Prostaatkanker

Vaak zijn er geen klachten bij prostaatkanker. Meestal ontwikkelt prostaatkanker zich langzaam en zijn er geen duidelijke symptomen. Prostaatkanker wordt vaak ontdekt als mannen naar de huisarts gaan met plasklachten. Deze klachten wijzen niet direct op prostaatkanker, ze kunnen namelijk ook horen bij een ontsteking van de prostaat of een goedaardige prostaatvergroting.
Voorbeelden van deze klachten zijn:

• pijn bij het plassen
• bloed bij de urine of sperma
• zwakke urinestraal en/of langere tijd nodig hebben om te plassen
• niet goed kunnen beginnen met plassen
• niet goed uit kunnen plassen
• vaker het gevoel hebben te moeten plassen
• nadruppelen
• incontinentie

Diagnose

De PSA-test is een belangrijk onderzoek bij verdenking van prostaatkanker. Uw huisarts zal deze bloedtest meestal aanvragen. De uitslag is vaak binnen een paar dagen bekend. Als blijkt dat u een verhoogde PSA-waarde heeft, doen we verdere onderzoeken om te bepalen of er sprake is van prostaatkanker. Een verhoogde PSA-waarde betekent niet automatisch dat u kanker heeft. Dit kan ook het gevolg zijn van een vergrote prostaat of ontsteking van de prostaat.

Onderzoeken

Er zijn verschillende onderzoeken nodig om te bepalen of u prostaatkanker heeft en welke behandelingen het meest geschikt voor u zijn. Het gaat om:

• bloedonderzoek
• rectaal toucher, hierbij voelt de arts met de vinger via de anus aan de prostaat om zo te kijken of er onregelmatigheden zijn.
• MRI prostaat
• echo van de prostaat
• biopsie prostaat
  • transrectale prostaatbiopsie

  • perineale prostaatbiopsie: hierbij worden stukjes weefsel met een naald weggehaald via het stukje huid tussen de balzak en de anus. Dit stukje huid heet het perineum.

Soms is er ook een CT-scan, botscan of PET-scan nodig.

Vast aanspreekpunt tijdens uw traject

Als u onder behandeling bent bij het Catharina ziekenhuis krijgt u een eigen casemanager. Dit is uw vaste contactpersoon tijdens de hele behandeling in ons ziekenhuis. Vaak is dit een verpleegkundig specialist of consulent. Deze persoon werkt nauw samen met de arts.  Van onze patiënten horen we vaak terug dat zij het contact met de zorgverleners als laagdrempelig en prettig ervaren.

Persoonlijk behandelplan

Op basis van de diagnose maken de specialisten een persoonlijk behandelplan voor u. Dit gebeurt tijdens een multidisciplinair overleg. Dat is een vergadering waarbij verschillende medische specialisten van meerdere ziekenhuizen samenkomen om uw persoonlijk behandelplan te bespreken. Samen kijken zij welke behandelingen het beste passen bij uw situatie. De kennis van elke elk specialisme wordt daarbij meegenomen. Het gaat om specialisten van de afdelingen urologie, radiologie, radiotherapie, nucleaire geneeskunde, pathologie en medische oncologie.

Onderdeel van het persoonlijk behandelplan is Samen Beslissen. Als u kanker heeft, neemt u in korte tijd moeilijke beslissingen die directe gevolgen hebben voor op uw leven op korte en/of lange termijn. U bespreekt uw situatie en voorkeuren samen met uw arts. Uiteindelijk beslist u samen met uw arts wat voor u de beste behandeling is.

Goede voorlichting

Wij vinden het belangrijk dat u goed op de hoogte bent van de behandelingen die u (mogelijk) ondergaat. Daarom besteden wij veel aandacht aan voorlichting. U heeft hiervoor regelmatig een afspraak met de oncologieverpleegkundige. Daarnaast organiseren wij ook groepsvoorlichtingen, bijvoorbeeld over de prostaatoperatie.

Na de onderzoeken ziet uw behandelend uroloog u terug op de polikliniek om de uitslag te bespreken. Alle behandelopties neemt de uroloog samen met u en de verpleegkundig consulent door. Om te ondersteunen bij het maken van deze keuze bieden we u een keuzehulp aan. Behandelingen bij prostaatkanker zijn: 

• active surveillance (actief opvolgen door regelmatige controle)
• operatie (kijkoperatie met de robot)
• uitwendige radiotherapie (bestraling)
  • bestraling met de MR-Linac
• inwendige radiotherapie (brachytherapie)

Een eventuele operatie voor prostaatkanker gebeurt door uw eigen uroloog van het Catharina Ziekenhuis in het CWZ in Nijmegen. Alle zorg daarvoor en daarna vindt plaats in het Catharina Ziekenhuis.

Ongeveer 20% van de patiënten met prostaatkanker heeft uitzaaiingen. Bij uitgezaaide prostaatkanker is genezing niet meer mogelijk. Toch zijn er nog verschillende behandelopties. Het doel van de behandeling is het zo lang mogelijk remmen van de ziekte en klachten verminderen of voorkomen. Zo proberen we uw kwaliteit van leven zo lang mogelijk goed te houden.

Hormoontherapie is altijd onderdeel van de behandeling van uitgezaaide prostaatkanker. Prostaatkankercellen groeien extra hard door testosteron. Hormoontherapie verlaagt de aanmaak van testosteron.

Helaas reageert het merendeel van de uitgezaaide prostaatkankers na 1 tot 5 jaar niet meer op hormoontherapie. De tumor wordt dan resistent. Dat wil zeggen dat de tumor niet meer reageert op de hormoontherapie. Het PSA-niveau stijgt dan weer. Dit wordt castratie-resistente prostaatkanker genoemd.

Als hormoontherapie niet meer werkt, zijn er nog andere behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld verschillende soorten chemotherapie, radioactieve behandelingen of andere soorten hormoontherapie.

Als er direct bij de diagnose al uitzaaiingen zijn, kan het behandelteam voorstellen om de hormoontherapie te combineren met chemotherapie en/of een nieuwe vorm van hormoontherapie. Soms combineren we deze therapieën met bestralingen.

Het hebben van kanker heeft grote invloed op uw leven, op meerdere fronten. Bij het Catharina Ziekenhuis kunt u ondersteuning krijgen op verschillende gebieden, zoals psychische hulp, fysiotherapie of palliatieve zorg. Het gaat hierbij niet om behandelingen die de ziekte bestrijden, maar bijvoorbeeld om het verlichten van klachten of het verbeteren van de kwaliteit van leven. Dit kan zijn tijdens, maar ook na uw behandeling. Uw vaste aanspreekpunt kan u verder helpen als u vragen heeft over deze ondersteunende zorg.