Bad boy of loser?

Tussen 2011 en 2015 is het aantal scholieren van 12 tot en met 16 jaar dat ooit gerookt heeft fors gedaald van 33 procent naar 23 procent. Vergeleken met 2003 is het percentage rokers bijna gehalveerd, zowel bij jongens als bij meisjes. Sinds vorig jaar lijkt het aantal jonge rokers weer toe te nemen ondanks alle maatregelen. “Een bizarre ontwikkeling, iedereen weet inmiddels toch wat roken veroorzaakt. Ik verbaas mij er iedere keer weer over als ik patiënten hoor vragen om een herhaalrecept voor honderden euro’s, terwijl ze zelf een meervoud van het bedrag blijven uitgeven aan sigaretten. Zij kijken naar ons om hun gezondheidsprobleem op te lossen en laten de mogelijkheid glashard liggen om zelf een bijdrage te leveren aan hun eigen gezondheid door te stoppen met roken”, aldus Simmers. Teijink: “Ik nodig jonge rokers, middelbare scholieren, uit om eens een ochtend op mijn poli mee te lopen. Dan zien ze hun voorland.” Simmers: “Dat jonge mensen soms stomme, gevaarlijke of stoere dingen doen, is van alle tijden. Als je een tiener bent, denk je immers dat je onsterfelijk bent. Misschien moeten campagnes niet zo benadrukken dat roken gevaarlijk is (maakt het kennelijk spannend), maar moet roken gewoon minder sociaal acceptabel worden gemaakt. Je bent geen ’bad boy’ als je een peuk opsteekt, maar een loser!”

Averechts

De twee specialisten maken zich grote zorgen over nieuwe producten die zelfs averechts blijken te werken. Zo zorgen e-sigaretten er voor dat roken van tabak onder jongeren ook weer normaal wordt gevonden. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die worden omgeven door volwassenen die elektronische sigaretten roken, eerder geneigd zijn ook te gaan roken. “Als ouder geef je je kinderen het goede voorbeeld. Dat doe je niet door het roken van e-sigaretten. Indirect geef je als ouder het beeld af dat niet alleen e-sigaretten, maar ook normale sigaretten weer meer geaccepteerd zijn”, benadrukt Simmers, “waar we een aantal jaren geleden juist een daling zagen door alle maatregelen die genomen waren, zien we onder andere door de e-sigaret weer een stijging in het aantal rokers. Een kwalijke zaak. We zijn weer terug bij af.”

Wachtrij

Met als resultaat dat het anno 2017 nog steeds nodig is het roken verder aan banden te leggen. Zo mogen bezoekers in veel pretparken en dierentuinen niet meer roken in de rij voor attracties, zowel in de openlucht als in overdekte wachtrijen. “Een goede zaak. We moeten de gevaren van roken blijven benadrukken. En wie toch de keuze maakt om te roken, hoeft een ander hier niet mee te belasten. Ik ben blij dat deze nieuwe maatregel door diverse pretparken en dierentuinen is omarmd”, aldus Teijink, “ik wil niet als een moraalridder overkomen maar ik zie elke dag bij mensen de ellende van het roken. ‘Had ik maar’ is dan te laat. Ik zie het als mijn taak de gevaren van roken te blijven benadrukken. Met name naar de jeugd, die door de criminele tabaksindustrie in hun uitgelekte marketingstrategie als vervangers, ‘replacement smokers’, worden omschreven. Vervangers voor mijn patiënten en die andere specialisten; longartsen, cardiologen, oncologisch chirurgen, oncologen en ga zo maar door. Patiënten die op hun 55ste het einde van het leven in zicht hebben.”