In Nederland worden per jaar ongeveer 5500 nieuwe melanomen ontdekt. Melanomen kunnen op elke leeftijd ontstaan, met een piek tussen de 30 en 60 jaar. Momenteel is de overlevingskans van alle mensen met een melanoom in Nederland ongeveer 80 procent. Een melanoom kan de diepte in groeien en kan uitzaaien naar lymfeklieren en andere organen. Een melanoom is meestal groter en onregelmatiger van vorm dan een moedervlek. Een groter wordende moedervlek kan wijzen op een melanoom evenals een niet-genezend wondje of buitje. Het is daarom belangrijk om bij twijfel over moedervlekken en andere pigmentvlekken zo snel mogelijk naar de huisarts of naar een dermatoloog te gaan om de plek te laten beoordelen.

Onderzoek

Bij de verdenking op een melanoom zal er aanvullend onderzoek plaatsvinden om een definitieve diagnose te kunnen stellen. Dat kan bestaan uit een van de onderstaande onderzoeken of een combinatie hiervan.

• operatief verwijderen van de verdachte moedervlek zodat onderzocht kan worden of het om een melanoom gaat en om de dikte in millimeters te bepalen van de tumor
• poortwachtklierprocedure om te onderzoeken of de tumor is uitgezaaid naar de lymfeklieren
• Echografie lymfeklieren (eventueel met punctie) om te bepalen of er sprake is van uitzaaiingen
• CT-scan
• PET/CT-scan

Behandeling

Onder een curatieve behandeling verstaan we een behandeling die als doel heeft u helemaal te genezen van uw tumor. De voorkeursbehandeling van een melanoom is vrijwel altijd chirurgisch, zolang dit technisch ook mogelijk en verantwoord is. Na de eerste operatie (diagnostische excisie) volgt dus vrijwel altijd opnieuw een operatie, dit keer met een marge gezonde huid van 1 of 2 centimeter rondom het litteken van de eerste ingreep. Deze marge wordt bepaald door de Breslow-dikte van het melanoom; hoe dikker het melanoom, des te meer gezonde huid er extra weggenomen dient te worden. Deze tweede operatie heeft enerzijds als doel om de kans dat de kanker op dezelfde plaats terugkomt zo klein mogelijk te houden, anderzijds om de kans op uitzaaiingen te beperken.

Onder een palliatieve behandeling verstaan we een behandeling die u niet meer kan genezen, maar die wel uw leven kan verlengen en/of uw klachten kan verminderen. Genezing is niet meer mogelijk als er al in verschillende organen uitzaaiingen van het melanoom aanwezig zijn. De behandeling met medicijnen die volgt is dan met name gericht op verbetering van kwaliteit van leven en levensverlenging. Deze behandeling mag op dit moment in Nederland alleen in bepaalde ziekenhuizen worden uitgevoerd. Het Catharina Ziekenhuis behoort niet tot deze groep van ziekenhuizen. Als u voor deze behandeling in aanmerking komt, wordt u daarvoor doorverwezen naar de afdeling medische oncologie van het Maxima Medisch Centrum.

Zorgpad

Bij de behandeling van een melanoom in het Catharina Ziekenhuis kunnen meerdere specialisten betrokken zijn: dermatoloog (huidarts), chirurg en plastisch chirurg. Om er voor te zorgen dat de onderzoeken en behandelingen goed op elkaar afgestemd zijn, doorloopt u een zogenaamd Zorgpad. Bij verdenking op een melanoom kunt u na verwijzing door uw huisarts binnen twee werkdagen een afspraak krijgen op het spreekuur van de dermatoloog om de huidafwijking te laten beoordelen. De dermatoloog kan vaak al door goed te kijken met het ‘blote oog’ en met een dermatoscoop (vergrootglas om dieper in de huid te kunnen kijken) een inschatting maken of er sprake is van een melanoom. In dat geval zal de huidafwijking zo snel mogelijk, bij voorkeur dezelfde dag nog, onder plaatselijke verdoving worden verwijderd waarna de moedervlek in het laboratorium door de patholoog microscopisch wordt onderzocht. Voor het verwijderen van de hechtingen en het bespreken van de uitslag van het onderzoek komt u binnen twee weken terug bij de dermatoloog op het huidkankerspreekuur.